Kıdem Tazminatı 2024-2025
İşçiler aşağıda da inceleyeceğimiz belirli durumlarda iş sözleşmesi sona erdiği takdirde hatta bazı durumlarda istifa etse dahi kıdem tazminatına hak kazanmakta ve bu hususta tazminatını ödemeyen işverene karşı kıdem tazminatı davası açabilme hakkına sahiptirler. Bu hak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 120. Maddesindeki yollamayla 1457 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesi kapsamında işçilere tanınmıştır.
Koşulları
İşverenin haksız şekilde iş akdini feshetmesi
İş akdinin; çalışan tarafından sağlık durumu, iyi niyeti kötüye kullanma, işin durması, ahlaki kurallara uymayan durumlarda feshedilmesi
Erkek çalışanlar için, askerlik görevini yerine getirmek için iş akdinin feshedilmesi
Çalışanın emeklilik hakkını elde etmesi
Çalışanın emekliliğini elde etmek için gerekli olan gün ve prim sayısını doldurması nedeniyle iş akdinin bitirilmesi
Kadın çalışanların evlilikle birlikte, 1 yıl içinde kendi arzusuyla işten çıkması
Çalışan kişinin ölümü durumunda oluşan fesihle birlikte, çalışan kıdem tazminatını, çalışma süresi hesaplanarak alabilir.
Hesaplama
Kıdem tazminatının hesaplanmasında önem arz eden ilk husus çalışma süresidir. İşçiye çalıştığı her tam yıl için işveren yaklaşık olarak 30 günlük giydirilmiş brüt ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tutardan damga vergisi kesintisi yapılacaktır. Kıdem tazminatının hesaplandığı ücret giydirilmiş brüt ücret olup her yıl kıdem tazminatı için tavan ücret ilgili bakanlıkça belirlenmektedir. Örneğin 2020 yılının ilk yarısında uygulanan kıdem tazminatı tavan ücreti 6.730,15 TL’dir. İşçinin giydirilmiş brüt ücreti bunun ne kadar üzerinde olursa olsun kıdem tazminatı bu tavan ücret üzerinden hesaplanır.
Kıdem tazminatı, işyerinde hizmet süresi en az bir yıl olan ve kendi isteği dışında işten çıkarılan işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatının miktarı, işçinin brüt ücreti, kıdemi ve sigortalı olduğu süre dikkate alınarak hesaplanır.
Günlük hesaplama için aşağıdaki formül kullanılır:
Kıdem tazminatı = (İşçinin brüt ücreti * Kıdemi) / 30
Örneğin, brüt ücreti 21.000 TL olan ve 5 yıl kıdemi olan bir işçinin kıdem tazminatı aşağıdaki gibi hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (21.000 TL * 5 yıl) / 30 = 3.500 TL Kıdem tazminatı, işçinin işten çıkarıldığı tarihte ödenir.
İşten Çıkış Gerekçeleri
Kıdem tazminatınızı alarak işten ayrıldığınızda genel olarak ülkemizde şu gerekçelerle işten ayrılmalarda tazminat ödemesi işveren tarafından yapılmaktadır.
Haklı Fesih: İşçinin fesih sürecinde haklı gerekçesi olması
Mobbing: Son dönemde artan fesih gerekçesi iş yerinde saldırı baskı vb. durumlar
Salgın Hastalık: İşçi iş yerinde salgın var ise hastalanmamak için işten ayrılabilir
Emeklilik: Emekli olacak prim süresi dolması sonrası işten ayrılma
İşverenin Haksız İşten Çıkarması: İşveren tarafından haksız fesih durumunda kıdem tazminatı alınır
Maaş Ödemesindeki Usulsüzlük: Yani paranın bir kısmı resmi geri kalanı elden verilmesi gibi
SSK Primleri: Tam ödememe veya eksik ödeme durumları
Kadın İşçi Hamile Durumu İşten Çıkarılması: Haksız fesihlerden biridir.
İş Bitimi Sonrası İşten Çıkarma: Yine haksız fesih olduğundan kıdem tazminatı alınması gerekir.
SGK kayıtları: Girdi çıktıların yapılması şirketler arası veya aynı firmada.
Hizmet akdinin haklı gerekçe olmadan iş verence sonlandırılması da kıdem tazminatına yol açar.
Maaş Gecikmeleri: Düzensiz ödemeler
Fazla Mesai Ücretleri: Çalışılmış ek süre ödemelerinin alınmaması veya eksik alınması
İşçi vefatı olursa da kıdem tazminatı talep edilir.
Kadın İşçinin Evlilik Sonrası Ayrılması: Evlendikten bir yıl içinde işten çıkması durumunda
Askerlik
İkramiye ve Prim Ödemelerindeki aksaklıklar
İş yerinin taşınması (farklı bir il)
Hafta tatil, ulusal bayram ve Agi ödemelerindeki sorunlar gibi bir çok nedenden ötürü işten çıkarılan işçi veya kendisi istifa eden işçi kıdem tazminatı haklarını alır.
Ülkemizde uygulanan 41 tane işten çıkış ile alakalı Sosyal Güvenlik Kurumunca düzenlenen kod mevcuttur. Bu kodlar arasında tazminata hak edebileceğiniz veya alamayacağınız durumlar ayrıntılı olarak verilmiştir. https://uyg.sgk.gov.tr/SigortaliTescil/jsp/nedenleryeni.html ilgili linkten de kodlara ulaşabilirsiniz.
Dava Nasıl Açılır?
Kıdem tazminatı davası açılmadan önce zorunlu arabuluculuk süreci vardır. Eğer arabulucuya gitmeden dava açılırsa; dava usul yönünden mahkeme reddedilir. Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamaması halinde arabuluculuk tutanağı ile birlikte İş Mahkemesi’nde kıdem tazminatı davası açılabilir.
Kıdem tazminatı davası açılmadan önce zorunlu arabuluculuk süreci vardır. Eğer arabulucuya gitmeden dava açılırsa; dava usul yönünden mahkeme reddedilir. Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamaması halinde arabuluculuk tutanağı ile birlikte İş Mahkemesi’nde kıdem tazminatı davası açılabilir.
İş Mahkemesi Ne Kadar Sürer?
Adalet istatistiklerine göre iş mahkemelerinde yargılama süresi 540 gündür. Bu süreye kanun yolu aşamaları olan istinaf ve temyiz inceleme süreleri dahil değildir. İş mahkemelerinde yürütülen dava süresi birçok değişkene bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Sık Sorulan Sorular
2024 kıdem tazminatı Tavanı Ne Kadar Olur?
Kıdem tazminatı hangi şartlarda alınır?
Ne kadar kıdem tazminatı alırım 2024?
1 yıllık kıdem tazminatı ne kadar?
1 senelik çıkış parası ne kadar?
1 yıllık ihbar tazminatı ne kadar?
Asgari ücret 1 yıllık tazminat ne kadar 2024?
Çıkış ücreti nasıl hesaplanır?
Kıdem tazminatı neye göre hesaplanır?
Kıdem tazminatı neye göre hesaplanır?
İşten çıkarken tazminat nasıl alınır?
Çıkış parası kaç ay çalışınca alınır?
İşten kendisi çıkan kıdem tazminatı alabilir mi?
Uyarı: Yukarıdaki bilgi ve görüşlerimiz sadece yol gösterme amaçlıdır ve yasal tavsiye alma olarak değerlendirilemez. Azim Hukuk bürosu olarak , doğru ve güncel bilgiyi sağlamak için her türlü çabayı göstermektedir ancak, bu makalenin yayımlanmasından sonra yürürlüğe girebilecek olan yasa ve mevzuatlarda yapılan değişiklikler nedeniyle en güncel yasal gelişmeleri yansıtmayabilir. Bu nedenle, bu makaledeki hiçbir şey yasal tavsiye olarak görülmemeli ve herhangi bir karar vermeden veya bu makalede yer alan bilgilere dayanarak herhangi bir işlem yapmadan önce avukatlara danışmalısınız.
