Paylaşımın Uygun Olmayan Zamanda Talep Edilmesi arşivleri

Paylaşımın Uygun Olmayan Zamanda Talep Edilmesi

İzale-i şuyu davasının açılması her zaman mümkün olmakla birlikte, paylaşımın talep edildiği zamanın uygun olup olmadığı da mahkemeler tarafından dikkate alınır. Paylaşım talebi, eğer taraflardan birine önemli ve telafisi güç zararlar verecekse, mahkeme bu talebi reddedebilir veya davayı erteleyebilir.

Paylaşımın Uygun Olmayan Zamanda Talep Edilmesi Nedir?

Paylaşımın uygun olmayan zamanda istenmesi, taşınmazın satılması veya bölüştürülmesi halinde paydaşların önemli bir ekonomik kayba uğrayacağı veya zarara uğrayacak olması anlamına gelir. Özellikle taşınmazın değeri açısından kritik bir dönemde olması ya da paydaşlardan birinin maddi kayıp yaşaması ihtimali göz önünde bulundurulur.

Hangi Durumlar Paylaşım İçin Uygun Olmayan Zaman Olarak Değerlendirilir?

Taşınmazın Piyasa Değerinin Düşük Olduğu Dönemler: Taşınmazın bulunduğu piyasa koşullarının kötü olması ve değerinin düşük olduğu zamanlarda, izale-i şuyu davasının açılması paydaşlar açısından büyük maddi kayıplara yol açabilir. Böyle bir durumda mahkeme, dava sürecini piyasa koşulları düzelene kadar erteleyebilir.
Hasat Döneminde Tarım Arazilerinin Paylaşılması: Tarım arazilerinin paylaşımı, ekili ürünlerin hasat edilmesini beklemeden yapılırsa, paydaşlar ciddi ekonomik kayıplar yaşayabilir. Özellikle verimli tarım arazileri için, mahkemeler paylaşımın uygun olup olmadığını titizlikle değerlendirir.
İnşaat Halindeki Taşınmazlar: İnşaat sürecinde olan taşınmazların paylaşılması veya satılması, paydaşların ekonomik zarar görmesine neden olabilir. Özellikle kat karşılığı inşaat sözleşmesine konu olmuş taşınmazlarda, inşaat tamamlanmadan ortaklığın giderilmesi süreci mahkemeler tarafından uygun olmayan zaman olarak değerlendirilebilir.
Ekonomik Kriz veya Piyasa Dalgalanmaları: Taşınmaz piyasasında ciddi dalgalanmaların yaşandığı dönemlerde, ortaklığın giderilmesi talebi paydaşların zararına olabilir. Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde taşınmazların satışı, değerinin çok altında gerçekleşebilir.

Yargıtay Kararları ve Hukuki Dayanaklar

Yargıtay, paylaşımın uygun olmayan zamanda talep edilmesi konusunda çeşitli kararlar vermiştir:

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, E:2005/817, K:2005/2530, 21.03.2005 sayılı kararında, üzerinde kat irtifakı bulunan bir taşınmazın paylaşımının uygun zamanda yapılmadığını belirtmiş ve davanın reddine karar vermiştir.
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi, E:2016/6568, K:2019/5613, 23.09.2019 tarihli kararında, inşaat süreci devam eden taşınmazlarda paylaşım talebinin uygun olmadığına hükmetmiştir.

Mahkeme Değerlendirmesi ve Sonuç

Mahkemeler, paylaşımın uygun olmayan zamanda talep edilip edilmediğini somut olay bazında değerlendirir. Eğer taşınmazın bölünmesi veya satışı paydaşlardan birinin ciddi bir zarara uğramasına neden olacaksa, mahkeme davayı reddedebilir veya uygun bir zamana erteleyebilir. Ancak, paylaşımın artık kaçınılmaz hale geldiği durumlarda, mahkeme davayı kabul ederek en uygun çözüm yolunu belirleyecektir.

Sonuç olarak, paylaşımın uygun olmayan zamanda talep edilmesi, izale-i şuyu davasının engellenmesi için güçlü bir hukuki dayanak olabilir. Ancak bu sürecin doğru yönetilmesi için uzman bir gayrimenkul avukatına danışılması önemlidir.

İzale-i Şuyu Nedir ve Neden Açılır?

İzale-i şuyu, yani ortaklığın giderilmesi davası, birden fazla kişinin ortak mülkiyetinde bulunan taşınmaz ya da taşınır malın, ortaklık devam ettirilemez hale geldiğinde mahkeme kararıyla paylaşılması veya satılması sürecidir. Ortaklardan biri veya birkaçı, ortaklığın sona erdirilmesini talep ederek izale-i şuyu davası açabilir. Bu dava genellikle aşağıdaki nedenlerle açılır:

Miras kalan taşınmazlarda ortak kullanımın sürdürülemez hale gelmesi
Paydaşlar arasında anlaşmazlık yaşanması
Taşınmazın fiilen bölünmesinin mümkün olmaması
Ortaklardan birinin malı satmak istemesi ancak diğerlerinin buna yanaşmaması

Bu dava sonucunda, taşınmaz ya aynen taksim edilerek paydaşlar arasında bölüştürülür ya da satış yoluyla ortaklık sona erdirilir.

İzale-i Şuyu Davası Nasıl Engellenir?

İzale-i şuyu davası, yani ortaklığın giderilmesi davası, çeşitli yasal engeller veya taraflar arasında yapılan anlaşmalarla durdurulabilir. Bu süreçte, kanuni dayanakların ve somut durumun iyi değerlendirilmesi büyük önem taşır.

Aşağıda, izale-i şuyu davasını engellemenin yolları ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

İzale-i Şuyu Davasının Engellenebileceği Durumlar

1. Taraflar Arasında Sözleşme Bulunması (İdame-i Şuyu)

Paydaşlar arasında ortaklığın belirli bir süre devam edeceğine dair bir sözleşme yapılması halinde, izale-i şuyu davası engellenebilir.

Sözleşmenin Geçerlilik Süresi: En fazla 10 yıl ile sınırlandırılabilir.
Şekil Şartı: Taşınmazlara ilişkin sözleşmelerin noterde yapılması zorunludur.
Tapuya Şerh Verilmesi: Üçüncü kişilere karşı korunma sağlar ve yeni paydaşlar için de bağlayıcı olur.

2. Malın Sürekli Bir Amaca Tahsis Edilmesi

Belirli bir amaca tahsis edilen taşınmazlar için izale-i şuyu davası açılamaz. Örneğin:

Aile konutu şerhi bulunan evler,
Kat karşılığı inşaat sözleşmesine konu edilmiş taşınmazlar,
Kamu hizmetine tahsis edilmiş taşınmazlar.

Yargıtay kararları da bu durumu desteklemektedir. Örneğin, bir kararında satış vaadi sözleşmesine konu olan taşınmazın sürekli bir amaca özgülendiğini belirterek ortaklığın giderilmesini engellemiştir.

3. Paylaşımın Uygun Olmayan Zamanda Talep Edilmesi

Paylaşımın uygun olmayan zamanda istenmesi halinde dava reddedilebilir. Uygun olmayan zaman durumları şunlardır:

Taşınmazın piyasa değerinin düşük olduğu dönemler.
Hasat döneminde tarım arazisinin paylaşılmak istenmesi.
İnşaat aşamasındaki bir taşınmazın paylaşılması.

Yargıtay, kat irtifakı bulunan taşınmazların inşaat süreci bitmeden paylaşılmasını uygun olmayan zaman olarak değerlendirmiştir.

4. Kat Mülkiyeti Kanunu Kaynaklı Engeller

Ana taşınmaz üzerinde kat mülkiyeti veya irtifakı kurulmuşsa, ana taşınmaz için izale-i şuyu davası açılamaz. Ancak bağımsız bölümler için dava açılabilir.

5. Taşınmazın Tapu Kaydının Olmaması

Bir taşınmazın izale-i şuyu davasına konu olabilmesi için tapu siciline kayıtlı olması gerekir. Eğer tapu kaydı yoksa dava açılamaz.

Tapu tescil davası devam ediyorsa, izale-i şuyu davası durdurulacaktır.

6. 775 Sayılı Gecekondu Kanunu’ndan Kaynaklanan Engeller

Belediyeler tarafından tahsis edilen taşınmazlar için tahsis tarihinden itibaren 10 yıl boyunca ortaklığın giderilmesi talep edilemez.

7. Miras Taksim Sözleşmesi Yapılmış Olması

Mirasçılar arasında yazılı olarak yapılan bir miras taksim sözleşmesi varsa, izale-i şuyu talebi reddedilebilir.

8. Kamulaştırma Kanunu Kaynaklı Engeller

Kamulaştırılan taşınmazlar artık idarenin malı sayıldığından, ortaklığın giderilmesi mümkün değildir.

Yargıtay 14. HD, E:2016/14169, K:2020/2466 numaralı kararında bu hususu açıkça belirtmiştir.

9. Miras Bırakan Tarafından Ortaklığın Giderilmesinin Yasaklanması

Miras bırakan, vasiyetname veya sözleşme ile ortaklığın giderilmesini yasaklayabilir. Bu durumda, mirasçılar ancak oybirliği ile ortaklığın giderilmesini isteyebilir.

Sonuç

İzale-i şuyu davasının engellenmesi için hukuki dayanakların doğru belirlenmesi ve uygulanması gerekmektedir. Yanlış strateji izlenmesi halinde dava reddedilemeyeceği gibi taraflar mali kayıplara da uğrayabilir. Bu nedenle, uzman bir gayrimenkul avukatına danışılması büyük önem taşır.

Etiket: Paylaşımın Uygun Olmayan Zamanda Talep Edilmesi