Haksız Tutuklama ve Gözaltı Tazminat Davası Şartları
Haksız koruma tedbiri nedeniyle tazminat isteminde bulunulabilmesi gerekli olan şartlar CMK md.142 “Tazminat İstemenin Koşulları” başlığı altında düzenlenmiştir. Kanunun bu maddesine göre tazminat istemenin koşulları şu şekildedir;
Tazminat davasının açılabilmesi için ilgili kişi hakkındaki karar veya hüküm kesinleşmeli,
Kesinleşme, kararın veya hükmün ilgilisine veya varsa vekiline tebliğ edildiğinde, tebellüğden itibaren üç ay içinde ve herhalde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen bir yıl içinde dava açılmalı,
Tazminat davası zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde ve eğer o yer ağır ceza mahkemesi tazminat konusu işlemle ilişkili ise ve aynı yerde başka bir ağır ceza dairesi yoksa, en yakın yer ağır ceza mahkemesinde açılmalı ve davalı olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı gösterilmeli,
Tazminat isteminde bulunan kişinin dilekçesine, açık kimlik ve adresini, zarara uğradığı işlemin ve zararın nitelik ve niceliğini kaydetmesi ve bunların belgelerini eklemeli,
Bu şartlar ile süresinde açılan tazminat davasında mahkeme tarafından evraklarda inceleme yapılır ve yargılama süreci başlar.
Haksız Tutuklama Tazminatında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Haksız şekilde tutuklanmış ve hakkında takipsizlik kararı veya beraat kararı verilmiş şüpheli ve sanıklar uygulanan haksız tedbir nedeniyle maddi ve manevi tazminat talepli dava açacaktır. Açılan davada görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemeleridir. Ağır Ceza Mahkemeleri bu davaları genel tazminat hukuku kapsamında inceleyecek ve hükme bağlayacaktır.
Haksız tutuklama nedeniyle açılacak tazminat davalarında ise yetkili mahkeme zarara uğrayan şüpheli veya sanığın yerleşim yeri mahkemesidir. Kararı yerleşim yerinde olan Ağır Ceza Mahkemesi vermiş ise ve başka bir daire yok ise bu halde en yakın yer Ağır Ceza Mahkemesi yetkili olacaktır.
Haksız Tutuklama Tazminat Hesaplama
Maddi ve Manevi tazminat miktarının hesaplanmasının nasıl yapılacağı 142. maddenin e fıkrasında düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre hesaplama tazminat hukukunun genel prensipleri çerçevesinde gerçekleştirilecektir. Burada Borçlar Kanunu’nun ilgili hükümleri ile Yargıtay’ın yerleşik içtihatları önem arz etmektedir. Bununla birlikte mağdurun uğramış olduğu maddi ve manevi zararın tespitinde yaşamış olduğu süreç, elem ve acının boyutu, haksız gözaltı ya da tutuklama süresi, sosyo – ekonomik durumu gibi etkenler tek tek ele alınmaktadır. Bu çerçevede alanında uzman bir avukattan hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti almak oldukça önemlidir.
HAKSIZ TUTUKLAMA, GÖZALTI VE EL KOYMA SEBEBİYLE TAZMİNAT DAVASI AÇMA SÜRESİ NE KADARDIR? (CMK 142/1)
Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 142. maddesi’nin 1. fıkrası’nda, kararın kesinleştiğinin davacıya tebliğinden itibaren 3 ay ve her halükarda kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde tazminat davasının açılması gerektiği hükme bağlanmıştır. Uygulamada genellikle kesinleşme şerhli gerekçeli mahkeme kararı ilgilisine tebliğ edilmediğinden bu tazminat davalarını açabilmek için 1 yıl olarak öngörülen zamanaşımı süresine dikkat edilmelidir. Eğer kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde
Tazminat Talebinin Koşulları
Tazminat konusu, asıl ceza davası ile kendiliğinden karara bağlanmaz. Tazminat için ayrıca talepte bulunulması gerekir. CMK m.141’deki sebeplere dayanarak yapılacak tazminat talebinin koşulları CMK m.142’de belirtilmiştir. Tazminat koşulları şunlardır;
1.Başvuruyu Başvurmaya Yetkili Kişi Yapmalıdır.
CMK m.141/1 gereğince hukuka aykırı yakalama, tutuklama, arama ve el koyma işlemlerine maruz kalan kişiler tazminat isteminde bulunabilirler. Tazminat talebinde bulunma hakkı olan kişinin ölümü halinde Yargıtay eğer tazminat davası açılmış ise mirasçıların davaya devam edebileceğini, ancak tazminat talebinde bulunma hakkı olan kişi ölmüş ise, mirasçıların en baştan böyle bir dava dermeyan etme hakları olmadığını kabul etmiştir.
2.Başvuru, Süresi İçinde Yapılmalıdır.
CMK m.141 kapsamında tazminat talebi beraat ya da kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin kararın ilgilisine tebliğinden itibaren üç ay, her halükarda beraat ya da kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin kararın verilmesinden bir yıl içinde açılmalıdır. Bu sürelerde açılmayan tazminat davası esasa girilmeden reddedilir.
3.Başvuru, İlgili Mercie Yapılmalıdır.
CMK m.141 kapsamında tazminat talebi ağır ceza mahkemesine yapılır. Bu mahkeme, zarara uğrayan kişinin ikamet ettiği ilçenin bağlı olduğu adliyede yer alan ağır ceza mahkemesidir.
4.Başvuru, Usulüne Uygun Yapılmalıdır.
Başvuru dilekçe ile yapılır. Dilekçede CMK m.141/2’de belirtilen bilgiler yer almalıdır. Eğer dilekçede bu bilgilere yer verilmemişse mahkeme başvurucuya eksilikleri tamamlaması için bir aylık süre tanır. Dilekçedeki eksiklikler bu süre içinde tamamlanmazsa başvuru reddedilir.
Haksız Tutuklama Tazminatı Nasıl Tahsil Edilir?
Tazminata hükmedilmesi halinde öncelikli olarak kararın kesinleşmesi beklenmelidir. Karar kesinleştikten sonra da idareden tazminatı 30 gün içerisinde ödemesi talep edilmelidir. Tahsil talebinde bulunulurken ödemenin yapılacağı ıban ve hesap numarası ilgili idareye bildirilmelidir. Bu şekilde bir talepte bulunulmadan doğrudan doğruya icra takibi başlatılarak tazminatın tahsili imkânı bulunmamaktadır. Ancak siz idareye başvurmuş olmanıza rağmen idare bu ödemeyi tarafınıza yapmamışsa; ilamlı icra yoluyla tahsil imkanı bulunmaktadır. Alanında uzman ağır ceza avukatı haksız tutuklama nedeniyle tazminat davanızı başından sonuna kadar takip ederek ağır ceza mahkemesince hükmedilen tazminatınızı da sizler adına tahsil edecektir.
Sık Sorulan Sorular
Haksız tutuklama tazminatı için nereye başvurulur?
Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davası nerede açılır?
Haksız tutuklama tazminat kesinleşmeden icraya konulabilir mi?
CMK 141 tazminat davası kime açılır?
Haksız Tutuklama ve Gözaltı Tazminat Davası Şartları
