Çocuğun Kaçırılması ve Alıkonulması Suçu Nedir?
Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu; kendi isteğiyle evini terk eden bir çocuğun ailesine veya yetkili makamlara bilgi verilmeden yabancı bir kimse tarafından yanında tutulması (örn, eve götürülmesi, birlikte gezilmesi vb.) veya velayet yetkisi elinden alınmış olan ana veya babanın ya da üçüncü derece dahil kan hısmının 16 yaşını bitirmemiş bir çocuğu velisinin rızası dışında kaçırması veya alıkoyması ile meydana gelir.
Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu, TCK m.234’te “Aile Düzenine Karşı Suçlar” bölümünde düzenlenmiş olup iki şekilde işlenebillir:
Velayet yetkisi olmayan anne-baba ile kan hısımlarının işlediği çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu (TCK m.234/1),
Evi rızasıyla terk eden çocuğun bir yabancı tarafından kaçırılması ve alıkonulması suçu (TCK m.234/3).
5717 Sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve kapsamına Dair Kanunun 10. Maddesi uyarınca, mahkeme talep üzerine veya resen çocuğun üstün yararı için dava süresince bazı önlemler, geçici tedbirler, çocuğun görüşü ve uzman raporuna göre karar verebilir.
Geçici koruma tedbirleri 5717 Sayılı yasanın 10. Maddesinde açıklanmıştır.
a) Bakım ve gözetimi üzerine alan akrabalardan birine teslim.
b) Bakım ve gözetimi üzerine alan güvenilir bir aile yanına yerleştirme.
c) Çocuk bakımı ve yetiştirme veya benzeri resmî yahut özel kurumlara yerleştirme.
d) Resmî veya özel bir hastaneye veya tedavi evine yahut eğitimi güç çocuklara mahsus
kurumlara yerleştirme. Şeklinde önlemlere alınabilir.
Taraflar arasında müşterek çocuk için çocuğun iadesi davası görülürken, velayet davası açılmış ise bu dava bekletilir.
Mahkemece çocuğun iadesine karar verilmiş ise, teslim emri kararın tebliği beklenilmeden ilgili kurum ve kurulular aracılığıyla derhal yerine getirilir.
İstisna olarak çocuğun teslimi neticesinde ruhsal ve fiziksel gelişimi olumsuz etkilenecekse bu teslim işlemi uzman görüşü alınmak şartıyla ertelenir.
Uluslararası Çocuk İadesi Talebinin Reddi
Velayet hakkının uluslararası boyutta ihlali konusunu düzenleyen en önemli hukuki metin 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesidir.
Sözleşmenin amacı, giriş bölümünde şöyle özetlenmiştir. “Çocuğu uluslararası alanda kanuna aykırı bir yer değiştirmenin zararlı etkilerinden korumayı ve mutad ikametgahı devletine derhal dönüşünü teminat altına almak için usuller tespit etmek ve ziyaret hakkının korunmasını sağlamak.”
Sık Sorulan Sorular
Çocuk kaçırma kaç yıl ceza alır?
Eşim çocuğumu kaçırdı ne yapmalıyım?
Çocuğun kaçırılması suçu şikayete tabi mi?
Eşim çocuğumu yurtdışına kaçırdı ne yapmalıyım?
Çocuğu Gostermeyen anneye ceza ne olabilir?
Baba çocuğunu kaçırırsa ne olur?
Çocuğun Kaçırılması ve Alıkonulması Suçu Nedir?
Çocuk kaçırma kaç yıl ceza alır?
Ceza Belirlenmesi: TCK’nın 234/1. maddesine göre suçun cezai yaptırımı 3 (üç) aydan, 1 (bir) yıla kadar hapis cezasını içerir. Cebir veya tehdit kullanılması durumunda veya çocuk henüz on iki yaşını bitirmemişse ceza bir kat artırılır.
Eşim çocuğumu kaçırdı ne yapmalıyım?
Mahkeme tarafından verilen geçici velayet durumunda, çocuğu kaçıran ebeveyne karşı çocukla kişisel ilişki kurma hakkı tanınabilir. Çocuğu teslim etmeme durumunda ise “çocuk teslim etmeme suçu” ile velayeti elinde tutan ebeveyne karşı şikâyet yoluna başvurulabilir.
Eşim çocuğumu kaçırdı ne yapmalıyım?
Mahkeme tarafından verilen geçici velayet durumunda, çocuğu kaçıran ebeveyne karşı çocukla kişisel ilişki kurma hakkı tanınabilir. Çocuğu teslim etmeme durumunda ise “çocuk teslim etmeme suçu” ile velayeti elinde tutan ebeveyne karşı şikâyet yoluna başvurulabilir.
Çocuğun kaçırılması suçu şikayete tabi mi?
Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçunun sadece TCK 234/3 fıkrası uyarınca işlenmesi halinde suç şikâyete tabidir. Suçtan zarar gören mağdur bu durumda fiili ve faili öğrendiği andan itibaren 6 ay içinde şikâyet hakkını kullanmalıdır.
Eşim çocuğumu yurtdışına kaçırdı ne yapmalıyım?
Bu durumda, Aile Mahkemesine başvurarak müşterek çocuğun yurt dışına çıkarılmasına ilişkin karar verilmesini talep etmek gerekir. Belirtmek gerekir ki, bu davanın açılabilmesi için vize başvurusunun reddedilmiş olması gerekir; aksi halde mahkemece dava hukuki yarar yokluğundan reddedilecektir.
Çocuğu Göstermeyen anneye ceza ne olabilir?
Çocuğu göstermeme (teslim etmeme) suçunun cezası 6 aya kadar tazyik hapsidir. Dava sırasında çocuk teslim edildiği takdirde sanık cezalandırılmaz. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra yani kişi tazyik hapsine girdikten sonra bile mahkeme kararı gereği yerine getirilir, çocuk teslim edilirse kişi tahliye edilir.
Baba çocuğunu kaçırırsa ne olur?
Çocuğun kaçırılması ciddi bir suçtur ve Türk Ceza Kanunu’nda “Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma” başlığı altında değerlendirilir. Eğer bir baba çocuğu annesinden kaçırırsa, hapis cezası da dahil olmak üzere çeşitli cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir.
Velayet şikayeti nereye yapılır?
Çocuğun velayeti konusunda hak sahibi olan sözleşme tarafı devlet, çocuğun bulunduğu ülkeden iade talep edecektir. Bütün bunların aşaması da şu şekilde gerçekleşecektir: velayet hakkı ihlal edilen ebeveyn, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne başvuruda bulunmalıdır.
Eski eşim çocuğumu göstermiyor ne yapabilirim?
Velayet hakkından sonra çocuğu göstermeme durumunda dava açmadan önce icra takibi başlatılmalıdır. İcra Mahkemesi tarafından tayin edilecek kişisel ilişki günlerinde icra memuruyla beraber teslim için gidilmesi gerekir. Çocuk teslimi gerçekleşmez ise icra ceza mahkemesine şikayet dilekçesi hazırlanmalıdır.
Boşanmada baba çocuğu ne kadar görebilir?
Boşanmalarda babanın çocuğu görme süreleri genellikle ayda iki gün hafta sonuna gelecek şekilde görüşme süresi verilmektedir. Ayrıca yarıyıl tatillerinde birer hafta, dini bayramlarda birer gün olacak şekilde izin verilmektedir.
Çocuk kaçırma cezası nedir?
“Velayet yetkisi elinden alınmış olan ana veya babanın ya da üçüncü derece dahil kan hısmının, onaltı yaşını bitirmemiş bir çocuğu veli, vasi veya bakım ve gözetimi altında bulunan kimsenin yanından cebir veya tehdit kullanmaksızın kaçırması veya alıkoyması halinde, üç aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Çocuk düşürtme suçu şikayete tabi mi?
Çocuk düşürme suçu ve çocuk düşürtme suçu şikayete tabi değildir. Rızaya dayalı çocuk düşürtme ve düşürme suçunun dava zamanaşımı 8 yıl iken rızaya dayalı olmayan çocuk düşürtme ve düşürme suçunun dava zamanaşımı 15 yıldır.
Boşanan eşin çocuğu şehir dışına çıkabilir mi?
Velayeti kendisine verilen eş, çocuğu yurtdışına geçici ya da kalıcı olarak beraberinde götürebilmektedir. Bunun için diğer eşin rızasına ihtiyaç bulunmamaktadır. Mahkemeden de bir karar alınmasına gerek bulunmamaktadır.