Özel Belgede Sahtecilik Nedir?
Özel evrakta (belgede) sahtecilik, yazılı, okunabilir ve hukuki bir değere sahip özel bir belgenin sahte olarak düzenlenmesi, değiştirilmesi veya kullanılması fiilleridir. Özel evrakta sahtecilik suçu ile Resmi Evrakta Sahtecilik Suçu arasındaki en önemli fark suçun konusu olan belgenin birisinde resmi belge, diğerinde özel belge olmasıdır. Resmi belgeyi düzenleme yetkisi, kendisine görevi çerçevesinde yetki verilen kamu görevlisine aittir. Özel belge ise herkes tarafından düzenlenebilen daha çok kişiler arasındaki ilişkilerde kullanılan belgelerdir.
Özel Belgede Sahtecilik Suçunun Kanuni Düzenlemesi
Özel belgede sahtecilik suçu, mevzuatımızda Türk Ceza Kanunu’nun 207. maddesinde “Kamu Güvenine Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Bu maddeye göre özel belgede sahtecilik suçu üç farklı şekilde işlenebilir ve bu suçlar için ayrı ayrı ceza hükümleri bulunmaktadır. İlgili madde şu şekildedir:
TCK Madde 207
“(1) Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.”
Bu maddeye göre:
Sahte Özel Belge Düzenleme ve Kullanma: Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen ve bu sahte belgeyi kullanma eylemi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu durum, aslında mevcut olmayan bir belgenin, sahte belge olarak oluşturulması ve kullanılması anlamına gelir.
Gerçek Özel Belgeyi Değiştirme ve Kullanma: Gerçek bir özel belgeyi, başkalarını aldatacak şekilde değiştirip sahte bir belge haline getirme ve bunu kullanma eylemi, yine bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu durum, aslında var olan bir belgenin, aldatıcı değişiklikler yapılarak kullanılması anlamına gelir.
Sahte Özel Belgeyi Bilerek Kullanma: Bir kişi, sahte bir özel belge olduğunu bilmesine rağmen bu belgeyi kullanırsa yine bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu durumda, kişi sahte belgenin düzenlenmesine doğrudan katılmamış olabilir ancak sahte olduğunu bilerek kullanması, suçun işlenmesi anlamına gelir.
Özel Belgede Sahtecilik Cezası
5237 SAYILI TCK MADDE 207 –
(1) Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
Özel evrakta (belgede) sahtecilik suçunun cezası, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır. Kanun maddesinde belirlenen ceza tüm seçimlik hareketler için aynıdır.
Özel belgede sahtecilik suçu, resen soruşturulur ve kovuşturulur. Görevli mahkeme, asliye ceza mahkemesidir.
Özel belgede sahtecilik suçunun bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı veya gerçek bir durumun belgelenmesi amacıyla işlenmesi halinde, verilecek ceza yarısı oranında indirilir (TCK m. 211).
Özel Evrakta (Belgede) Sahtecilik ve Şikayet Süresi
Şikayete bağlı suçlarda fiilin işlenmesinden itibaren 6 ay içerisinde şikayet edilmemesi halinde şikayet hakkı ortadan kalkar (TCK md. 73). Özel belgede sahtecilik suçu şikayete bağlı suçlardan değildir, bu nedenle herhangi bir şikayet süresi yoktur.
Ancak, özel evrakta sahtecilik suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıl olduğundan, suçun 8 yıl içinde savcılığa bildirilmesi halinde savcılık soruşturma başlatır. Şikayet hangi aşamada yapılırsa yapılsın, müşteki ceza davasına müdahil sıfatıyla katılma hakkı kazanır.
Özel Belgede Sahtecilik Suçu Şikayete Tabi Midir?
Özel belgede sahtecilik suçu şikâyete tabi olmamakla birlikte Cumhuriyet Savcısı tarafından re’sen soruşturulur.
Bu suç şikâyete tabi olmadığından ötürü kanunda öngörülmüş bir şikâyet süresi de bulunmamaktadır.
Şikâyete bağlı suçlarda mağdur 6 aylık süre içinde şikâyette bulunmazsa bu suç kapsamındaki şikâyet hakkını kaybedecektir.
Bu kapsamda Türk Ceza Kanunu’nun 73. Maddesinin 1. Fıkrasında “Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.” hükmü yer almaktadır.
Özel Belgede Sahtecilik Suçu Bakımından Görevli Ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Özel belgede sahtecilik suçu bakımından görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Özel belgede sahtecilik suçunda yetkili mahkeme ise Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yer alan yetki kuralları gereği, suçun işlendiği yer Asliye Ceza Mahkemeleridir. Özel belgede sahtecilik suçu nedir, özel belgede sahtecilik suçu cezası kaç yıl, özel belgede sahtecilik suçu dava zamanaşımı ne kadardır vb. sorularınızı avukatlarımıza sorabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Özel belgede sahtecilik nasıl tespit edilir?
Özel belgede sahtecilik suçu takibi şikayete bağlı mı?
Özel belgede sahtecilik suçu uzlaştırmaya tabi mi?
Özel belgede sahtecilik suçu zamanaşımı ne zaman başlar?
Özel belgede sahtecilik suçu memuriyete engel mi?
Evrakta sahtecilik cezası ertelenir mi?
Resmi evrakta sahtecilik ceza indirimi olur mu?
Resmi evrakta sahtecilik yüz kızartıcı suç mu?
Resmi evrakta başkasının yerine imza atmanın cezası nedir?