İşten Çıkarılan İşçinin Hakları – Sık Sorulan Sorular 2025
İşten Çıkarıldım, Ne Yapmalıyım?
İşten çıkarılan işçi olarak ilk yapmanız gereken adım, işverenin sizi hangi gerekçeyle işten çıkardığını tespit etmektir. Haksız yere işten çıkarıldıysanız, işe iade davası açma veya işçilik alacakları davası yoluyla haklarınızı arama hakkınız bulunur.
İlk adım, zorunlu arabuluculuk başvurusu yapmaktır. Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamazsa, mahkemeye dava açabilirsiniz.
İşten Çıkarılan İşçinin Hakları Nelerdir?
İşten çıkarılan işçi, aşağıdaki alacaklara hak kazanabilir:
- Kıdem tazminatı
- İhbar tazminatı
- Yıllık izin ücreti
- Ücret alacağı
- Fazla mesai ücreti
- Ulusal bayram ve genel tatil (UBGT) alacağı
- Hafta tatili ücreti
- AGİ alacakları (Asgari Geçim İndirimi)
- Kötü niyet, ayrımcılık veya sendikal tazminat
İşten Çıkarılan İşçi Ne Kadar Tazminat Alır?
Tazminat tutarı işçinin çalışma yılına, son brüt maaşına ve işten çıkarılma şekline göre hesaplanır.
- Kıdem tazminatı: Her bir yıl için son brüt maaş kadar.
- İhbar tazminatı: Çalışma süresine göre 2 – 8 hafta arası brüt maaş karşılığı.
- Diğer alacaklar: Fazla mesai, izin vs. somut duruma göre hesaplanır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. İşten haksız yere çıkarıldım, ne yapmalıyım?
Arabuluculuğa başvurarak işe iade veya işçilik alacakları için dava açabilirsiniz. Belgelerinizi mutlaka saklayın.
2. İşe iade davası açmak için sürem ne kadar?
İşten çıkarıldığınız günden itibaren 30 gün içinde arabulucuya, ardından anlaşma sağlanmazsa 2 hafta içinde dava açmalısınız.
3. Kıdem tazminatı için ne kadar çalışmış olmam gerekir?
Aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışmış olmanız gerekir. Aksi halde kıdem tazminatı hakkınız doğmaz.
4. İhbar tazminatı hangi durumlarda ödenir?
İşveren sizi hiçbir gerekçe sunmadan ve ihbar süresi tanımadan işten çıkardıysa, ihbar tazminatı alma hakkınız doğar.
5. Yıllık izin ücretim ödenmedi, ne yapmalıyım?
Kullanmadığınız yıllık izinler, işten ayrıldığınızda parasal olarak ödenmelidir. Ödenmezse dava açabilirsiniz.
6. Sigortasız çalıştım. Ne hak talep edebilirim?
SGK’ya şikayet edebilir, hizmet tespit davası açarak geriye dönük primlerin yatırılmasını isteyebilirsiniz.
7. İş kazası geçirdim ve işten çıkarıldım. Haklarım nelerdir?
İş kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası açabilirsiniz. Ayrıca SGK üzerinden iş göremezlik ödeneği de talep edilebilir.
8. Maaşımı eksik aldım veya hiç almadım, ne yapabilirim?
Ücret alacağı davası açarak tüm birikmiş maaşlarınızı talep edebilirsiniz. Öncesinde arabulucuya gitmek zorunludur.
9. AGİ ödemesi yapılmadı, geriye dönük alabilir miyim?
Evet. Asgari Geçim İndirimi ödemeleri için 5 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde talepte bulunabilirsiniz.
10. İşsizlik maaşı alabilir miyim?
Son 3 yılda en az 600 gün priminiz varsa ve son 120 gün kesintisiz çalıştıysanız
İşten Çıkarılan İşçinin Hakları (2025)
İş akdi işveren tarafından sona erdirilen işçiler için Türk İş Hukuku, çeşitli koruyucu hükümler öngörmüştür. Özellikle haksız yere işten çıkarılan işçilerin sahip olduğu tazminat ve alacak hakları, doğru şekilde kullanılmazsa zaman aşımına uğrayabilir veya eksik tahsil edilebilir.
Bu yazı, işten çıkarılan işçilerin hangi haklara sahip olduğunu, ne yapması gerektiğini ve dava süreçlerini detaylı şekilde anlatmaktadır.
İşten Çıkarılan İşçinin Temel Hakları
İşten çıkarılan bir işçinin, çalıştığı süre ve iş akdinin fesih nedeni dikkate alınarak talep edebileceği başlıca haklar şunlardır:
-
Kıdem tazminatı
-
İhbar tazminatı
-
Yıllık izin ücreti alacağı
-
Ücret alacağı
-
Fazla mesai ücreti
-
Ulusal bayram ve genel tatil ücreti (UBGT)
-
Hafta tatili alacağı
-
Ayrımcılık tazminatı / kötü niyet tazminatı
Bu haklar, işçinin iş sözleşmesinin sona erme şekline ve SGK bildiriminin durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Kıdem Tazminatı (2025 Güncel)
İşçinin aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışmış olması, kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için temel şarttır. Kıdem tazminatı, işçinin her bir yılı için son brüt maaşı kadar hesaplanır.
➡️ 2025 yılı kıdem tazminatı tavanı: 46.655,43 TL
Bu tavan, memur maaş katsayısına göre her yıl güncellenmektedir.
İhbar Tazminatı
İşverenin, işçiyi önceden bilgilendirmeden işten çıkarması halinde ihbar tazminatı gündeme gelir. Süreler, işçinin kıdemine göre belirlenir:
-
6 aya kadar: 2 hafta
-
6 ay – 1.5 yıl: 4 hafta
-
1.5 yıl – 3 yıl: 6 hafta
-
3 yıl ve üzeri: 8 hafta
Bu sürelerin karşılığı olan brüt ücret, ihbar tazminatı olarak işçiye ödenmelidir.
Fazla Mesai Ücreti
Haftalık 45 saatin üzerindeki çalışmalar fazla mesai kapsamına girer. Her fazla saat için işçiye, %50 zamlı ücret ödenmelidir. Bu ücretler SGK kayıtlarına yansıtılmamış olsa dahi tanık beyanlarıyla ispat edilebilir.
Yıllık İzin Ücreti
İşçinin kullanılmayan yıllık izinleri varsa, iş akdinin sona ermesiyle birlikte bu sürelerin ücreti ödenmelidir.
İşveren tarafından ödenmeyen izin ücretleri, işçilik alacağı davası kapsamında talep edilebilir.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti (UBGT)
Resmi tatil günlerinde çalışılması halinde, işçiye %100 zamlı ödeme yapılması gerekmektedir. Tatil günlerinde çalıştırılan ancak karşılığı ödenmeyen işçiler için UBGT alacağı doğar.
Hafta Tatili Ücreti
İşçinin haftalık izin günü olan (genellikle Pazar) günde çalıştırılması halinde, bir günlük ilave ücret ödenmelidir. Bu ücretin ödenmemesi durumunda da dava yolu açıktır.
Manevi Tazminat ve Ayrımcılık Tazminatı
İşyerinde psikolojik baskı, mobbing, cinsiyet ayrımcılığı, sendikal faaliyet nedeniyle çıkarılma gibi durumlar söz konusuysa işçi, manevi tazminat ve ayrımcılık tazminatı talep edebilir. Bu tür davalarda delil niteliği taşıyan belgeler ve tanık ifadeleri önemlidir.
İşten Çıkarılan İşçi Ne Yapmalı?
1. Zorunlu Arabuluculuk Süreci
İşçilik alacakları ve işe iade davası açmadan önce arabulucuya başvuru zorunludur. Başvuru süresi genellikle 30 gündür. Arabuluculuk süreci sonunda anlaşma sağlanamazsa, dava açılabilir.
2. İşe İade Davası
İş güvencesine tabi olan işçiler (en az 6 ay kıdem, 30’dan fazla çalışan) işten çıkarıldıktan sonra 1 ay içinde arabulucuya, ardından 2 hafta içinde mahkemeye başvurarak işe iade talebinde bulunabilirler.
3. İşçilik Alacakları Davası
Kıdem, ihbar, fazla mesai, yıllık izin gibi alacaklar için dava açılabilir. Bu davaların zamanaşımı süresi 5 yıldır.
4. Hizmet Tespit Davası
Sigortasız çalıştırılan veya primleri eksik yatırılan işçiler, SGK’ya karşı hizmet tespiti davası açarak kayıtların düzeltilmesini sağlayabilir.
Tazminat Nasıl Hesaplanır?
Kıdem Tazminatı Örneği
Son brüt maaş: 10.000 TL
Çalışma süresi: 5 yıl
Toplam kıdem tazminatı: 50.000 TL
İhbar Tazminatı Örneği
Kıdem süresi: 2 yıl → 6 hafta ihbar süresi
Son brüt maaş: 12.000 TL
İhbar tazminatı: 16.800 TL
Not: Her yıl belirlenen kıdem tazminatı tavanı aşılmamalıdır. En doğru hesaplama için bilirkişi incelemesi gerekebilir.
Sonuç
İşten çıkarılma sonrası maddi ve manevi kayıp yaşamamak adına, süreci uzman bir iş hukuku avukatıyla yürütmek en doğru yaklaşımdır.
Zamanaşımı süreleri dolmadan hak taleplerinin yapılması, hak kayıplarını önleyecektir.
Ofisimize başvurarak ücretsiz ön değerlendirme randevusu alabilirsiniz.