Gaiplik Nedir? - Azim HUKUK

Gaiplik Nedir?

Gaiplik Nedir? Gaiplik, kişiliği sona erdiren bir hal olarak 4721 sayılı TMK’da düzenlenmiştir. Ölümle birlikte kişiliğe son veren bir durumun hukuken tescil olunmasıyla gaiplik gerçekleşir. Bir kimse, ölümüne kesin gözle bakılacak bir durumda olmamakla beraber ölüm tehlikesi içinde kaybolmuşsa veya kendisinden uzun süredir haber alınamıyorsa ve böyle bir kimsenin ölmüş olması ihtimali kuvvetli ise, kanun o şahsın gaipliğine karar verilmesi ve böylece kişiliğin sona ermesine bağlanan sonuçların aynen olmasa bile, uygulanması imkanını kabul etmiştir.

Hukukta Gaiplik Ne Demek?

Gaiplik kararı nedir diye bakıldığında, kişiliğin mahkeme kararı ile sona ermesi sonucunu doğuran karardır. Zira gaiplik, kişinin ölmüş sayılacağı hususunda yasal bir karine yaratmaktadır.

Gaiplik kararı verildiği takdirde ölüme bağlı haklar ortaya çıkar. Dolayısıyla, gaiplik kararı verilmesi birlikte aşağıdaki sonuçlar meydana gelir:

Gaibin mirası mirasçılarına geçecektir.
Kişiliği sona erdirecektir.
Evlilik kendiliğinden sona ermeyecektir. Eş, gaiplik kararı nedeniyle evliliğin feshini isteyecektir.

Gaiplik Şartları

Gaiplik talebiyle dava yoluna gidilebilmesi için öncelikle gaiplik koşullarının karşılanması gerekir. Gaiplik şartları sağlanmış ise kişi hakkında gaiplik davası açılabilir. Bu tür davalar Sulh Hukuk Mahkemesi’ne açılmaktadır. Gaiplik davası açılacağı zaman kişinin bir süredir kayıp olması ve ölüm tehlikesi altında bu olayın vuku bulması gereklidir. Gaiplik şartları şunlardır:

Kişiden uzun süredir haber alınamaması ya da kişinin ölüm riskine maruz kalarak kaybolmuş olması,
Kaybolan kişinin ölüm riskinin bulunması,
Kaybolmanın üzerinden kanunda belirtilen sürelerin geçmiş olması,
Kanunda kendilerine hak tanınan kişilerin mahkemeye müracaat etmesi,
Mahkeme kanalı ile gaiplik kararının alınması.

 

 

GAİPLİK KARARINI İSTEYEBİLECEK OLAN KİŞİLER

Türk Medeni Kanunu’nda gaiplik davası açmaya yetkili olanlar “hakları bu ölüme bağlı olanlar” şeklinde düzenlenmiştir. Bu kişiler;

– Hakkında gaiplik kararı verilmesi istenen kişinin eşi

– Hakkında gaiplik kararı verilmesi istenen kişinin yasal veya atanmış mirasçıları

– Belirli mal vasiyeti alacaklıları

– Eşyası üzerinde gaip lehine intifa veya oturma gibi sınırlı ayni hak kurulmuş kişi,

– Vasiyeti yerine getirme görevlisi olarak sayılmaktadır.

Bununla birlikte Türk Medeni Kanunu’nun 588. maddesine göre hazine, belirli koşullarda gaiplik kararı verilmesini isteyebilir.

Gaiplik Kararı ile Evlilik Sona Erer Mi?

Gaiplik kararı her ne kadar kişiliği sona erdirmekte olsa da evliliği kendiliğinden sona erdirmemektedir. Eş, gaipliğe dair karar verilmesini ister iken aynı dava içerisinde evliliğin sona erdirilmesi talebinde bulunabilecektir. Ayrı bir dava açarak da evliliğin feshine dair eş kendi yerleşim yeri mahkemesinden dava açabilecektir. TMK madde 131’e göre gaipliğine karar verilen eş evliliğin feshine karar verilmedikçe yeniden evlenemeyecektir.

Gaiplik Kararı Nasıl Alınır?

Gaiplikte kişiliğin sona ermesi için mahkemeye başvuru yapılması gerekmektedir.

Türk Medeni Kanunu’na göre gaiplik istemeye başvuru yetkisi bulunan kişiler hakları ölüme bağlı olan şahıslardır. Ayrıca Türk Medeni Kanunu’nun 588. maddesine göre hazine de belli şartlarda gaiplik başvurusu yapabilme yetkisine sahiptir.
İlk ilanın yayınlandığı tarihten itibaren en az altı ay beklenmelidir. En az iki kez ilan yapılmalıdır.

Gaiplik Kararında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Türk Medeni Kanunu, gaiplik davasına bakmakla görevli mahkemeyi düzenlemediği için Hukuk Muhakemeleri Kanunu genel hükümlerine bakılır. İşbu kanunda, aksi yönde bir hüküm bulunmadığı takdirde tüm çekişmesiz yargı işlerinin Sulh Hukuk Mahkemeleri eliyle yürütüleceği düzenlenmektedir. Gaiplik kararının verilmesi de çekişmesiz yargı işlerindendir. Genel hükmün aksine bir düzenleme de mevcut değildir. Bu itibarla gaiplik kararında görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir.

Gaiplik Davasında Husumet, Gaiplik Davası Kime Karşı Açılmalıdır?

Uygulamada gaiplik davasının, hakkında gaiplik kararı istenen kişiye, nüfusa veya hazineye karşı açıldığı görülmektedir; bu son derece hatalı bir işlem olacaktır. Gaiplik davası hasımsız olarak açılan ve yürütülen bir dava türüdür, hiç kimseye husumet yöneltilmesine gerek yoktur.

 

Detaylı hukuki bilgi edinmek için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyiniz.

 

 

İLETİŞİM

 

 

 

Gaiplik Nedir? - Azim HUKUK
Gaiplik Nedir? – Azim HUKUK

 

 

Bunlar da hoşunuza gidebilir...

Popüler Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir