Evlat edinme, evlat edinen ile evlat edinilen arasında hukuki bağ sağlanarak, çocuk- ebeveyn ilişkisinin kurulmasıdır. Evlat edinme bir kişinin veya evli bir çiftin yapabileceği bir işlemdir. Kişiler belirli şartlar çerçevesinde kendilerine kan bağı ile bağlı olmayan bir küçük veya ergin kişiyi mahkeme kararı ile soybağına katarlar.
Evlat edinmenin iki temel amacı vardır:
Birincisi çocuk sahibi olamayan kişilerin çocuk sevgisini tatmaları, soylarını devam ettirebilmeleri ve mirasçı bırakabilmeleridir.
İkincisi ise korunmaya muhtaç çocukların evlat edinilerek aile hayatına girmeleri ve bakımlarının üstlenilmesidir.
Evlat Edinme Koşulları Nelerdir?
Evlat edinen kişinin En az ilkokuldan mezun olması gereklidir.
Eğer çocuk vesayet altında ise vesayet dairelerinden iznin alınmış olması gereklidir.
Çocuğun ayırt etme gücü var ise bu çocuktan rızanın alınması gerekir.
Evlat edinme durumunun çocuğun yararına olması gerekir.
Çocuk evlat edinen tarafından en az bir yıl süre bakılmış olmalıdır. Bununla birlikte çocuk evlat edinen tarafından en az bir yıl süre bakılmanın yanında eğitilmiş olması da gerekir.
Evlat edinecek kişinin veya evlat edinecek eşlerin evlat edinilen ile arasında en az 18 yaş farkı olması gerekir. Yani evlat edinecek kişi veya evlat edinecek eşler çocuktan en az 18 yaş büyük olmalıdır.
Evlat edinecek kişi eşler ise en az beş yıldan beri evli olmaları gerekir. Veya her ikisinin de 30 yaşını doldurmuş bulunmaları gereklidir.
4721 sayılı Türk medeni kanunun içerisinde düzenlenmiş olan bazı hükümler hariç çocuğun anne ve babasının rızasının bulunması gerekir.
Evlat edinme işlemleri yapılacağı zaman küçüklerin evlat edinilmesi ile kısıtlıların evlat edinilmesi sırasında uygulanacak hükümler farklıdır. Evlat edinme işlemi gerçekleştiğinde anne ve babaya ait olan hak ve yükümlülükler evlat edinen kişiye geçmektedir.
Bu işlemle evlatlık evlat edinenin mirasçısı konumuna gelir. Miras hakkının yanı sıra evlat edinilen çocuk evlat edinenin soyadını alacaktır. Evlat edinen istemesi durumunda çocuğun ismini değiştirebilir. Ergin olan bir kişi evlat edinildiğinde evlat edinilen ergin kişi isterse evlat edinenin soyadını alabilmektedir.
Bekarların evlat edinmesi ile ilgili husus Türk Medeni Kanunu’nun 307. Maddesinde düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesinin getirdiği düzenlemeyi şu şekilde açıklayabiliriz:
Evlat edinme, birçok farklı durum ve koşul altında gerçekleşebilen karmaşık bir hukuki süreçtir. Türk Medeni Kanunu’nun 307. maddesi ise tek başına evlat edinme durumunu düzenlemektedir. Bu madde, evli olmayan kişilerin otuz yaşını doldurduklarında tek başlarına evlat edinebileceklerini belirtmektedir.
Tek başına evlat edinme, evlilik dışı bir seçenek olmasına rağmen, yine de belirli şartlara tabidir. Kanun, evlat edinmek isteyen kişinin otuz yaşını doldurmuş olmasını şart koşmaktadır. Bu yaş sınırı, evlat edinme kararının kişinin olgunluk seviyesine ve hayat deneyimine dayandığına işaret etmektedir.
Eşlerin Birlikte Evlat Edinme Şartları
Medeni Kanunumuzda Md 306 da eşlerin ancak evlenmeleri halinde birlikte evlat edinebilecekleri hükmüne yer verilmiştir. Buna göre;
Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları gerekmektedir ya da
Eşlerin otuz yaşını doldurmaları gerekmektedir.
Eşlerden biri, en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşuluyla diğerinin çocuğunu evlât edinebilir.
Evlat Edinmek İçin Nereye Başvuru Yapmalıyım?
Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı olmak şartıyla, Türkiye’ de yaşıyorsanız, ikamet ettiğiniz ildeki Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ ne başvuru yapabilirsiniz. Bunun yanı sıra başvurunuzu e devlet üzerinden de gerçekleştirebilirsiniz.
Türkiye dışında yaşıyorsanız ve başvurunuzu bu ülkeye yapacaksanız; o halde bulunduğunuz ülke hukukuna tabi olacaksanız. Bulunduğunuz ülkenin ülkelerarası evlat edinme merkezini veya yetkili birimini araştırmanızda fayda vardır. Tam ve kesin bilgiyi ancak bu birimlerden öğrenebilirsiniz.
Yeni Doğmuş Bebek Evlat Edinilebilir Mi?
Küçüklerin evlat edinebilmesi için ana babanın rızası gerekir. Ancak bu rızasın verilebilmesi için bir zaman sınırı öngörülmüştür. Türk Medeni Kanunu m.310’a göre, rıza küçüğün doğumunun üzerinden altı hafta geçmeden verilemez. Bu süreden önce verilen rıza geçersizdir. Süre geçtikten sonra yeninden rıza beyanında bulunulması gerekir. (TMK m.310/1) Dolayısıyla yeni doğmuş bir bebeğin evlat edinilebilmesi için zaten az altı hafta geçmiş olması gerekmektedir.
Davasında Görevli Mahkeme
Evlat edinme davasında görevli mahkeme, aile mahkemeleridir. Aile mahkemeleri bulunmayan yargı çevrelerinde asliye hukuk mahkemesi, aile mahkemesi sıfatıyla davalara bakmaya görevlidir.
Detaylı hukuki bilgi edinmek için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyiniz.
