Kira Tespit Davası 2024- 2025
Kira tespit davası, adı üzerinde bir eda davası değil, tespit davasıdır. 5 yılı geçen konut ve işyeri kiralarında taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın kira bedelinin piyasa koşullarına göre mahkeme tarafından belirlenmesinin talep edildiği davaya kira tespit davası açabilir. Kira tespit davası, uygulamada kira bedeliinin sözleşmede yazılan tutardan bağımsız olarak hâkim tarafından belirlenmesini sağlaayan bir hukuk davasına denmektedir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 344. Maddesinde “Kira Bedelinin Belirlenmesi” başlığıyla kanunda kendiine yer bulmuştur. Anılan maddede “beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir.” denilmektedir.
Kira Tespit Davası 5 Yıl Kuralı Nedir?
Kira tespit davasında kira ilişkisinin 5 yıldan uzun veya kısa olmasına göre farklılıklar ortaya çıkmaktadır. 5 yıldan az sürmüş ise mahkeme yıllık TÜFE oranını baz alarak yeni kiira bedelini belirler. Taraflar arasında kira bedeli kararlaştırılmış ve kira süresi de 5 yılın altinda ise, hukuki yarar olmadığından kira tespiti istenemez. Çünkü zaten kira bedeli kararlaştirılmıştır. 5 yıldan uzun sürmüşse mahkeme TÜFE oranına bağlı kalmaksızın yeni bedeli belirlenmektedir. Beş yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde ise emsal kiralananlara bakılır ve belirli bir bedel belirlenmektedir. Bilirkişiden yardım alınabilmektedir.
Kira bedelinin tespiti davası ya da kısaca kira tespit davası, taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesinde kira bedeline ilişkin olarak:
Herhangi bir artış oranı belirtilmemiş olması veya
Kira artış oranı belirtilmiş olmasına rağmen aradan en az 5 yıl geçmiş olması ve kira bedelinin güncel piyasa koşullarının altında kalmış olması
hallerinde mülk sahipleri tarafından kira bedelinin güncel piyasa koşullarına uygun olarak hakim tarafından belirlenmesi amacıyla açılan davalardır.
Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesinin birinci fıkrasında, tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalarının, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerli olacağı hüküm altına alınmıştır. TÜFE’deki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının üstünde yapılacak anlaşmalar (artışlar), fazla miktar yönünden geçersiz sayılacaktır.
Kira Tespit Davası Şartları 2024
Kira tespit davası açılabilmesi için 2 şartın varlığı aranmaktadır. Bunlar:
1. Taraflar arasında kira sözleşmesi olması gerekmektedir . Bu sözleşme yazılı olabileceği gibi sözlü de olabilmektedir. Yazılılık şartı bulunmamaktadır
2. Tarafların davayı açmakta hukuki yararının bulunması gerekmektedir. Buradan anlaşılması gereken mesela taraflar yeni kira döneminin bedeli konusunda yasal sınırlara ve kanuna uygun olarak bir kira bedeli zaten belirlemişlere bu durumda kira bedelinin tespiti davası açmakta hukuki yarardan söz edilemez.
Kira bedelinin tespiti davası açılabilmesi için bu iki şartın da birlikte bulunması gerekmektedir. Aksi takdirde dava reddedilecektir.
Kira bedelinin tespiti veya kira tespit davasını açmadan önce, kiraya verenler bakımından arabuluculuk yoluna başvurulması zorunludur. Bu kapsamda arabuluculuk yoluna başvuru, dava şartıdır. Aksi halde dava esasa girilmeksizin salt arabuluculuk yoluna başvurulmadığından reddedilecektir. Arabuluculuk yolu ve diğer süreçlerle ilgili avukatınız detaylıca bilgilendirecektir. Hâkim, kira tespit davasında yeni kira bedelini belirlerken TÜFE’deki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını, kiralananın durumunu ve emsal kira bedellerini göz önünde bulundurarak hakkaniyete uygun bir karar vermektedir. Kira Tespit Davasında Hakim, tespit edilecek kira bedelinin belirlenmesi sürecinde, tarafların sunmuş olduğu deliller ve uzman raporları gibi önemli bilgi ve belgeleri değerlendirilmektedir. Hakimin bu süreçte başvurduğu objektif kriterler ve adil yargılama ilkesi, kira tespit davasının adil bir şekilde sonuçlanmasını sağlamaktadır.
Bilirkişi, davaya konu olan taşınmazin konumu, özellikleri, piyasa koşulları giibi faktörleri değerlendirerek, adil bir kira bedelinin tespit edilmesine yardımcı olmaktadır. Bu süreç, hem kiracının aşırı yüksek kira bedelleri ile karşı karşıya kalmamasını hem de mal sahibinin mülkünden adil bir gelir elde etmesini sağlamaktadır. Davayı kaybeden kiracı, kira borçlarını ödemekle yükümlüdür. Kira sözleşmesine göre belirlenen aylık kira bedeli, ödenmemiş kira borçlarını oluşturur. Mahkeme kararı genellikle bu borçları da içerir ve kiracıya ödemesi gereken miktarı belirlenmektedir.
Kira bedelinin tespiti davası; kural olarak davalının ikametgahı ya da sözleşmenin ifa edildiği, yani gayrimenkulün bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesi‘nde açılır. Eğer kira sözleşmesinin tarafları tacir veya kamu tüzel kişisi ise sözleşmede belirledikleri yerdeki sulh hukuk mahkemesi de kira bedelinin tespiti davasına bakmaya yetkilidir (HMK m.17).
Sık Sorulan Sorular
Mahkeme masrafları ne kadar tutar 2024?
Kira davasını kaybeden kiracı ne kadar öder?
Davayı kaybeden ne kadar ücret öder?
Kira tespit davası hakkaniyet indirimi ne kadar?
Emsal kira bedeli nasıl tespit edilir?
Kira tespit davası sürerken kiracı çıkarsa ne olur?
Kira tespit davası reddedilir mi?
Kira tespit davası ne kadar sürer 2024?
Kira tespit davası sonunda ne olur?
Kira tespit davasında hâkim neye göre karar verir?
Kira tespit davasında istinaf ne kadar sürer?
5 yılı dolduran kiracıya en fazla ne kadar zam yapılır?
Ev sahibi %100 zam yapabilir mi?
Kira tespit davası 5 yıl nasıl hesaplanır yargıtay kararı?
5 senesi dolan kiracı ne yapmalı?
Uyarı: Yukarıdaki bilgi ve görüşlerimiz sadece yol gösterme amaçlıdır ve yasal tavsiye alma olarak değerlendirilemez. Azim Hukuk bürosu olarak , doğru ve güncel bilgiyi sağlamak için her türlü çabayı göstermektedir ancak, bu makalenin yayımlanmasından sonra yürürlüğe girebilecek olan yasa ve mevzuatlarda yapılan değişiklikler nedeniyle en güncel yasal gelişmeleri yansıtmayabilir. Bu nedenle, bu makaledeki hiçbir şey yasal tavsiye olarak görülmemeli ve herhangi bir karar vermeden veya bu makalede yer alan bilgilere dayanarak herhangi bir işlem yapmadan önce avukatlara danışmalısınız.
