Tutuklama Kararına İtiraz Nasıl Yapılır?
Tutuklama Nedir?
Tutuklama, suç işlediğine ilişkin olarak kuvvetli ve yoğun suç şüphesi altında bulunan kimselerin mahkemenin kesin hükmünden önce özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. Sanık veya şüphelilerin kaçmasını engellemek ve delillerin korunması için mahkemece başvurulan bir yoldur. Tutuklama kararını sadece hâkim verebilmekte olup; Cumhuriyet Savcılarının tutuklama yetkisi bulunmamaktadır. Cumhuriyet Savcıları şahsın tutuklanması için mahkemeye sevkini yapar ve mahkemeye tutuklama talebinde bulunabilir. Tutuklama istenildiğinde, şüpheli veya sanık, kendisinin seçeceği veya baro tarafından görevlendirilecek bir müdafiin yardımından yararlanır. Tutuklama kararı, çok ağır bir koruma tedbiri olup; adli kontrol hükümlerinin öncelikli olarak uygulanması gerekmektedir. Asıl olan tutuksuz yargılamadır.
Tutuklama Kararına İtiraz Nasıl Yapılır?
Yetkili yargıçlar, davanın soruşturma aşamasında veya kovuşturma aşamasında tutuklama emri çıkarma hakkına sahiptir. Savcılar ülkemizin ilgili yasalarına uygun olarak tutuklama emri çıkaramazlar. Gerçekten de, herhangi bir davanın soruşturma aşamasında, sulh ceza mahkemesi yargıcı şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı alma hakkına sahiptir. Daha sonra, davanın kovuşturulması aşamasında, yani yetkili mahkeme başvuruyu kabul ettikten ve davayı gönderdikten sonra, mahkeme yargıcı yasa adına tutuklamaya karar verebilir.
Tutuklama Kararına Kimler İtiraz Edebilir?
Tutuklamaya itiraz, esas olarak tutuklanan şüpheliye/sanığa bağlı bir haktır. Şüpheli veya sanık dışında aşağıdaki kişilerin de tutuklamaya itiraz edebilir:
Tutuklamaya itiraz başvurusu, tutuklanan şüpheli veya avukat yapabilir. Sanığın avukatın, müdafiliğini üstlendiği şüpheli veya sanığın açık arzusuna aykırı olmamak koşuluyla tutuklamaya itiraz edebilir (CMK m. 261).
Tutuklanan kişinin eşi tutuklama kararına itiraz edebilir (CMK m. 262/1).
Şüpheli veya sanığın yasal temsilcisi ve eşi tarafından, süresi içerisinde kendiliklerinden itiraz yoluna gidebilirler. Yasal temsilciden kasıt, şüpheli veya sanığın kayyım, vasi veya velisini ifade eder (CMK m. 262).
Tutuklanan kimsenin karara itiraz hakkı mevcuttur. Bu bir kanun yoludur. Kişi bunu talep ederek, salıverilmeyi ister. Bu itiraz kanun yolu dışında, kararın gözden geçirilmesini talep etmek hakkı da mevcuttur. Tutuklamaya itiraz süresi, şüpheli veya sanığın tutuklandığı gün dikkate alınmadan hesaplanmaktadır.
Tutukluluğa İtiraz Süresinin Kaçırılması
Tutukluluğa itiraz süresinin hastalık vs. gibi sebepler ile kaçırılması halinde, mazereti olan şüpheli yada şüpheli müdafii mazeretinin yada engelinin kalkmasından itibaren yedi gün içinde CMK 41.madde gereği eski hale getirme dilekçesi ile birlikte tutuklamaya itiraz dilekçesi verebilecektir. Tutuklamaya itiraz süresinin mazeretsiz kaçırılması halinde ise, yedi günlük süre geçtikten sonra tutuklamaya itiraz dilekçesi Sulh Ceza Hakimliği tarafından değerlendirilmeyebilir. Ancak uygulamada sürenin kaçırılmasını bertaraf etme amacı ile tutuklanan şüphelinin tahliyesi talebi ile bir dilekçe sunulur ve Mahkeme tarafından verilecek karar neticesinde şüpheli tahliye edilebilir.
Tutuklama Kararı Verilemeyen Suçlar
Tüm bu suçlarda suçun işlendiğinde kişi on beş yaşından küçükse yarı oranda, on sekiz yaşını doldurmadıysa dörtte üç oranında uygulanmaktadır. Tutuklama nedenleri, tutuklamaya itiraz (cmk m.100) sürelerinde uygulama için tutukluluk nedeninin olması aranır, tutukluluk nedeni olmaması halinde kişi derhal tahliye edilir. Uygulamada kişinin gıyabında alınan tutuklama kararına itiraz hakkı vardır ve bu hakkı ceza kanunu itiraz kanun yolunun genel ilkeleri doğrultusunda kullanır. Ceza muhakemeleri kanununa göre adli para cezası gerektiren suçlarda, 2 yıldan daha az ceza verilmesini gerektiren suçlarda tutuklama kararı verilemez.
Sık Sorulan Sorular
Tutuklamaya itiraz nereye yapılır 2024?
Tutuklama kararına itiraz, kararı veren mahkeme veya nöbetçi asliye ceza mahkemesine yapılır. Kararı veren merci üç gün içerisinde kararını değiştirmezse dosyayı itirazı incelemeye yetkili mercie gönderir. Bu yetkili merci tutukluluğun devam edip etmeyeceği yönünde karar verir.
Tutukluluk halinin devamına itiraz nereye?
Tutuklama kararına itirazın nasıl ve nereye yapılacağı CMK md. 268’de ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Tutuklama kararına itiraz, tutuklamaya itiraz dilekçesi verilerek veya tutuklama kararını veren mahkemeye beyanda bulunularak bu beyanın katip tarafından tutanağa geçirilmesi ile yapılabilir (CMK m.101/5 ve m.268/1).
Soruşturma evresinde tutukluluğa itiraz nereye yapılır?
Soruşturma evresinde sulh ceza hakimince, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından verilen tutuklama kararında itiraz usulü gösterilir. Tutukluluğa itiraz süresi 7 gündür. Eğer tutuklama kararı yüze karşı okunmuşsa süre tefhim tarihinden, tarafların yokluğunda verilmişse tebliğ tarihinden itibaren başlar.
Tutukluluğa itiraz nereye yapılır?
Tutukluluğun devamına karar verilirse, tutukluluğun devamı kararına da kovuşturma aşamasında bir üst mahkemeye, soruşturma aşamasında asliye ceza mahkemelerine itiraz yolu açıktır. Kararın verilmesinden itibaren 7 gün içinde tutukluluk halinin devamına itiraz edilmesi gerekir.
Tutuklunun tahliyesi nasıl yapılır?
Bir tutuklu, cezaevinde bulunduğu tutuklama kararı üzerine mahkemece tahliye kararı verilir ise cezaevinden çıkabilir. Başka bir ifade ile eğer bir şahıs tutuklanmış ise yine aynı konuda başka bir mahkemenin tahliye kararı vermesi ile cezaevinden çıkabilir, tahliye olabilir. Bunun dışında başka hiçbir yol yoktur.
Cezaya itiraz dilekçesi kaç günde sonuçlanır?
Dilekçenize en geç 15 gün içerisinde cevap gelir. Mahkeme, duruma göre, tarafları belirli bir günde ve saatte dinlemek için çağırabilir. Dinleme sırasında, iki tarafında avukatları mahkeme salonunda hazır bulunur. Karar mahkeme tarafından verilerek ceza iptal de edilebilir, geçerliliği devam da edebilir.
Yakalama kararı çıktı ne yapmalıyım?
Yakalama kararı veya emrine yakalanan kişinin veya bazı yakınlarının itiraz ederek hakkı vardır. İtiraz hakkı kullanılarak yakalama kararı veya emri kaldırılabilir. İtiraz hakkı kullanıldığında itirazı incelemeye yetkili mercii yakalama işleminin yerinde olup olmadığını denetler.
Tutukluluğa itiraz kaç günde bir yapılır?
7 günlük itiraz süresi pratikte pek bir önem taşımaz. Bunun haricinde ceza muhakemesi sürecinin her aşamasında 30’ar günlük aralıklarla şüpheli veya sanığın tutukluluğunun devam edip etmeyeceğine yeniden karar verilmesi gerekir.
Tutuklama kararı çıktıktan sonra ne olur?
Yargılama sürecinde tutuklama kararının çıkması, ceza hukuk kurallarına göre tali ceza davası sorgulama olarak kabul edilir. Bu anlamda şüpheli ya da sanığa bazı haklar tanınır. Sanık veya şüpheliye tanınan hakların başında tutuklama öncesinde ceza avukatı tavsiye edilir.
Tutukluluk halinin devamı kararına itiraz nereye yapılır?
İtirazın yazılı olarak yapılması ve gerekçelerin açıkça belirtilmesi gerekmektedir. İtirazda sunulan gerekçelerin somut, hukuki dayanaklara sahip ve delillere dayalı olması önemlidir. Tutuklama kararına itiraz, tutuklama kararını veren mahkemeye veya hakime yapılabilir.
