İcra Takibinin İptali ve Ertelenmesi Neden İstenir?
İcra takibi kesinleştikten sonra çoğu kez borçlunun takibe karşı koyma ihtimali kalmamıştır. Takibin kesinleşmesinden sonraki aşama ise borçlunun mal varlığının haczedilerek satılmasıdır. Bu da elbet borçlunun istemeyeceği bir durumdur. Çünkü borçlu elindeki mallardan olmakla kalmayacak aynı zamanda haczedilen malların çoğu değerinin altında satılacak, elde edilen paradan satış masrafları, yediemin masrafları ve vergiler de düşülüp o şekilde alacaklıya alacağı ödenecektir. Örneğin borçlunun 250 lira değerindeki malı haciz sonrası satılıp masraflar da ödendiğinde borcunun 150 lirası ödenirken borçlu malını 200 liraya satabilir.
Takibin İptali Nereden Talep Edilir?
Takibin iptali, takibin yapıldığı yerdeki icra mahkemesinden istenir. İcra mahkemesinin vereceği karara karşı istinafa başvurulabilir.
İcra mahkemesinin takibin iptali talebi üzerine vereceği karar, maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez. Dolayısıyla bu kararın ardından genel mahkemelerde dava açma yoluna gidilebilir. İcra mahkemesinin takibin iptaline karar vermesi üzerine o ana kadar yapılan tüm takip işlemleri iptal edilir.
İcranın Ertelenmesi Şartları
Alacaklı tarafından takibin kesinleşmesinden sonra borçluya borcunu ödemesi için süre verilmesi,
Borçlunun kendisine süre verildiğini alacaklıdan alınmış imzası noterlikçe onaylı bir belge ya da imzası alacaklı tarafından ikrar edilmiş bir senet ile ispat etmesi.
Borçlu, kendisine süre verildiğini kanıtlarsa takibin iptaline karar verilir. İcra mahkemesi bu kararında, ne kadar süre ile ertelendiğini de belirtir.
Zamanaşımı Sebebi ile İcra Takibinin İptali
Borçlar Kanunda kural olarak her alacak on yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Fakat kanun öngördüğü bazı hallerde bu süre değişebilmektedir. Zamanaşımı sebebiyle icra takibini istemek için kanunda o borç için öngörülen zamanaşımı süresini geçmiş olmak gerekmektedir. Genel olarak zamanaşımı alacağın muaccel olduğu zamandan itibaren işlemeye başlamaktadır. “İlama dayanarak yapılan takipler son muamele tarihi üzerinden on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.” (İİK m.39/1)
İtirazın İptali Davası Süresi
İtirazın iptali davası, borçlu itirazı üzerine durdurulan icra takibinin sürdürülmesi amacıyla açılır. Dolayısıyla, somut olayda ilk olarak, yetkili icra dairesinde yapılmış geçerli bir ilamsız icra takibi söz konusu olmalıdır. İtirazın iptali davası, icra takibi ile ilişkili olduğu için, borçlu aleyhine başlatılmış geçerli bir icra takibi söz konusu değilse itirazın iptali davası açılamaz. İşbu dava için ilk şart, yetkili icra dairesinde usulüne uygun bir biçimde yapılmış geçerli bir icra takibi bulunmalıdır.
Sık Sorulan Sorular
İcra takibinin iptali ne zamana kadar istenebilir?
İcra takibinin itfa sebebiyle iptal edilebilmesi için icra takibinin kesinleşmesi gerekir. Takip kesinleşmeden önce yapılan itfanın, ödeme emrine itirazda ileri sürülmesi gerekir. İtfa sebebiyle takibin iptali, paraların paylaştırılması anına kadar istenebilir.
İcra takibi nasıl iptal edilir?
İcra takibinin iptali, takibin yürütüldüğü icra dairesinin tabi olduğu icra mahkemesinden istenir. İcra mahkemesi talebi basit yargılama usulüne göre inceler. Borçlu, paraların paylaştırılmasına kadar icra takibinin iptalini isteyebilir. Paraların paylaştırılmasından sonra ancak “istirdat davası” açılabilir.
İcranın ertelenmesi nedir?
İcra Erteleme, haklı ve kabul edilebilir nedenlerin var olması durumunda borçlunun hukuki durumuna zarar verecek bir işlemden geçici bir süre için korunmasını amaçlar. Bu nedenle erteleme süresi içinde borçluya kural olarak hiçbir takip işlemi yapılamaz.
Kesinleşen Takip iptal edilebilir mi?
Takibin kesinleşmesi sonrasında ödenmiş, mehil verilmiş veya zamanaşımına uğramış borç için alacaklının haksız bir şekilde takibe devam etmeninin engellenmesi için borçluya takibi iptal ettirebilme ya da erteletme (talik) imkanı tanınmıştır.
Takibin iptali hangi hallerde?
Borcu sona erdiren neden yani itfa; ödeme, hibe, ibra, takas gibi nedenler olabilir. Borcun tamamen ödenmesi durumunda takibin tamamen iptaline karar verilir. Ancak kısmi itfa durumunda kısmi iptal mümkündür. Zamanaşımı nedeni ile de takibin iptaline karar verilebilir.
İcra takibi nasıl durdurulur?
Başvurunun icranın durdurulması (tehir-i icra) talepli olarak yapılması gerekir. Kural olarak borçlu tarafından teminat gösterilmesi gerekir. Borçlunun icra müdürlüğüne başvurarak icranın durdurulması hakkında bir karar getirilinceye kadar kendisine uygun bir süre verilmesini istemesi gerekir.