İşe İade Davası Açabilmenin Şartları Nelerdir?
Haklı bir neden olmaksızın veya geçerli bir sebep gösterilmeksizin iş akdi feshedilen işçinin işe iade davası açabilmesi için birtakım şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. İşe iade davası şartları şu şekildedir:
1) İşe iadesini talep eden işçi dava açabilmek için öncelikle arabuluculuk yoluna başvurmalıdır. İşe iade davalarında arabulucuya başvuru zorunlu olup aynı zamanda bu bir dava şartıdır. Yani bu şart yerine getirilmeksizin açılan işe iade davaları reddedilecektir.
2) İşe iadesini talep eden işçi, İş Kanunu‘na veya Basın İş Kanunu’na tabi olmalıdır. İş Kanunu veya Basın İş Kanunu haricinde, örneğin Borçlar Kanunu veya Deniz İş Kanunu kapsamında çalışan işçiler bu kapsamda işe iade şartlarından yararlanamayacaktır.
3) İşçinin işe iade davası açabilmesi için fesih tarihinde fesheden işverene ait işyerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırılıyor olmalıdır. Ancak aynı iş kolunda(faaliyet alanı) işverenin kendine ait birden fazla işyeri bulunmaktaysa 30 veya daha fazla işçi sayısı bakımından işverenin işyerlerindeki toplam işçi sayısını göz önünde bulundurulacaktır.
4) İşe iade davası açacak olan işçi en az 6 aylık bir kıdeme sahip olmalıdır. 6 aylık kıdemi doldurmamış olan işçiler işe iade davası açamayacaklardır. Ancak yer altı işçileri için işe iade davası açarken 6 aylık kıdem koşulu aranmamaktadır. Bu durumda yer altı işçileri 6 aylık kıdeme sahip olmasalar bile işe iade davası açabilmektedirler.
5) İşe iade davası açmak isteyen işçi belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor olmalıdır.
6) İşe iade davası açılabilmesi için iş sözleşmesinin işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın feshedilmiş olması gerekmektedir. Yani işçi istifa, haklı fesih, işverenle anlaşma(ikale) vb. bir yolla iş akdini sonlandırması durumunda işe iade talebinde bulunamayacaktır. Burada önemle belirtmek gerekir ki işverenin elinde başka imkanlar varken doğrudan fesih yolunu kullanması durumunda da fesih geçersiz olacak ve işçi diğer şartlar da mevcutsa işe iade davası açma hakkını elde edecektir. Yine feshin geçerli nedene dayandığı yönünde ispat külfeti işverene ait olup, işverence somut olarak fesih nedeninin gerçekleştiği ispatlanmalıdır.
İşverenin bu konuyla ilgili olarak işçinin savunmasını alma gerekliliği de bulunmaktadır. Çünkü işçinin savunması alınmadan, belirsiz süreli iş sözleşmesi davranış ve verimliliği nedeniyle sona erdirilemez. İspat açısından yazılı olarak savunma alınması daha uygun olacaktır. Ayrıca işçiye, makul süre verilerek bu süre içinde savunmasını vermesi, aksi halde savunmadan vazgeçmiş sayılacağı da bildirilmelidir.
Fesih bildirimi ise işverence yazılı olarak yapılmalı ve bildirimde fesih sebebinin açık ve kesin olarak belirtilmesi gerekmektedir. Bunun amacı hem işçinin fesih nedeni hakkında tam bir bilgi sahibi olmasını sağlamak, hem de işe iade davası açılması durumunda ispat kolaylığı sağlamaktır.
7) İşe iade davası açabilmek için işveren vekili ve yardımcısı olmamak gerekmektedir. Çünkü İşletmenin bütünü sevk ve idare etme yetkisine sahip işveren vekili ve yardımcıları( örneğin genel müdür, genel müdür yardımcıları gibi kişiler) iş güvencesi kapsamında bulunmadıklarından işe iade davası açamazlar.
İşçinin İşe İade Davası Açma Hakkının Dayanağı Nedir?
Konumuzun temeli olan işe iade davası, yukarıda açıklanan hususlara uyulmadan iş sözleşmesi feshedilen işçinin başvurabileceği bir yoldur. İlgili düzenleme, İş Kanunu madde 20’de yer almaktadır. Maddeye göre işçi, iş akdi sonlandırılırken kendisine bir sebep gösterilmemişse veya gösterilen sebep geçerli bir sebep değilse, mahkemeye dilekçe ile başvurarak işe iadesini talep edebilecektir.
Dikkat edilmesi gereken husus, her ne kadar maddede geçerli sebepten bahsedilerek yetinilmiş olsa da, geçerli sebeple ilgili hükümdeki diğer şartların da var olması zorunludur.
Dava Açma Süresi
İş Kanunu’nun 20/1 maddesine göre, iş akdi geçersiz nedene dayalı olarak feshedilen işçinin, fesih bildiriminin kendisine tebliğinden itibaren 1 ay içinde arabulucuya başvurması zorunludur. Taraflar arasında uzlaşma sağlanmaması halinde son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içinde işe iade talebiyle dava açılması gerekmektedir. Bu süre hak düşürücü süredir. Hak düşürücü süreler kamu düzenine ilişkin olduğundan hâkim tarafından resen dikkate alınacaktır.
İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, arabulucuya başvurmak zorundadır.
Madde 20–(Değişik birinci fıkra: 12/10/2017-7036/11 md.) İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir. Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması sebebiyle davanın usulden reddi hâlinde ret kararı taraflara resen tebliğ edilir. Kesinleşen ret kararının da resen tebliğinden itibaren iki hafta içinde arabulucuya başvurulabilir.
İşe İade Davasında Zamanaşımı Süresi
İşe iade talebi için arabulucu başvurusu süresi, fesih bildirimini takip eden 1 aydır. 1 aylık süre içinde işe iade talebi ile arabulucuya başvurulmadığı takdirde işe iade talebi ile hak aramak mümkün olmayacaktır. Arabuluculuk yolunun tüketilmesinden sonra işe iade davasının, tutanak düzenlemesini takip eden 2 hafta içinde açılması gerekir. İşçi ve işveren, özel hakeme başvurma hususunda uzlaşırsa yine arabulucu tutanağını takiben 2 hafta içinde gerekli başvurunun yapılması gerekir.
İşe iade kararından sonra işçinin işe tekrar başlamak için işverene 10 gün içinde başvurması gerekir. Söz konusu süre içinde işverene başvuru yapılmadığı takdirde, işverence yapılan fesih geçerli olur ve işçi, işe iade davası ile elde ettiği haklarını kaybeder. İşe iade talebi ile işverene başvurulduktan sonra işverenin işçiye işe alması da 1 ay içinde gerçekleşmelidir.
İşe İade Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
İşe iade davası, işçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesinin feshinden kaynaklanması, İş Kanuna dayanan hak iddialarından doğan hukuk davalarından biri olması nedeni ile İş Mahkemeleri Kanunu madde 1 ve İş Kanunu madde 20 gereği iş mahkemelerinde görülmektedir. İşe iade davasında iş mahkemesinin görevli olabilmesi için, davacının İş Kanunu veya Basın İş Kanunu anlamında işçi olması, iş sözleşmesine istinaden çalışmış olması şarttır. Görevli iş mahkemesinde işe iade davasının açılması ile birlikte, 1 aylık dava açma süresi kesilir. Söz konusu hüküm gereği, işe iade davalarında yetkili mahkeme, davalı işverenin ikametgahı mahkemesi veya işçinin işini yaptığı yer, yani işyerinin bulunduğu yer mahkemesidir.
İşe İade Davasının Sonuçları Nelerdir?
İşe iade kararının kesinleşme tarihinden itibaren, işçi 10 gün içinde işe iadesini talep etmelidir. İşveren ise işçinin bu talebi çerçevesinde 1 ay içinde işçiyi tekrar işe başlatacaktır. Ancak işveren bu süre içinde işçiyi işe başlatmadığı takdirde farklı sonuçlar meydana gelecektir. İşe iade davası sonucunda doğan sonuçlar hem işçiyi hem de işvereni ilgilendirmektedir. İlgili İş Mahkemesi/ Asliye Hukuk Mahkemesi feshin geçersiz olduğuna kanaat getirdiği takdirde, işveren işçiyi işe başlatırsa, geçersiz olan fesih ile kesinleşme tarihi arasında geçen süre bakımından işçiye en fazla 4 aya kadar kazanmış olması gereken ücreti ile diğer sosyal haklarının işçiye ödenmesi gerekecektir. Ancak, geçersiz fesih kararına rağmen işçi işe başlatılmazsa, tazminat ödenmesi gerekecektir. Bu tazminat belirlenirken, işçinin boşta geçen süreye ilişkin en fazla 4 aylık ücreti kadar tazminat ve diğer sosyal hakları ile en az 4 aylık ve en fazla 8 aylık ücreti çerçevesinde tazminat ödenecektir.
Sık Sorulan Sorular
Işe iade davası açabilme şartları nelerdir?
İşe İade Davası Açabilmenin Şartları Nelerdir?
Hangi durumlarda işe iade davası açılamaz?
6 aydan az çalışan işe iade davası açabilir mi?
Haklı nedenle fesih yapan işçi işe iade davası açabilir mi?
6 ay dolmadan işe iade davası
Tazminat aldıktan sonra işe iade davası
işe geri dönüş davası kazandım.
İşe iade davası açma süres
İşe iade davası kazananlar yorumlar
Kadrolu işçi işe iade davası
İşe iade davası kaç maa
İşe iade davası Şartlar
İşe İade Davası Açabilmenin Şartları Nelerdir?
İşe İade Davası Açabilmenin Şartları Nelerdir?
