Alacak Davası Nedir Nasıl Açılır
Alacak Davası: Kapsamlı Rehber
Alacak davası, bir kişinin ya da kurumun, hukuki yollara başvurarak alacağını tahsil etmek amacıyla açtığı davadır. Borçlu, söz konusu alacağı ödemediğinde alacaklı, mahkemeye başvurarak hakkını arayabilir. Bu süreç, alacak davası açma, ispat yolları, zamanaşımı süreleri, mahkemeler ve yetki alanları gibi birçok önemli unsuru içermektedir.
Bu yazımızda alacak davası ile ilgili tüm detayları ele alacağız. Alacak davaları nasıl açılır, hangi mahkemeye başvurulur, hangi şartlarda dava açılır, nasıl ispat edilir ve süreç nasıl işler? Tüm sorularınızın yanıtlarını bulabilirsiniz.
Alacak Davası Nedir?
Alacak davası, borcunu ödemeyen bir kişiden veya kurumdan, hukuki yollarla alacağını tahsil etmek isteyen alacaklı tarafından açılan bir davadır. Bu davalar genellikle para alacakları, mal alacakları veya sözleşmeden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle açılmaktadır.
Alacak Davası Açma Sebepleri
- Ticari ilişkilerden doğan borçların ödenmemesi
- İşçilik haklarının ödenmemesi (maaş, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı vb.)
- Kira alacaklarının tahsil edilememesi
- Sözleşmeye dayalı borçların yerine getirilmemesi
- Tazminat alacaklarının tahsil edilmemesi
Alacak Davası Ne Demek?
Alacak davası, borçlunun borcunu ödemediği durumlarda, alacaklının mahkeme aracılığıyla hakkını talep ettiği yasal süreçtir. Bu davalar, alacak miktarına ve davanın niteliğine bağlı olarak farklı mahkemelerde açılabilir.
Alacak Davasının Temel Unsurları
- Borç ilişkisinin varlığı: Borcun gerçek olup olmadığının belirlenmesi
- Borçlunun ödeme yapmaması: Borçlunun yasal süre içinde borcunu ödememesi
- Mahkemeye başvuru: Alacaklının mahkemeye giderek hakkını talep etmesi
Belirsiz Alacak Davası Nedir?
Alacak davasının açıldığı tarihte, alacak miktarının tam olarak belirlenemediği durumlarda açılan dava türüne belirsiz alacak davası denir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 107. maddesi bu tür davaları düzenler.
Örneğin, işçi alacak davalarında işçinin alacağının miktarı ilk başta net olarak hesaplanamaz. Bilirkişi incelemesi sonucunda kesin tutar belirlenir ve mahkemeye sunulur.
Belirsiz Alacak Davasına Örnekler:
- Kıdem ve ihbar tazminatı davaları
- Sözleşmeye dayalı tazminat davaları
- Mal paylaşımı davaları
- Senetsiz borçlardan doğan alacak davaları
Alacak Davası Nasıl Açılır?
Alacak davası açmak için dava dilekçesi hazırlanmalı ve yetkili mahkemeye başvurulmalıdır.
Yetkili ve Görevli Mahkemeler:
- İş mahkemesi → İşçi alacakları
- Ticaret mahkemesi → Ticari borçlar
- Asliye hukuk mahkemesi → Genel borç ilişkileri
- Tüketici mahkemesi → Tüketici haklarına dayalı alacaklar
Dava Açma Aşamaları:
- Alacaklı, dava dilekçesi hazırlar.
- Yetkili mahkemeye başvurur.
- Mahkeme, tarafları dinler ve delilleri toplar.
- Karar verilerek, icra süreci başlatılır.
Alacak davası açarken nispi harç adı verilen mahkeme harcı ödenmelidir. Harç miktarı, alacağın toplam tutarına göre belirlenir.
Alacak Davası Zamanaşımı Süresi
Türk Borçlar Kanunu’nun 146. ve 147. maddelerine göre, alacak davası açma süresi genellikle 5 yıl olarak belirlenmiştir.
Özel Zamanaşımı Süreleri:
- İşçi alacakları: 5 yıl
- Kira alacakları: 5 yıl
- Ticari alacaklar: 5-10 yıl (sözleşmeye göre değişebilir)
- Tazminat davaları: 10 yıl
Zamanaşımı süresi dolduğunda, mahkemeye başvurulsa bile dava reddedilebilir.
Alacak Davası Ne Kadar Sürer?
Davanın süresi, davanın görüldüğü mahkemeye göre değişebilir:
- İş mahkemesi: 7-9 ay
- Asliye hukuk mahkemesi: 12-18 ay
- Ticaret mahkemesi: 12-24 ay
- Tüketici mahkemesi: 9-12 ay
Dava temyize giderse süreç uzayabilir.
Alacak Davasında İspat Yöntemleri
Mahkemede alacaklının iddiasını ispat etmesi gerekir. Deliller şu şekilde sıralanabilir:
- Sözleşmeler, faturalar, senetler
- Banka dekontları, makbuzlar
- Tanık beyanları
- WhatsApp, e-posta, SMS gibi dijital yazışmalar
Borcunu Ödemeyen Kişi Nereye Şikayet Edilir?
Eğer borçlu borcunu ödemezse, Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayette bulunulabilir. Ancak, borcun bir suç unsuruna dayanması gerekir. Aynı Zaman icra işlemleri başlatılabilinir.
Borç Elden Verilmişse Nasıl İspatlanır?
Elden verilen borçların ispatı için şu yollar kullanılabilir:
- Tanık beyanları
- Banka transfer kayıtları
- Yazılı belgeler (senet, sözleşme vb.)
2023 yılı itibarıyla, 14.802,55 TL üzerindeki borçlar için yazılı belge zorunludur.
Alacak Davasında Mesajlar Delil Olur Mu?
Yargıtay kararlarına göre, WhatsApp, e-posta, SMS gibi dijital mesajlar delil olarak kabul edilmektedir. Ancak, mahkeme bu delillerin doğruluğunu değerlendirerek karar verir.
Sonuç
Alacak davaları, borç tahsili için kullanılan en önemli hukuki yollardan biridir. Davanın başarılı olması için doğru mahkemeye başvurulmalı, gerekli deliller sunulmalı ve sürecin titizlikle takip edilmesi gerekmektedir.
Bir avukat aracılığıyla süreci yürütmek, süreci hızlandırabilir ve alacağın tahsil edilmesini kolaylaştırabilir.
