Meslek Hastalığından Dolayı Tazminat Alınır Mı?
Meslek Hastalığı Nedir?
Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığıveya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik hâlleridir (5510 Sayılı Kanun m.14). 6331 sayılı İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu da (m.3/1-L) meslek hastalığını mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık olarak tanımlamaktadır.
Çalışanlar uzun süre aynı işi yapmakta, aynı şekilde çalışmakta, işin yapılma şekli veya niteliği nedeniyle belirli bir zaman sonra yaptığı işten etkilenmekte ve meslek hastalığına yakalanmaktadır. Meslek hastalığına yakalanan işçinin ise maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı doğmaktadır.
Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası; sigortalının meslek hastalığı nedeniyle uğradığı ızdırabı ve işgücü kaybını tazmin etmek amacıyla açılan bir maddi ve manevi tazminat davası türüdür.
Meslek Hastalığı Şartları Nelerdir?
Her ssağlık sorunu otomatik olarak hastalık olarak kabul edilmez; hastalığın değerlendirilebilmesi ve tazmiinat talebinin ileri sürülebilmesi için belirli şartların sağlanması gereklidir. Meslek hastalığının şartları şu şekildedir:
Meslek hastalığına yakalanan bireyin öncelikle İş Kanunu’na göre işçi statüsünde olması gerekmektedir. SGK kapsamındaki yardımlardan yararlanabilmesi için sigortalı olması önemlidir, ancak meslek hastalığının tespiti sırasında sigortalı olması zorunlu değildir.
Meslek hastalığının, icra edilen iş sırasında ve işle ilgili olarak meydana gelmiş olması gerekmektedir.
İş sırasında meydana gelen ani durumların meslek hastalığı olarak değil, iş kazası olarak değerlendirileceği unutulmaamalıdır. Meslek hastalığı, bir süreç boyunca yaşanan zararlar nedeniyle ortaya çıkar.
Meslek Hastalıkları Nelerdir?
Meslek hastalıkları Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğü’nün 5. Maddesi ile sıralanmıştır. Söz konusu tüzüğün ekinde bulunan A,B,C,D,E tabloları ile de ayrıntılı olarak geçici, tam ve hangi oranlarda mesleki hastalığa sahip olunduğu belirlenmiştir.
Baş arızaları (kafa kemikleri, nöroloji, nöröşirürji, psikiyatri arıza ve hastalıkları)
Göz arızalaarı
Kulak arızaları
Yüz arızaları
Boyun arızaları
Göğüs hastalıkları
Omuz ve kol arızaları
El bileği ve el arızaları
El parmakları arızaları
Omurga arızaları
Karın hastalık ve arızaları,
Pelvis ve alt ekstremite arızaları
Endokrin, metabolizma, kollagen doku, periferik damar hastalıkları, hematolojik ve romotoid hastalıklar
Deri arızaları ve yanıklar.
Meslek Hastalıkları Nasıl Tespit Edilir?
Mesleğe devam eden sigortalı çalışan için mesleek hastalığı tespiti gerçekleştirilmesi açısından meslek sırasındaki güç kayıp oranı gözden geçirilir. Güç kayıp oranı kavramı, özellikle işçiye bağlanacak SGK gelir miktarı açısından önemlidir. Yani SGK’nun işçi için bir gelir bağlayıp bağlamama durumu bu sayede belirlenir. Bunun ile birlikte işçinin maddi manevi tazminat talebinin belirlenmesi için de bu oran hesaba katılır.
İşveren çalışanın meslek hastalığına yakalandığını öğrenmesi sonrasında meslek hastalığı ve iş kazası bildirgesi hazırlığını gerçekleştirerek, 3(üç) iş günü içerisinde SGK’na bildirim yapmalıdır. SGK bildirimin alınması sonrasında inceleme başlatılacaktır. İnceleme dahilinde Sağlık Bakanlığı’na bağlı olarak Meslek Hastalıkları Hastaneleri veya devlet üniversite hastanelerinde işçinin sağlık incelemesi yapılarak bir rapor düzenlenir. Rapor tıbbi belgeler sayesinde desteklenirken, işçinin bir sağlık problemi bulunduğu ve maluliyet oranının ne kadar olduğu belirtilir.
Meslek Hastalığı Nedeniyle Tazminat
Meslek hastalığı sebebiyle tazminat davası açıldığı takdirde; sigortalı çalışanın tedavi giderleri, durumu nedeniyle çalışamadığı sürede mahrum kaldığı kazancı, gelecekte çalışma gücünün kaybından ötürü sarsılan ekonomik menfaatleri talep edilir. Meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası neticesinde ödenecek miktar, SGK tarafından ödenen miktardan eksik kalan tutar ile sınırlıdır. Söz konusu tutar belirlenirken sigortalı çalışanın son aylık geliri, işçi ve işverenin kusur dereceleri ve maluliyet oranı dikkate alınır.
Meslek hastalığı nedeniyle yaşanan ruhsal acı, keder ve ıstırap nedeniyle manevi tazminat talebi de ileri sürülebilir. Manevi tazminat sadece hastalığı yaşayan kişi tarafından değil, hastalıktan ötürü manevi anlamda zarar gören yakınları tarafından da ileri sürülebilir. Yaşanan hastalığın meydana gelmesindeki kusur, tarafların gelir durumu ve kişinin yaşadığı manevi elem gibi faktörler göz önünde bulundurularak manevi tazminat tutarı hesaplanır.
Sigortalı çalışanın meslek hastalığından ötürü yaşamını yitirmesi halinde, vefat eden sigortalının yaşarken kendisine destek verdiğini ispat eden kişiler de maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Meslek hastalığından ötürü açılan tazminat davasından 10 yıl dava zamanaşımı süresi düzenlenmiştir.
Meslek Hastalığı Tazminat Davasında Zamanaşımı
Tazminat davası zamanaşımı süresi kanun kapsamında ifade edildiği üzere failin ve zararın öğrenildiği tarihten itibaren başlar. Meslek hastalığı tazminat davasında zararın öğrenilmesi kavramı zamanaşımının başlangıcı açısından oldukça önemlidir. Zararın öğrenilmesinden kastedilen; bütün hal ve şartları ile zararın öğrenilmiş olması demektir. Özellikle bedensel zararlarda ancak bakım ve tedavi neticesinde düzenlenen doktor raporuyla zarar belirli bir netliğe ulaşır. Bedensel zararın etkisinin artarak devam ettiği hallerde zamanaşımı başlangıcı olarak “gelişimin tamamlandığı” tarih dikkate alınır. Değişen ve gelişen bir durumun söz konusu olmadığı meslek hastalıklarında zamanaşımı meslek hastalığının tespit tarihinde başlar.
Meslek hastalığı tazminat davası zamanaşımı süresi genel zamanaşımı süresi olan 10 yıldır.
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Arasındaki Fark Nedir?
Ani yahut tesadüfen gelişen olaylar neticesinde işçinin bedensel ya da ruhsal zarar görmesi ‘’iş kazası’’ olarak kabul edilir. Bu durumda İş Kazası Nedeniyle Tazminat Davası açılabilecektir.
5510sayılı Kanun’un meslek hastalığı tanımında da belirtildiği üzere meslek hastalığı iş kazasından farklı olarak tekrarlanan bir nedenle ortaya çıkmalıdır. Gerçekten de meslek hastalığı isin nitelik ve yürütüm şartları sonucu ya da işyerinin durumu dolayısıyla yavaş yavaş ortaya çıkan bir sağlık sorunudur.
Esasen meslek hastalığını is kazasından ayıran en büyük özellik, is kazasında kazayı meydana getiren harici sebebin bir defada meydana gelmesi iken, meslek hastalığında bu sebebin devamlı olarak tekrarlanmasıdır. Bu nedenle meslek hastalığı is kazası gibi aniden ve çok kısa bir zaman aralığında meydana gelmemekte zamana yayılmaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Meslek hastalığından dolayı tazminat alınır mı?
Işçinin meslek hastalığına yakalanması halinde işverenin tazminat ödeme yükümlülüğü kaç yıldır?
Meslek hastalığına yakalanan bir işçiye çalışmadığı günler için hangi tür ödeme yapılır?
İş kazası ve meslek hastalığı sonucunda açılacak maddi ve manevi tazminat davaları için zaman aşımı süresi Borçlar Kanunu hükümlerine göre kaç yıldır?
İş kazası tazminatı hangi ücretten hesaplanır?
Mahkeme yoluyla kazanılan tazminat ne zaman ödenir?
Iş kazalarında zaman aşımı kaç yıldır?
Iş mahkemelerinde zaman aşımı süresi ne kadar?
Tazminat davalarında zamanaşımı süresi ne kadardır?
İş kazası davası kaç yıl sürer?
Meslek Hastalığından Dolayı Tazminat Alınır Mı?
