Mala Zarar Verme Suçunun Türleri Nelerdir?
Kanun maddesinde mala zarar verme suçunun ortaya çıkma kapsamı geniş tutulmuş, bir kişinin malına birçok farklı şekilde zarar verilebileceğinden dolayı kanun koyucu da kanun maddesinde mala zarar verme suçunu tanımlarken birçok fiili içerisinde barındırmıştır. Türk Ceza Kanunu m.151’de ‘’Başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hale getiren veya kirleten kişilerin mala zarar verme suçunu işlemiş olacağı belirtilmiştir. Herhangi bir kişinin malına belirtilen şekillerde zarar veren bir kişi mala zarar verme suçu ile karşı karşıya olacaktır.
Türk Ceza Kanunu 151.maddede mala zarar verme uçunun basit hali düzenlenmiştir. Buna göre aşağıdaki paragrafta ‘’Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?’’ başlığı altında detaylıca açıklanacak olan ve Türk Ceza Kanunu m.152’de düzenlenen mala zarar verme suçunun nitelikli hallerinden birine girmeyen fakat başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hale getiren veya kirleten kişiler basit mala zarar verme suçunu işlemiş olmaktadırlar.
Mala Zarar Verme Suçunda Eylem
Suçun maddi unsurundaki hareketler; başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkmak, tahrip etmek, yok etmek, bozmak, kullanılamaz hale getirmek ve kirletmektir. 765 s. TCK’da sayılan seçimlik hareketler ise yıkma, yok etme, bozma, zarar vermekti. 5237 s. TCK’daki temel farklılık zarar verme şeklindeki geniş anlamlı bir hareket şekline yer vermemiş olmasıdır.
Madde kapsamına kirletme, tahrip etme ve kullanılmaz hale getirme hareketleri eklenerek eskisine göre gereksiz yere ayrıntılı hale getirilmiştir. Burada yapılan sayım sınırlayıcı bir sayımdır, mala karşı bunlar dışındaki fiiller mala zarar verme suçunu oluşturmaz. 765 s. TCK yer alan “her ne şekilde olursa olsun ” ifadesine 5237 s. TCK’da yer verilmemiş olması suçun zarar vermeye elverişli her türlü araçla işlenmesine engel teşkil etmez. Ancak suçun TCK in. 152/2 de sayılan şekillerde işlenmesi ayrıca nitelikli hal olarak düzenlenmiştir.
Mala Zarar Verme Suçunda Dava Süreci Nasıl İşler?
Mala zarar verme suçunun temel şeklinin (TCK M.151) kovuşturulması şikayete bağlı tutulmuş iken; nitelikli halleri (TCK M.152) bakımından kovuşturmanın re’sen yapılacağı öngörülmüştür.
Yalnızca zarar verilen malın sahibi değil, aynı zamanda o maldan doğrudan yararlanma hakkı bulunan kişiler de şikayet hakkına sahiptir. Buna karşılık “ibadethane ve mezarlıklara zarar verme” suçunun (TCK M.153) kovuşturması re’sen yapılır.
Mala Zarar Verme Suçunun Şartları Nelerdir ?
Mala zarar verme suçunda korunan hukuki değer, mülkiyet hakkıdır. Suçun konusu menkul ve gayrimenkul her türlü mal olabilir. Mağdurun telefonu, tarlası ya da arabası örnek verilebilir. Mağdurun tarlasındaki ürünü, telefon kulaklığı gibi malın yan ürünlerine verilen zarar da bu suç kapsamındadır.
Bu suç, seçimlik hareketlerle işlenir. Yani birden çok hareket seçenek olarak gösterilmiştir. Bunlardan birinin yapılması halinde suç meydana gelir.
Mala zarar verme suçundan bahsedebilmek için bazı şartların olması aranır. Mala zarar verme suçunun 2 tane şartı vardır;
1-Zarar verme kastının bulunması gerekir. Mala zarar verme suçunun oluşması için fiili gerçekleştirmede kast bulunmalıdır. Yani başkasına ait mala taksirle zarar verilmesi halinde mala zarar verme suçunu oluşturmaz. Fiil bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmelidir.
2-Zarar verilen mal başkasına ait olmalıdır. Zarar verilen şey başkasına ait bir mal veya hayvan olmalıdır. Kişinin kendisine ait bir mala zarar vermesi halinde söz konusu suç oluşmaz.
Mala Zarar Verme Suçunda Cezayı Azaltan Nitelikli Haller ve Cezaları
Mala zarar verme suçunda cezayı azaltan nitelikli haller, şahsi cezasızlık halleri ve ceza indirim halleri şeklinde mevcuttur. Buna göre TCK 167 Uyarınca cezada indirim uygulanacak kişiler düzenlenmiştir. Mala zarar verme suçunda şahsi cezasızlık halleri 3 tanedir.
Bunlar: Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlâtlığın zararına işlenmesi, Mala zarar verme suçunun haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin zararına işlenmesi, Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin zararına, işlenmesi şahsi cezasızlık sebebidir. Örneğin Yargıtay bir kararında mala zarar verme suçunun malikin eşi tarafından gerçekleştirildiği için şahsi cezasızlık hali nedeniyle ceza verilmeyeceği söylenmiştir. (Y 9. C.D. E.2009/18098 K.2011/28617 T.17.11.2011)Mala zarar verme suçunda ceza indirim nedenleri 3 tanedir.
Bunlar: Haklarında ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin, Aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birinin, Aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarının, zararına olacak şekilde işlenmesi halleridir. Yukarıda sayılan kişilere karşı işlenen mala zarar verme suçunda, verilecek ceza yarısı oranında indirilecektir.
Sık Sorulan Sorular
Mala zarar verme şikayete tabi suç mu?
Mala zarar verme suçu basit yargılamaya tabi mi?
Şikayete tabi olan suçlar nelerdir?
TCK 152 şikayete tabi mi?
Mala zarar verme suçu para cezası ne kadar
Mala zarar verme suçu Yargıtay Kararları
Kasten mala zarar vermenin cezası
Mala zarar verme ispat
Mala zarar Verme suçu uzlaşmaya tabi mi
Mala zarar verme suçu taksirle işlenebilir mi
Mala zarar verme suçu zararın GİDERİLME
Trafik kazası mala zarar verme