Veraset İlamı Nedir ?
Veraset ilamı bir diğer adıyla mirasçılık belgesi, Türk Medeni Kanununun 598. Maddesinde tanımlanmıştır. Bu maddeye göre veraset ilamı, başvuru üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını ve pay oranlarını gösteren bir belge verilmesidir. Yasal mirasçılar dışında atanmış mirasçılara ve vasiyet alacaklılarına da, söz konusu ölüme bağlı tasarrufun diğer mirasçılar tarafından kendisine bildirilmesinden itibaren bir ay içinde itiraz etmediği takdirde sulh mahkemesince atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı olduğunu gösteren bir belge verilir.
Mirasçılık Belgesinin İptali Davası Nedir?
Noterden veya sulh hukuk mahkemesinden alınan mirasçılık belgesinin (diğer adıyla veraset ilamının) mirasçı fazlalığı veya her bir mirasçının farklı yerlerden söz konusu belgeyi alması sebebiyle hukuka veya maddi gerçeğe aykırı olması halinde hatalı veraset ilamının iptali için açılan davaya mirasçılık belgesinin iptali davası denir.
Mirasçılık Belgesinin İptali Nasıl Yapılır?
Mirasçılık belgesinin iptali açılacak olan bir hukuk davası ile gerçekleşmektedir. Mirasçılık belgesi yani veraset ilamı mirasçılığı gösteren resmi bir belgedir. Mirasçılık belgesi yani veraset ilamı alabilmek için önce notere gitmek, noterde sistemin vermemesi durumunda Sulh Hukuk Mahkemesinden Veraset ilamı ve Mirasın Reddi dilekçesi örneği ile alınmaktadır. Mirasçılık belgesinin iptali ise Sulh Hukuk Mahkemesince düzenlenen veraset ilamında maddi bir hatanın yada başka bir hatanın olması durumunda veraset ilamının yani mirasçılık belgesinin iptali için açılacak olan dava türüdür. Mirasçılık belgesinin iptali davası miras hukuku alanına girmektedir. Mirasçılık belgesinin iptali davaları teknik davalar olup bu davalara bakmakla görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir. Mirasçılık belgesinin iptali davası kazanabilmek için iddialar detaylı şekilde açıklanmalıdır.
Mirasçılık belgesi, belirli durumların varlığı halinde geçerliliğini yitirebilir.
Örneğin, bir grup mirasçının diğerlerinin payını istememesi veya muris ile mirasçılar arasında murisin hayatta olduğu süre boyunca husumet bulunması gibi durumlar, mirasçılık belgesinin iptal edilmesini sağlayamaz.
Veraset ilamının iptal edilebilmesi için, mirasçılık belgesinin hukuki veya maddi bir hataya sahip olması gerekir.
Örneğin:
Mirasçı olmayan kişilerin yanlışlıkla mirasçı olarak belirtilmesi,
Mirasçı olan kişilerin mirasçılık belgesinde yer almaması,
Mirasçıların paylarının doğru olması gereken miktarın altında veya üstünde belirlenmesi gibi durumlar tespit edildiğinde, mirasçılık belgesinin iptaline karar verilebilir.
Mirasçılık Belgesinin İptali Davası Kimler Tarafından Açılabilir?
Mirasçılık belgesinin yanlış düzenlenmesinden dolayı mağdur olan her mirasçı bu davayı açabilir.
Mirasçılık belgesinde mirasçı olarak gösterilmeyen herkes bu davayı açabilir.
Eğer davayı açacak bir mirasçı yoksa yanlışlığın düzeltilmesi ve belgenin iptali için yine TMK madde 598’e göre bu davayı hazine açar.
İptal Davasında Zamanaşımı Süresi Var Mıdır?
Mirasçılar bu belgenin iptali için herhangi bir zamanaşımı süresine tabi olmadan diledikleri zaman bu davayı açabilirler. Yani mirasçılık belgesinin geçersiz olduğunu zaman kısıtlaması olmadan iptalini isteyebilirler.
Nitekim TMK’nın 598.maddesi; ‘’ Mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir.’’ hükmünü ihtiva etmektedir.
Noterlerin Verdiği Mirasçılık Belgesine İtiraz
İster noter isterse sulh hukuk mahkemesi tarafından verilmiş olsun, mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir (TMK m.598/3).
Noterlerin verdikleri mirasçılık belgesi hakkında, menfaati ihlal edilenler tarafından sulh hukuk mahkemesine itirazda bulunulabilir. Sulh hukuk mahkemesi, itiraz üzerine mirasçılık belgesinin itiraz doğrultusunda düzeltilmesini ve yeniden tanzimine karar verebilir.
Sulh hukuk mahkemesi, itiraz üzerinde verdiği kararın bir örneğini ilgili notere ve Türkiye Noterler Birliğine bildirir (Noterlik Kanunu m.71/c).
Mirasçılık belgesinin iptali davası ise asliye hukuk mahkemesi tarafından görülmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Veraset ilamı iptal edilir mi?
Noter veya Sulh Hukuk Mahkemesine başvurma suretiyle alınabilen mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir. Bu durumda veraset ilamının iptali davası açılarak söz konusu veraset ilamının iptali Türk Medeni Kanununun 598. Maddesine göre dava edilebilir.
Veraset ilamına itiraz süresi ne kadar?
Türk Medeni Kanunu’na göre, veraset ilamının iptali davası için genel zamanaşımı süresi on yıldır. Ancak, bu süre olayın tespit edildiği tarihten itibaren başlamaktadır. Yani, mirasçılar tarafından veraset ilamının hatalı olduğu fark edildikten sonra on yıl içerisinde dava açılmalıdır.
Mirasçılık belgesinin iptali basit yargılama mı?
Bu nedenle mirasçılık belgesinin iptali ve yeni bir mirasçılık belgesi verilmesi istemiyle açılan dava çekişmeli yargı niteliğinde olduğundan asliye hukuk mahkemesi görevlidir.
Veraset ilamı kararı istinaf edilebilir mi?
Veraset İlamı hakkında (çekişmesiz yargı işlerinde) verilen kararlara karşı hukuki yararı bulunan ilgili kişiler, özel kanuni düzenlemeler saklı kalmak kaydı ile, kararın öğrenilmesinden itibaren iki hafta içinde, istinaf yoluna başvurabilmektedir.
Veraset ilamı kesin karar mı?
Mirasçılık belgesi, miras hakkını kesin olarak tespit eden bir ilam niteliğinde değildir. Bu nedenle mirasçılık belgesi, aksi ispat edilmedikçe geçerli kabul edilir. Belgenin içerdiği bilgilerin geçerliliğine yönelik somut bir itiraz veya ispat durumunda, belgenin iptali mümkün olabilir.
Veraset ilamı ne zaman düşer?
Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) süresizdir. Yani veraset ilamının geçerli olduğu bir süre sınırı yoktur. Veraset ilamı (mirasçılık belgesi), yeni bir ilam alınana kadar geçerlidir.
Veraset ilamı değişir mi?
Hukuki açıdan aksi ispatlanmadığı sürece, veraset ilamında, mirasçılar ve pay oranları belirtilmektedir. Bu şekilde miras, belgede adı geçen mirasçılar arasında kanuna uygun bir şekilde paylaştırılabilir. Veraset ilamının geçersizliği, her zaman ileri sürülebilir.
Veraset ilamı ile dava açılır mı?
Veraset ilamı talebiyle açılan dava, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.382 düzenlemesi uyarınca, çekişmesiz yargı işlerinden kabul edilmiştir. Mirasçılık belgesi istemiyle açılan bu davaya bakmakla görevli mahkeme, Sulh Hukuk Mahkemeleridir.
Veraset ilamı nasıl bozulur?
Noter veya Sulh Hukuk Mahkemesine başvurma suretiyle alınabilen mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir. Bu durumda veraset ilamının iptali davası açılarak söz konusu veraset ilamının iptali Türk Medeni Kanununun 598. Maddesine göre dava edilebilir.
