Mehir Alacağı Ne Zaman İstenebilir?
Mehir senedi; erkek eşin, kadın eşe belli bir malı veya parayı bağışlamayı taahhüt ettiği ve bu taahhüdün yazılı bir biçimde belgelendiği bir sözleşme türüdür. Mehir senedine konu olan mal, para, eşya veya parasal değeri olan edimler kadının kişisel malı olarak kabul edilir.
Mehir senedi veya mehir alacağı Türk Borçlar Kanunu’nun 288. maddesinde düzenlenmiş olan bağışlama vaadi sözleşmesi olarak kabul görmektedir. Mehir senedinden doğan uyuşmazlıklarında Türk Borçlar Kanunu’nun ilgili hükümleri uygulama alanı bulacaktır
“Mehri müeccel, ileriye (evliliğin boşanma ya da ölümle son bulunması haline kadar) yönelik bir bağışlama vaadidir. Koca dışında üçüncü bir kişinin de bağışlama vaadi geçerlidir. Ancak, bu durum, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 128. maddesinde (818 sayılı BK 110. maddesi) yazılı üçüncü kişi yararına borç altına girme olmayıp, TBK’nın 288. maddesinde (BK 238. maddesi) düzenlenmiş bağışlama vaadidir. Bağışlama vaadinin geçerliliği, yazılı olma koşuluna bağlıdır. (TBK m. 288/1).” (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 08.04.2019, E.2019/482 K.2019/3079)
Mehir Senedinin Geçerli Olabilmesi İçin Hangi Şartlar Gereklidir ?
Türk Borçlar Kanunun 288. Maddesi bağışlama vaadini yazılı şekil şartına bağlamıştır. Dolayısıyla mehir senedinin de yazılı olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Eğer mehir senediyle bağışlanacak olan eşya taşınmaz veya taşınmaz üzerindeki hak ise resmi şekil şartı aranmaktadır. Yani bu durumda mehir senedinin yazılı olarak yapılması yeterli olmamaktadır. Ayrıca tapuda tescil işlemlerinin de yapılması gerekmektedir. Ancak bu durum tapulu taşınmazlar için geçerlidir. Tapusu olmayan taşınmazlar, taşınır eşya hükmünde olduğundan resmi şekil şartı aranmamaktadır. Motorlu taşıtlar gibi tescil şartı aranan taşınır eşyalarda ise bu şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.
Mehir Davası Nasıl Açılır?
Mehir davası, Yargıtay’ın son uygulamaları uyarınca, dava harcı ödenmesi kaydıyla boşanma davasıyla beraber açılabilir. Boşanma davası ise, taraflardan birinin yerleşim yeri aile mahkemesinde, aile mahkemesinin olmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesinde açılır. Fakat mehir senedine ilişkin hukuki talepler, boşanma davasından ayrı olarak sadece malvarlığına dair talepler olduğu için davalının yerleşim yeri asliye hukuk mahkemelerinde açılır. İşbu dava, usulüne uygun hazırlanmış dava dilekçesinin görev – yetki mahkemeye ibraz edilmesiyle birlikte açılır.
Mehir Davası
Mehir senedi düzenlendiği anda alacak hakkı doğurmamaktadır. Alacak hakkının doğması için senedin boşanma veya ölüm sebebi ile evliliğin sona ermesi gerekmektedir. Sonlanan evliliklerde senet geçerli olduğu sürece kadın mehir senedinde ekonomik değeri ve miktarı yazan şeyleri talep edebilir. Bu talebini mehir davası açarak dile getirir. Mehir davaları esas olarak Aile Mahkemesi tarafından incelenmekte olsa bile Asliye Hukuk Mahkemesi’nde de dava açılabilir. Mehir borcundan kurtulmak için ise bazı şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu şartlar;
1-) Mehir alacaklısı eşine veya yakınlarına karşı ağır suç işlemişse,
2-) Mehir alacaklısı eşine veya eşinin yakınlarına karşı kanun gereği yükümlülüklerine ağır biçimde aykırı davranmış ise,
3-) Mehir alacaklısı yüklemeli bağışlama hususunda sebep olmaksızın yüklemeyi yerine getirmemiş ise,
4-) Mehir borçlusunun maddi durumu mehir hazırlandıktan sonra gereğini yerine getiremeyecek durumda güçleşmiş ise,
5-) Mehir borçlusunun iflasına karar verilmiş ise,
İfa borcu ortadan kalkar.
Mehir Alacağı Ne Zaman İstenebilir?
Mehir, tarafların iradelerine göre evlenme anında peşin olarak verilebilir veya ileri bir tarih belirlemek suretiyle kararlaştırılabilir. Bununla birlikte, ileri bir tarihte verileceği kararlaştırılmış ancak belli bir tarih belirlenmemiş olabilir. Bu durumda, tarih belirlenmiş ise vadesi geldiğinde mehir alacağı muaccel hale gelecektir. Tarih belirlenmemiş ise; en geç boşanma veya taraflardan birinin ölümü ile muaccel hale gelecektir.
Mehir Senedi Davalarında İspat ve Deliller
Mehir senedine dayalı alacak davaları, boşanma davası ile birlikte açılmamalıdır. Şayet birlikte açılırsa, mahkemece davaların tefrik edilmesine ve ayrı ayrı yürütülmesine karar verilir. Mehir senedinde vaad edilen miktarın, bir kısmı düğünde takılmışsa, vaad eden kişi takılan kısım için sorumluluktan kurtulur. Bu durumun ispatı için tanıklar, kadına takılan takıların fotoğrafları ve videoları, usulüne uygun düzenlenmiş senet, bilirkişi raporları delil olarak sunulabilir.
Mehir Alacağında Zamanaşımı Ne Kadardır?
BK 146 çerçevesinde aksine bir hüküm bulunmadıkça, her alacak on yıllık zamanaşımına tabidir. Bu kapsamda mehir alacağına ilişkin davalar, 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak BK 153/3. maddesinde “Evlilik devam ettiği sürece, eşlerin diğerinden olan alacakları için zamanaşımı sürelerinin işlemeyeceği” düzenlenmiştir. Dolayısıyla mehir alacağına ilişkin davalarda zamanaşımının başlangıcı boşanma kararının kesinleştiği tarihtir.
Mehir Alacağında Görevli Mahkeme
Bu konuda kadın, boşanma davasında mehir alacağını isteyebileceği gibi ayrı bir alacak davası da açarak mehir alacağını talep edebilmektedir. Ayrıca mehir alacağı davasında görevli mahkeme, mehir senedine dayanılarak davalının yerleşim yeri Asliye Hukuk mahkemesidir. Nitekim Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2019/482 Esas numaralı 2019/3079 Kararında da aynı ilke benimsenmiştir.
Sık Sorulan Sorular
Mehir senedi geçerli mi?
Mehir senedi nedir nasıl yapılır?
Resmi nikah olmadan mehir senedi geçerli mi?
Mehir senedinde kimlerin imzası olur?
Mehir senedi örneği
Mehir senedi nasıl yapılır
Mehir senedi Geçerlilik şartları
Mehir senedi Nasıl yazılır
Mehir senedi yoksa ne olur
İmzasız mehir sened
Noterden mehir senedi
