Kamulaştırma İçin Bedel (Tazminat) Davası Nedir?
Kamulaştırma bedel davası, devletin veya kamu kurumlarının, özel mülkiyete konu taşınmazlara kamulaştırmasız el atması veya kamulaştırma işlemini hukuka aykırı şekilde yürütmesi durumunda, taşınmaz malikinin mülkiyet hakkını korumak ve taşınmazın bedelini talep etmek için açtığı tazminat davasıdır.
Bu dava ile malik, taşınmazının rayiç değerinin ödenmesini talep eder. Amaç, idarenin müdahalesini hukuki hale getirmek ve mülkiyet hakkı ihlalini gidermektir.
️ Bedel Davası Ne Zaman Açılır?
-
Kamulaştırma yapılmaksızın taşınmaza el atıldığında (fiili el atma),
-
İmar planı ile kamu alanına ayrılmış ve 5 yıl içinde kamulaştırma yapılmamışsa (hukuki el atma),
-
Kamulaştırma işlemi yapılıp bedeli ödenmemişse veya eksik ödenmişse.
Bu hallerde malik, bedel (tazminat) davası açarak taşınmazın piyasa değerini isteyebilir.
⚖️ Kimler Bedel Davası Açabilir?
-
Taşınmazın tapu sahibi
-
Malik ölmüşse yasal mirasçılar
-
Hisseli taşınmazlarda her bir paydaş
Hangi Mahkeme Yetkilidir?
| Müdahale Türü | Görevli Mahkeme | Yetkili Mahkeme |
|---|---|---|
| Fiili El Atma | Asliye Hukuk Mahkemesi | Taşınmazın bulunduğu yer |
| Hukuki El Atma | İdare Mahkemesi | Taşınmazın bulunduğu yer |
Zamanaşımı Var mı?
-
Fiili el atmalarda zamanaşımı yoktur.
-
Hukuki el atmada, imar planı yapıldıktan sonra 5 yıl içinde kamulaştırma yapılmazsa, malik tazminat davası açabilir.
Gerekli Belgeler
-
Tapu fotokopisi
-
El atmayı ispatlayan belge/fotoğraf
-
İmar durumu ve plan örneği
-
Kamulaştırma yapılmamış olduğuna dair yazışmalar
-
Eksik/ödenmemiş bedel varsa önceki kamulaştırma işlemleri
Tazminat (Bedel) Nasıl Hesaplanır?
-
Taşınmazın dava tarihindeki rayiç bedeli esas alınır.
-
Taşınmazın konumu, yüzölçümü, imar durumu dikkate alınır.
-
Faiz: Anayasa’nın 46. maddesi uyarınca, en yüksek kamu alacağı faizi el atma tarihinden itibaren uygulanır.
Davanın Amacı Nedir?
-
İdarenin mülkiyet hakkına müdahalesine karşılık taşınmazın bedelini almak
-
Gerekirse geçmiş yılların kullanımına karşılık ecrimisil (kullanım bedeli) talep etmek
-
Hak kaybı yaşanmasının önüne geçmek
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Kamulaştırma bedel davası nedir?
→ İdarenin el koyduğu taşınmaz için malik tarafından açılan tazminat davasıdır.
Ne zaman açılır?
→ Kamulaştırmasız el atma gerçekleştiğinde veya ödemede sorun varsa.
Fiili el atmada dava hangi mahkemede açılır?
→ Asliye Hukuk Mahkemesi.
Hukuki el atmada dava nereye açılır?
→ İdare Mahkemesi.
Faiz işler mi?
→ Evet. El atma tarihinden itibaren en yüksek kamu alacağı faizi uygulanır.
Mirasçılar da dava açabilir mi?
→ Evet.
Tapusuz taşınmaz için dava açılabilir mi?
→ Hayır. Taşınmazın tapulu olması gerekir.
✅ Sonuç
Taşınmazınıza kamu eliyle müdahale edildiğinde, bu müdahale hukuka aykırıysa ve kamulaştırma yapılmamışsa, bedel davası açarak hakkınızı aramanız mümkündür. Bu tür teknik ve hak kaybı riski taşıyan davalarda, bir idare hukuku avukatından destek almak süreç açısından büyük önem taşır.
Kamulaştırma İçin Bedel (Tazminat) Davası Nedir?