Yurt Dışında Boşanma Kararlarının Türkiye’de Tanıma Tenfizi
Günümüzde birçok Türk vatandaşı, yaşamını yurt dışında sürdürmekte ve yabancı ülkelerin mahkemelerinde boşanma kararı almaktadır. Ancak bu kararlar, Türkiye’de kendiliğinden geçerli sayılmaz. Türkiye’de hâlâ evli görünmek; yeniden evlenememe, miras, tapu ve sosyal güvenlik işlemleri gibi pek çok hukuki soruna yol açabilir.
Bu gibi durumlarda, alınan yabancı mahkeme kararlarının Türk hukuk düzeninde tanınması ve gerekirse icra edilebilir hale gelmesi, yani tanıma ve tenfiz davalarının açılması gerekmektedir.
Azim Hukuk Bürosu olarak, yurt dışında alınmış boşanma kararlarının Türkiye’de geçerli olabilmesi için gerekli tüm hukuki süreci etkin şekilde yürütmekteyiz.
Hemen WhatsApp Üzerinden Hukuki Danışmanlık Alın:
Tanıma ve Tenfiz Nedir?
Yurt dışında alınan bir mahkeme kararının, Türk hukuk düzeninde kesin delil veya kesin hüküm olarak kabul edilmesini sağlar. Örneğin; Almanya’da boşanmış bir kişi, bu kararın Türkiye’de de geçerli olmasını istiyorsa, Türk mahkemesinden tanıma kararı almalıdır.
Tanıma kararı, icra edilebilir nitelikte olmayan, yalnızca hukuki sonuç doğuran boşanma gibi kararlar için yeterlidir.
Tenfiz Davası
Tenfiz ise, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilebilmesini sağlayan davadır. Eğer karar nafaka, velayet, tazminat gibi icrai hükümler içeriyorsa yalnızca tanıma yeterli olmayacak, ayrıca tenfiz kararı da alınması gerekecektir.
Her iki dava da 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde Türk mahkemelerinde açılır.
Tanıma ve Tenfiz Davasının Şartları
Tanıma ve tenfiz davası açılmadan önce bazı şartların bir arada bulunması gerekmektedir. Bu şartlar, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun çerçevesinde açıkça düzenlenmiştir:
-
Kararın yabancı ülke mahkemesi veya idari makamı tarafından verilmiş olması,
-
Kararın, verildiği ülke hukukuna göre kesinleşmiş olması,
-
Kamu düzenine aykırı olmaması,
-
Kararın Türk mahkemelerinin münhasır yetki alanı dışında kalan bir konuda verilmiş olması,
-
Karşı tarafın, usulüne uygun şekilde davet edilmiş ve savunma hakkını kullanmış olması,
-
Tenfiz talebi için, Türkiye ile kararın verildiği ülke arasında karşılıklılık ilkesinin (anlaşma, yasa veya fiilî uygulama) mevcut olması.
Bunların dışında, kararın boşanma, velayet, nafaka, tazminat gibi özel nitelikli hükümler içerip içermediği de önemlidir. Boşanma kararı için yalnızca tanıma yeterli olabilirken; velayet veya nafaka gibi kararlar için mutlaka tenfiz kararı alınması gerekir.
Nüfusa Tescil Yoluyla Boşanmanın Tanınması (27/A Maddesi)
2018 yılında yürürlüğe giren 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A maddesi, yabancı boşanma kararlarının mahkemeye gerek kalmadan nüfusa tescil edilmesine olanak sağlamıştır. Bu düzenleme ile, usulüne uygun boşanma kararları artık konsolosluklar veya nüfus müdürlükleri aracılığıyla doğrudan işlenebilmektedir.
Bu yöntemden faydalanabilmek için:
-
Kararın, yetkili adlî veya idarî makam tarafından verilmiş olması,
-
Tarafların beraber veya ayrı ayrı başvurması,
-
Kararın, verildiği ülke hukukuna göre kesinleşmiş olması,
-
Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmaması şarttır.
Taraflar birlikte başvurabileceği gibi ayrı ayrı da başvurabilir. Ancak ayrı başvurularda, ikinci başvurunun 90 gün içinde yapılması gerekmektedir. Taraflardan biri ölmüşse, sağ kalan taraf veya mirasçılar başvuru hakkına sahiptir.
Bu işlem hem süreci hızlandırmakta hem de mahkeme sürecinden kaynaklanabilecek zaman ve maliyet kayıplarını önlemektedir.
Konsolosluktan Boşanma Kararının Tescili
Yurt dışında yaşayan vatandaşlar için en pratik yollardan biri, boşanma kararının konsolosluk aracılığıyla Türkiye’de nüfus kütüğüne tescil ettirilmesidir.
Konsolosluktan başvuru için gerekenler:
-
Randevu alınarak şahsen veya vekil aracılığıyla başvuru yapılması,
-
Boşanma kararının apostilli aslı ve yeminli tercümesi,
-
Her iki tarafın da imzalayacağı, konsoloslukta düzenlenen evrak,
-
Taraflardan biri Türk değilse, yabancı kimlik veya pasaport ile uluslararası doğum kayıt örneği,
-
Vekil ile başvuruluyorsa, özel boşanma yetkisini içeren vekâletname.
Eğer taraflardan biri başvuruyu kasıtlı olarak engellerse ya da bulunamazsa, Türk vatandaşı olan diğer taraf tek taraflı başvuru yapabilir. Bu noktada da Azim Hukuk Bürosu olarak gerekli danışmanlığı ve hukuki desteği sağlamaktayız.
Tanıma ve Tenfiz Davasında Gerekli Belgeler
Tanıma veya tenfiz davası açılmadan önce, aşağıdaki belgelerin eksiksiz olarak hazırlanması gerekmektedir:
-
Yabancı mahkeme kararının aslı,
-
Kararın, verildiği ülkece kesinleştiğini gösteren şerh,
-
Apostil şerhi (veya Türkiye ile apostil anlaşması yoksa diplomatik onay),
-
Yeminli tercümesi ve noter ya da konsolosluk onayı,
-
Taraflara ait kimlik veya pasaport fotokopileri,
-
Vekil ile başvuruluyorsa, özel vekâletname.
Belgelerin eksiksiz ve usule uygun hazırlanması, sürecin sorunsuz ilerlemesi açısından büyük önem taşır.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Tanıma ve tenfiz davalarında görevli mahkeme, aile hukuku kapsamında olduğu için Aile Mahkemeleridir. Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri yetkilidir.
Yetki bakımından ise;
-
Karşı tarafın Türkiye’deki yerleşim yeri,
-
Yerleşim yeri yoksa Türkiye’de bulunduğu yer,
-
Bu da yoksa, Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemeleri yetkilidir.
Azim Hukuk Bürosu olarak, müvekkillerimize en hızlı ve doğru şekilde yetkili mahkemenin tespiti ve dava açılış süreci konusunda hukuki destek sağlamaktayız.
Harç ve Masraflar
Tanıma ve tenfiz davalarında ödenecek harç, davanın konusuna göre değişiklik gösterir:
-
Boşanma gibi icra niteliği taşımayan kararlar için maktu harç,
-
Nafaka, tazminat gibi parasal hüküm içeren kararlar için nispi harç uygulanır.
Yabancı kişilerin açacağı davalarda, Türk mahkemeleri teminat talep edebilir. Ancak Türkiye ile karşılıklılık bulunan ülkelerin vatandaşları bu teminattan muaftır.
Tanıma ve Tenfiz Davası Ne Kadar Sürer?
-
Her iki tarafın da avukatla temsil edilmesi ve belgelerin tam olması durumunda süreç 1-3 ay gibi kısa bir sürede tamamlanabilir.
-
Ancak taraflar süreci kendileri yürütürse veya eksik belge ile başvuru yapılırsa, süreç 6 ay – 1 yıla kadar uzayabilir.
Profesyonel destek alınması, süreci önemli ölçüde kısaltır ve olası hak kayıplarının önüne geçer.
Zamanaşımı Var mı?
Tanıma ve tenfiz davaları için Türk hukukunda bir zamanaşımı süresi bulunmamaktadır. Ancak tanıma kararı alınmadan nafaka, velayet, mal rejimi tasfiyesi gibi konularda dava açılamaz. Bu nedenle kararın tanınması, sonraki işlemler için temel bir adımdır.
Yargıtay’a göre mal rejimi alacaklarında 10 yıllık zamanaşımı, yabancı mahkeme kararının kesinleştiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Bu nedenle tanıma işleminin zamanında yapılması mal rejimi davaları için büyük önem taşır.
Neden Avukatla Çalışmalısınız?
Tanıma ve tenfiz davaları, her ne kadar şekli süreçler gibi görünse de ciddi sonuçlar doğurabilecek teknik ayrıntılar barındırır. Belgelerdeki eksiklikler, yanlış başvuru yeri, kamu düzenine aykırılık gibi durumlar başvurunun reddine yol açabilir.
Azim Hukuk Bürosu olarak;
-
Belgelerinizi inceliyor,
-
Size uygun başvuru yolunu belirliyor,
-
Tanıma, tenfiz ya da doğrudan tescil sürecinizi eksiksiz yönetiyoruz.
Yurt dışında alınan boşanma kararlarınızı Türkiye’de geçerli hale getirmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
✅ Tanıma ve Tenfiz Hakkında Sık Sorulan Sorular
1. Yurt dışı boşanma kararının Türkiye’de geçerli olması için ne yapılmalı?
Yurt dışında verilen boşanma kararının Türkiye’de geçerli olması için tanıma davası açılmalı veya şartları uygunsa nüfus müdürlüğüne tescil başvurusu yapılmalıdır.
2. Tanıma ve tenfiz davası nedir?
Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de hukuki sonuç doğurması için açılan davalara tanıma (boşanma gibi) ve tenfiz (nafaka, velayet gibi) davası denir.
3. Her boşanma kararında tenfiz davası açmak gerekir mi?
Hayır. Boşanma kararı sadece kişisel durumla ilgiliyse tanıma yeterlidir. Ancak nafaka, velayet, tazminat gibi hüküm içeriyorsa tenfiz de gerekir.
4. Tanıma ve tenfiz davası için zamanaşımı var mı?
Hayır, tanıma ve tenfiz davası için süre sınırı yoktur. Ancak kararın tanınmaması, mal paylaşımı gibi sonraki hakların kullanımını engeller.
5. Türkiye’de tanıma ve tenfiz davası nerede açılır?
Dava, karşı tarafın Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesinde; yoksa İstanbul, Ankara veya İzmir mahkemelerinde açılır.
6. Tanıma-tenfiz davası ne kadar sürer?
Tarafların avukatla temsil edilmesi ve belgelerin eksiksiz olması durumunda dava 1-3 ay içinde sonuçlanabilir.
7. Boşanma kararının Türkiye’de tanınması için hangi belgeler gerekir?
Kesinleşmiş boşanma kararı, apostil şerhi, yeminli tercüme ve kimlik belgeleri gereklidir. Belgelerin eksiksiz olması önemlidir.
8. Konsoloslukta boşanma tescili nasıl yapılır?
Taraflar birlikte veya ayrı ayrı başvurarak, konsoloslukta hazırlanan belgeyi imzalar. Belgeler eksiksizse nüfusa tescil sağlanır.
9. Tek taraflı başvuruyla boşanma tescili mümkün mü?
Evet. Diğer taraf ölmüşse, bulunamıyorsa veya başvuru yapmıyorsa; Türk vatandaşı olan taraf tek başına başvurabilir.
10. Nüfus müdürlüğünde tanıma işlemi yapılabilir mi?
Evet. 5490 sayılı kanunun 27/A maddesi kapsamında şartları sağlıyorsanız mahkeme kararı olmadan nüfusa tescil mümkündür.
11. Apostil şerhi nedir? Neden gerekir?
Apostil, yabancı mahkeme kararının resmi geçerliliğini kanıtlayan şerhtir. Tanıma-tenfiz için zorunludur.
12. Velayet kararı için tanıma yeterli mi?
Hayır. Velayet gibi icrai hükümler için tenfiz davası açılması gerekir. Sadece boşanma kararı tanımaya tabidir.
13. Tanıma ve tenfiz davası için avukat tutmak zorunlu mu?
Hayır, zorunlu değil. Ancak süreç karmaşık olduğu için avukatla çalışmak hak kaybını önler ve süreci hızlandırır.
14. Almanya’daki boşanma Türkiye’de geçerli mi?
Hayır. Almanya’da boşansanız bile karar Türkiye’de tanınmadan evli görünmeye devam edersiniz.
15. Türkiye’de hâlâ evli görünüyorum, ne yapmalıyım?
Yurt dışı boşanma kararınızı Türkiye’de tanıtmalı veya şartları uygunsa nüfusa tescil ettirmelisiniz.
16. Tanıma ve tenfiz davasında mahkeme harcı ne kadar?
Harç miktarı davanın içeriğine göre değişir. Boşanma için maktu harç, nafaka gibi maddi konularda nispi harç alınır.
17. Taraflardan biri Türk değilse tanıma yapılabilir mi?
Evet. Yabancı taraf varsa, Türk vatandaşı olan taraf tek başına başvuru yapabilir. Şartların sağlanması yeterlidir.
18. Türkiye’de boşanma davası açılmışsa konsolosluk tescili yapılabilir mi?
Hayır. Türkiye’de devam eden bir dava varsa konsolosluktan işlem yapılamaz. Önce dava sonlandırılmalıdır.
19. Boşanma kararında çocukla kişisel ilişki varsa ne yapılmalı?
Bu durumda tenfiz davası açılmalıdır. Kişisel ilişki kurulmasına dair hükümler doğrudan tanınamaz.
20. Azim Hukuk Bürosu tanıma-tenfiz davalarında nasıl yardımcı olur?
Azim Hukuk Bürosu, yurt dışı boşanma kararlarınızın Türkiye’de tanınması ve uygulanması sürecinde tüm hukuki işlemleri sizin adınıza yürütür.
