Bilişim Suçları Nelerdir?
Türk Ceza Kanunu, ilgili maddelerince bazı bilişim suçlarını belirlemiş ve bu çerçevede suçlar düzenlenmiştir.
Bu suçlar aşağıdaki gibidir:
Bilişim sistemine izinsiz girmek, (243. Madde)
Bilişim sisteminin işleyişini devam ettirememesi, ortadan kaldırılması ya da kötü emeller için değiştirilmesi, (244. Madde)
Bilişim sistemlerinin kullanılması sonucunda hukuka uygun olmadan kendine ya da başkasına yarar sağlama, (244. Madde)
Kredi kartı ya da bankaların kötü emeller için kullanılması, (245. Madde)
Kullanılması yasak olan cihazlar ile programların kullanılması (245. Madde) ve
Bilgisayar programları ve cihazların, suç işlemek amacıyla üretilmesi, (245. Madde) Türk Ceza Kanunu’nca kabul edilmiş bilişim suçları arasında yer almaktadır.
Her geçen gün yeni suçlar ile karşı karşıya kalınırken, her biri için gerekli düzenlemeler yapılmakta olup, hukuki anlamda gerekli cezalar da belirlenmiştir.
Bilişim suçları, diğer bir tanımla siber suçlar; bilgisayar, telefon, tablet, internet gibi yeni iletişim araçları veya pos makinası gibi alışveriş araçları kullanılarak elektronik ortamda işlenen her türlü suça denir. Günümüzde bilim ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte bilişim suçları ortaya çıkmıştır. Teknolojik araçların, suç işlemede sağladığı kolaylıktan faydalanan failler, yeni suç işleme yöntemleri geliştirmişlerdir. Bu nedenle bilişim sistemleri yoluyla gerçekleştirilebilecek ihlalleri saymak mümkün değildir.
Giderek artan ihlaller nedeniyle, henüz çok yeni bir alan olan bilişim hukuku ortaya çıkmıştır. Bilişim suçları ve cezaları bu nedenle önemli bir konudur. Bilişim alanında işlenen suçlar ilk olarak 765 sayılı TCK’nun 525-a, 525-b, 525-c ve 525-d maddeleri ile mevzuatımıza girmiş, 5237 sayılı TCK’nun yürürlüğe girmesi ile de 26.09.2004 tarihinde “TCK Bilişim Suçları” başlığı altında özel olarak, kanunun “Topluma Karşı Suçlar” başlığı altında üçüncü kısımda onuncu bölümde “Bilişim Sistemlerine Karşı Suçlar” adı altında Kanunun 243 ila 246. maddelerinde yeniden düzenlemeye konu edilmiştir. Bu kanun kapsamında bilişim suçlarına örnek vermek gerekirse;
TCK M. 243, Bilişim Sistemine Girme Suçu,
TCK M. 244, Sistemi Engelleme, Bozma, Erişilmez Kılma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçu,
TCK M. 245, Banka veya Kredi Kartının Kötüye Kullanılması Suçu,
TCK M. 245/A, Yasak Cihaz veya Program Kullanma Suçudur.
Bilişim Mahkemesinin Amacı Nedir?
HSK (Hakimler ve Savcılar Kurulu), 2021/1229 sayılı kararında bilişim mahkemesinin amacını şu şekilde açıklamıştır: Ağır ceza ve asliye ceza mahkemelerine gelen işlerin vasıf ve mahiyeti itibarıyla çeşitli olması, bu çerçevede bilişim ile ilgili suçlardan kaynaklanan dava ve işlerin niteliklerinin farklı olması göz önünde bulundurularak, gerek uygulama birliğinin sağlanması, gerekse etkinlik ve verimliliğin artırılması ile ihtisaslaşmanın önemi nazara alınarak, mezkûr dava ve işlerde iş dağılımı bakımından iki veya daha fazla dairesi bulunan mahallerde ihtisaslaşmaya gidilmesinde fayda olacağı değerlendirilmiştir.
Bilişim Suçları (Siber Suçlar) İhbar ve Şikayet
Bilişim suçlarını ihbar ve şikayet bakımından değerlendirmekte fayda vardır. Her ne kadar yukarıda ayrı ayrı ifade edilmiş olsa da genel olarak belirtmek gerekir ki bilişim suçları şikayete tâbi suçlardan değildir. Dolayısıyla, bu eylemler hakkında soruşturma sürecinin başlatılması için birisinin ihbar/şikayette bulunması beklenmez. Bilişim suçları için şikayet şartı aranmadığından ötürü, yargılama sürecinde mağdurun şikayetinden vazgeçmesi durumunda dahi süreç işlemeye devam edecektir.
Bilişim Suçları Zamanaşımı
Bilişim suçları şikayete bağlı suçlar olmayıp savcılık tarafından resen soruşturması yapılmaktadır. Bu sebeple mağdurlar tarafından zamanaşımı süresi geçirilmeden bildirimde bulunulması halinde savcılık tarafından etkili bir soruşturma yürütülmesi gerekmektedir.
Bilişim suçlarında dava zaman aşımı süresi 8 yıldır. 8 yıl geçtikten sonra yapılan bildirimde bulunulması halinde soruşturulması ve kovuşturulması mümkün olmayacaktır. Ayrıca mağdur eğer kovuşturma aşaması başlamadan önce şikayet edememiş/bildirimde bulunamamışsa da kovuşturma aşamasında yargılamaya katılabilmektedir.
Ek olarak bilişim suçları uzlaşma kapsamında olmayıp mağdur ile suçun yöneltildiği kişinin uzlaştırılması gibi bir durum olmamaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Bilişim suçlarına verilen cezalar nelerdir?
Bilişim suçunun cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası veya bununla beraber adli para cezası bulunmaktadır. Bu durumda fail hem hapis cezasıyla hem de adli para cezasıyla birlikte aynı anda cezalandırılmaktadır. Bilişim suçları işlendiğinde genellikle maddi zararlar ortaya çıkmaktadır.
Bilişim Suçları hangi mahkemede görülür?
Bilişim sistemine girme suçunun temel şekli ile nitelikli ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış halinin yargılaması açısından görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir. Yetkili Mahkeme: Yetkili mahkeme suçun işlendiği yer mahkemesidir.
Bilişim suçları davaları ne kadar sürer?
Bilişim suçlarında davanın sonuçlanması Adalet Bakanlığının belirlediği süreye göre değişse de genel olarak 300 veya 390 gün aralığında sonuçlanmaktadır.
Bilişim suçu paraya çevrilir mi?
İnternet ve sosyal medya üzerinden bilişim araçları kullanılarak yapılan dolandırıcılık suçunda hükmedilen hapis cezası 1 yıl veya altında olduğunda adli para cezasına çevrilebilir. Cezanın ertelenmesi, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir.
Bilişim Suçları uzlaşmaya tabi mi?
Uzlaşma, suç isnadı yöneltilen kişi ile suçun mağduru olan kişinin bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. Bilişim suçları, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.
Bilişim suçları kaç yıldan başlar?
Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bilişim Sistemine Girme Suçu, Avrupa Konseyi Siber Suç Çerçevesinde düzenlenmiştir.
Bilişim suçlarında suçun işlendiği yer neresidir?
Suçun işlendiği yerdeki asliye ceza mahkemesidir. TCK 244 suçuna ilişkin bilinmesi önem arz eden temel hususlar ifade edilmiştir. Bunların dışında da önemli detaylar bulunmaktadır. Daha ayrıntılı bilgi için “TCK 244 Bilişim Sistemine Müdahale Suçu” başlıklı yazımızı okumanızda fayda vardır.
Bilişim suçları para cezası ne kadar?
Haksız çıkar sağlama yoluyla bilişim suçları: Bu suçun cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ve 5000 güne kadar adli para cezasıdır. Banka ve diğer kartların kötüye kullanılması: Bu suçun cezası işleniş şekline göre 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası ve 10 bin güne kadar adli para cezasıdır.
Bilişim suçları nereye bağlı?
Bilişim suçları hazırlanacak bir siber suçlar şikayet dilekçesi ile bulunduğunuz yer Cumhuriyet Başsavcılığına veya bulunduğunuz yerdeki Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüklerine yapılabilir. Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığı suçun işlendiği yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığıdır.
