İhbar süresi nedir?
İhbar süresi, taraflardan birinin iş sözleşmesini feshetmesi durumunda iş gören veya işverenin karşı tarafa önceden bildirimde bulunması gereken süreyi ifade eder. Bu süreler, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesi ile belirlenmiştir ve iş görenin çalışma süresine göre kademeli olarak artmaktadır. İhbar süresi, iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, taraflardan birinin diğer tarafa işten ayrılma veya çıkarma niyetini bildirmesi için önceden belirlenmiş süredir. Bu süre, çalışanların işten ayrılmadan önce işverenlerine uygun bir süre tanıması ve işverenlerin de çalışanlarına işlerini kaybetme riski olmadan yeni iş bulma şansı vermesi amacıyla yasal olarak belirlenmiştir.
İhbar tazminatı, bir işçinin işverene işten ayrılma niyetini bildirirken veya işverenin işçiyi işten çıkarma durumunda uygulanan bir tazminat türüdür. İhbar tazminatı, iş kanunları veya iş sözleşmeleri tarafından belirlenen belirli bir süre önceden işverene bildirimde bulunma zorunluluğunu yerine getirmeyen ya da bu süreye uyma hakkına sahip olmasına rağmen uymayan işçilere veya işverenlere ödenir.
İhbar tazminatı, işçinin çalıştığı süreye ve ülkenin yasalarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genellikle işçinin hizmet süresi ne kadar uzunsa, ihbar tazminatı da o kadar yüksek olabilir. Bu tazminat, işçinin maddi kayıplarını telafi etmek için ödenir ve işverenin veya işçinin işten ayrılma sürecini yönetmek için bir teşvik unsuru olarak da işlev görebilir.
Türkiye’de, iş kanunu 4857 sayılı İş Kanunu’nda ihbar süreleri ve ihbar tazminatı ile ilgili hükümler içerir. İşçinin ihbar süresine uymaması durumunda işveren, işçiye ihbar tazminatı ödemekle yükümlü olabilir. Benzer şekilde, işverenin işçiye ihbar süresine uymadan işten çıkarma durumunda da ihbar tazminatı ödemesi gerekebilir. Bu tazminatlar, iş kanunu tarafından belirlenen hesaplama yöntemlerine göre belirlenir.
Hangi Durumlarda İhbar Süresi Olmaz?
Belirli iş sözleşmelerinde,
Emeklilik, askerlik veya evlenme neticesinde iş sözleşmesinin sona erdiği durumlarda,
İşçinin vefatı halinde,
İşçinin haklı neden ile fesih hallerinde,
İşverenin haklı neden ile fesih hallerinde ihbar süresi aranmaz.
İhbar Tazminatı Şartları Nelerdir?
Öncelikle geçerli bir iş sözleşmesinin varlığı gerekir.
İş sözleşmesinin belirsiz süreli iş sözleşmesi olması gerekir.
Sözleşmesinin sürekli olması gerekir. (En çok 30 gün süren işlerde ihbar tazminatı olmaz)
İşçi veya işverenin bir fesih beyanında bulunması gerekir.
Fesih haklı nedenle derhal fesil olmamalıdır.
Sözleşme karşı tarafa süre verilmeden feshedilmiş olmalıdır. Yani ihbar tazminatı ödememek için, bildirim formu verilmemiş olmalıdır.
İhbar Süresi Ne Zaman Başlar?
İhbar süresi kişinin işten ayrılacağını bildirdiği günden veya işverenin işçinin sözleşmesini sona erdireceğini beyan ettiği günden sonra başlar. Örnek vermek gerekirse, kişi 10 eylülde işten ayrılacağını bildirmiş olsun. İhbar süresi 11 Eylül itibarıyla başlamaktadır.
İşçi ve işveren ihbar başlangıç ve bitiş sürelerine dikkat ettiği sürece herhangi bir tazminat ödemekle sorumlu tutulamaz. Bu sürelere uyan kişi ister işçi ister işveren olsun karşı tarafı mağdur etmemiş olur. İhbar süresi uygulamasıyla hedeflenen maksat da her iki tarafında mağduriyet yaşamamasına yöneliktir.
İş görenin kıdem süresi;
0 ile 6 aya kadar ise 2 hafta,
6 ay ile 1,5 yıl arasında ise 4 hafta,
1,5 yıl ile 3 yıl arasında ise 6 hafta,
3 yıldan daha fazla ise 8 haftadır.
İhbar Tazminatını Kimler Talep Edebilir?
Halk arasında sahip olunan yaygın yanlış kanının aksine ihbar tazminatı yalnızca işveren tarafından işçiye ödenebilen bir tazminat türü değildir; ihbar tazminatını, yukarıda saymış olduğumuz şartları sağlamak kaydıyla hem işçi hem de işveren talep edebilmektedir.
İhbar Süreleri Nasıl Hesaplanır?
İş Kanunundaki fesih bildirim süreleri bildirimin karşı tarafa varmasından itibaren başlar ve haftaların hesaplanmasına dair kanunda herhangi bir hüküm bulunmadığından Türk Borçlar Kanununun 92. maddesi uygulanmalıdır. Buna göre haftalar hesaplanırken haftanın hangi gününde fesih ihbarı yapıldıysa son haftanın feshin yapıldığı güne ismen uyan gününde sözleşme sona erer.
Detaylı hukuki bilgi edinmek için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyiniz.
