Tasarrufun İptali Davaları
Tasarrafun İptali Davası Nedir?
Tasarrufun iptali davası; alacağını icra takibi yoluyla borçludan tahsil edemeyen alacaklının, borçlunun son 5 yıl içerisinde gayrimenkul veya menkul mallarına ilişkin mal kaçırmak saiki ile yapmış olduğu tasarruflarını iptal etmek amacıyla, borçluya ve malı devralan üçüncü kişiye karşı açtığı bir dava türüdür.
Tasarrufun iptali davası, İİK.’nın 277. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.
Tasarrufun İptali Davalarında Taraflar Kimlerdir?
Tasarrufun iptali davalarında asgari 3 taraf bulunmaktadır. Borçlu hakkında iflas açılmamış ise tasarrufun iptali davasının davacısı, kesin veya geçici aciz vesikasına sahip alacaklılardır. Alacaklılarından mal kaçırma gayesi ile hareket ederek mallarını devreden kişi ile lehine tasarruf yapılmış olan üçüncü kişi davanın davalısı konumunda olur. Bu ahvalde tasarrufun iptali davası sübjektif dava yığılması hali olup, borçlu ile üçüncü kişi arasında zorunlu dava arkadaşlığı mevcut olur.
Tasarrufun İptali Davasında Hak Düşürücü Süre
Tasarrufun iptali davası, zamanaşımı süresine değil, hak düşürücü süreye tabidir. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu m.278 ve devamı maddeleri uyarınca borçlu tarafından, ivazsız veya aciz halinde yapılan tasarrufların butlan edilmesi; borçlunun aciz halinin doğmasından yahut iflasının açılmasından geçmişe doğru aciz haline veya iflas sebebi tasarrufa kadar geçen süre zarfında yapılan tasarrufları kapsar. Fakat, su süre iki seneyi aşamaz.
Tasarrufun İptali Davası Ne Kadar Sürer?
Tasarrufun iptali davasının ne kadar süreceği ile ilgili net bir bilgi vermek çok zordur. Bu dava her ne kadar basit yargılama usulüne tabi olsa da çeşitli ayrıntılar bu davayı uzatabilmektedir. Burada tasarrufun iptali davası dilekçesinin, sürecin hızlı ve etkin şekilde işlemesi adına yarayışlı unsurlar eklenerek hazırlanması gerekmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Tasarrufun iptali davasında kesinleşme gerekir mi?
Tasarrufun iptali davası hukuki niteliği itibariyle, dava konusu mal, alacak ve hakkın aynına ilişkin bir ayni dava olmayıp, kişisel nitelikte bir dava olduğundan mahkeme kararı kesinleşmeden vekalet ücreti kesinleşmeden icraya konulabilir.
Tasarrufun iptali davasında borç ödenirse ne olur?
Tasarrufun iptali davasının yargılaması devam ederken, alacaklının alacağı ve eklentileri davalılardan birisi ( borçlu, üçüncü kişi, dördüncü kişi) tarafından ödenirse dava konusuz kalır. Yargıtay kararlarında ise, borcun hükümden sonra ve ancak, hükmün kesinleşmesinden önce ödenmesi halinde de dava konusuz kalır.
Tasarrufun iptali davası satışa engel mi?
Tasarrufun iptali davasının kabulü hâlinde davacı davaya konu mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını alma yetkisini elde eder ve dava konusu taşınmaz ise davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın düzeltilmesine mahal olmadan o tasarrufun haciz ve satışını isteyebilir.
Tasarrufun iptali davası geriye dönük kaç yıl sürer?
İİK m.284 gereğince tasarrufun iptali davaları, borçlunun hileli tasarrufundan itibaren beş yıllık süreye tabidir. Bunun yanı sıra, muvazaa davalarının açılması açısından herhangi bir zamanaşımı süresi ya da hak düşürücü süre bulunmamaktadır.
Tasarrufun iptali davası malın aynına ilişkin midir?
Tasarrufun İptali Davaları, dava konusu malın aynına ilişkin olmayıp, şahsi bir davadır. Bunun doğal sonucu olarak da dava ve tasarrufa konu mal, devir alanın mal varlığından çıkartılarak borçlunun mal varlığına iade edilmez.
Tasarrufun iptali davası nasıl düşer?
Tasarrufun iptali davasını açma hakkı, iptale tabi tasarrufun yapıldığı tarihten itibaren beş yıl geçmekle düşer ve sürenin geçtiği, mahkeme tarafından kendiliğinden gözetilir. Bu süre, İcra ve İflas Kanunu 280. maddede düzenlenen beş yıllık süreden farklıdır.
