İdari İşlemin İptali Davası Nedir Nasıl Açılır?
İdari işlemin iptali davası, hukuka aykırı bir kamu işleminin ortadan kaldırılması için açılan davadır. Bu dava ile, vatandaşlar veya tüzel kişiler, haklarını ihlal eden idari işlemin geçersizliğini mahkeme kararıyla sağlayabilir.
İptal Davası Nedir?
İptal davası, idarenin hukuka aykırı işlemlerinin yargı yoluyla iptal ettirilmesini sağlayan bir davadır. Bu sayede işlemin hukuk alemindeki etkisi ortadan kaldırılır.
Hukuki Dayanak: Anayasa m.125 / 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) m.2
Amaç: İdari işlemin yürürlükten kaldırılması
️ Hangi İşlemler İptal Edilebilir?
İptal davasına konu olabilecek işlemler şunlardır:
-
Disiplin cezaları (memurlar için)
-
Ruhsat iptali veya verilmemesi
-
Öğrenci okuldan atma kararı
-
İmar planı değişiklikleri
-
Kamu ihalelerinden men kararı
-
Tayin, atama işlemleri
Önemli: İşlem kesin olmalı, yani kişinin hukukunu doğrudan etkileyen bir sonuç doğurmalıdır.
⚖️ Kimler İptal Davası Açabilir?
İptal davasını, hak ve menfaatleri ihlal edilen gerçek veya tüzel kişiler açabilir.
Örneğin:
-
Öğrenci, okuldan atılma kararına karşı
-
Memur, haksız tayin işlemine karşı
-
Şirket, haksız vergi cezasına karşı
Nasıl Açılır?
1. İşlemin Tebliği Beklenir
İptal davası açmak için, işlemin yazılı olarak size tebliğ edilmesi gerekir.
2. Süre Başlar
Tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde dava açmalısınız.
(Disiplin veya kamu personeli işlemlerinde genelde 60 gündür.)
3. Dava Dilekçesi Hazırlanır
Dilekçede şu unsurlar yer almalıdır:
-
Davacının kimliği
-
İşlemin ne olduğu, nasıl tebliğ edildiği
-
Hukuka aykırılık gerekçeleri
-
Talep: “İşlemin iptali”
4. İdare Mahkemesine Başvuru
Yetkili İdare Mahkemesi’ne dava açılır. Gerekli harçlar ve belgeler dosyaya eklenir.
⚠️ İptal Davası Şartları
Bir işlemin iptali için aşağıdaki hukuka aykırılık nedenlerinden biri veya birkaçı bulunmalıdır:
-
Yetki yönünden sakatlık (İşlemi yapmaya yetkili olmayan bir makamın işlemi)
-
Şekil yönünden sakatlık
-
Sebep yönünden sakatlık
-
Konu yönünden sakatlık
-
Amaç yönünden sakatlık (kamu yararı dışında kişisel amaç güdülmesi)
İptal Davası ile Tam Yargı Davası Arasındaki Fark
| Özellik | İptal Davası | Tam Yargı Davası |
|---|---|---|
| Amaç | İşlemi geçersiz kılmak | Zararın tazmini |
| Süre | 60 gün | 60 gün / 1 yıl / 5 yıl |
| Sonuç | İşlem iptal edilir | Tazminat ödenir |
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
İptal davası nereye açılır?
→ İlgili idarenin bulunduğu yer İdare Mahkemesi’ne.
İptal davası için avukat gerekli mi?
→ Zorunlu değil, ancak hukuki argümanlar nedeniyle avukatla açılması önerilir.
Süreyi kaçırırsam ne olur?
→ 60 gün geçerse dava açma hakkınız sona erer.
Sadece işlem iptal mi olur, zararım tazmin edilmez mi?
→ Evet, iptal davası sadece işlemi ortadan kaldırır. Tazminat için ayrı tam yargı davası açmalısınız.
✍️ Sonuç
İptal davası, idarenin hatalı, hukuka aykırı veya keyfi işlemlerine karşı en etkili hukuki yoldur. Eğer size yapılan bir işlem hakkınızı ihlal ediyorsa, 60 günlük dava süresini kaçırmadan, gerekirse bir uzman avukata başvurarak hakkınızı arayabilirsiniz.
