Vasi Kim Olabilir? Tercih Sırası ve Görevleri
Vesayet davalarında mahkemelerin en kritik kararlarından biri, vasi seçimidir. Vasi, kendisine emanet edilen kişinin malvarlığını ve kişisel yaşamını korumakla yükümlü olan kişidir. Bu nedenle vasi atanması hem hukuki hem de sosyal açıdan son derece önemlidir.
Bu rehberde, vasi kim olabilir, tercih sırası nasıl işler ve vasi görevleri nelerdir detaylı bir şekilde anlatıyoruz.
Vasi Olabilecek Kişiler
Türk Medeni Kanunu’na göre vasi olabilecek kişiler belirli kriterleri sağlamalıdır. Bunlar:
1. Hukuki Ehliyet ve Erginlik
Vasi olacak kişi, hukuken kendi işlerini yürütebilecek ergen ve fiil ehliyetine sahip olmalıdır. Henüz 18 yaşını doldurmamış veya kısıtlı kişiler vasi olamaz.
2. Ahlaki ve Güvenilir Olma
Mahkeme, vasinin ahlaki durumu, sabıka kaydı ve güvenilirliğini araştırır. Kötü alışkanlıkları olan, borç batağında veya hukuki sorunları bulunan kişiler vasi olarak atanmaz.
3. Mali Durum ve Yönetim Yeteneği
Vasi, korunacak kişinin malvarlığını sorumlu şekilde yönetebilecek mali duruma ve deneyime sahip olmalıdır. Mahkeme, vasinin borçlarından dolayı korunacak kişinin malvarlığının tehlikeye girmemesi için araştırma yapar.
4. Yakın Akrabalık ve İlişki
Öncelikle yakın akrabalar vasi olarak atanır. Eğer uygun kişi yoksa, profesyonel vasi veya kamu görevlisi seçilebilir.
Vasi Tercih Sırası
Mahkemeler, vasi atarken kanunda belirlenen öncelik sırasına uyar:
-
Eş: Eğer korunacak kişi evliyse ve eşi hayattaysa, eş önceliklidir.
-
Çocuklar: Kişinin ergin çocukları varsa, vasilik için ikinci öncelik onlara aittir.
-
Anne ve Baba: Ebeveynler, eş ve çocuk yoksa veya uygun değilse tercih edilir.
-
Kardeşler: Kişinin kardeşleri, ebeveyn ve çocuklardan sonra vasilik için sıralanır.
-
Diğer Yakın Akrabalar: Amca, hala, dayı gibi diğer akrabalar mahkeme tarafından değerlendirilir.
-
Profesyonel veya Kamu Vasisi: Yakın akrabalardan uygun vasi bulunamazsa, mahkeme kamu görevlisi veya profesyonel vasi atayabilir.
⚠️ Mahkeme, kişinin üstün yararını her zaman gözetir. Bu nedenle kanundaki sıra tek başına kesin bir kural değildir; mahkeme uygun gördüğü kişiyi seçebilir.
Vasi Görevleri
Vasi, hem malvarlığını hem de kişisel hak ve ihtiyaçları korumakla yükümlüdür. Başlıca görevleri şunlardır:
1. Malvarlığını Yönetmek
-
Banka hesapları ve işlemlerini takip etmek
-
Kira ve gelirleri yönetmek
-
Satış, devir veya yatırım işlemlerini mahkeme izni ile yapmak
2. Kişisel Bakımı Sağlamak
-
Sağlık ve tedavi süreçlerini takip etmek
-
Hastane, doktor ve bakım işlemlerini yönetmek
-
Barınma ve günlük yaşam ihtiyaçlarını karşılamak
3. Mahkemeye Hesap Vermek
-
Yıllık rapor sunmak ve malvarlığı ile ilgili hesapları açıklamak
-
Gelir-gider tablolarını mahkemeye iletmek
-
Görevini kötüye kullanırsa mahkeme vasiyi görevden alabilir
4. Hak ve Onur Koruması
-
Vesayet altındaki kişinin insan onuru, özel yaşam ve aile bağlarını gözetmek
-
Zararlı veya çıkar bozucu işlemlerden kaçınmak
Vasi Atama Sürecinde Dikkat Edilecek Noktalar
Vasi Adayının Araştırılması
Mahkeme, vasiyi detaylı olarak inceler: mali durum, ahlaki durum, yakınlık ve yetkinlik.
Sağlık Kurulu Raporu
Vesayet sürecinde, kişinin hukuki ehliyeti ve korunma ihtiyacı resmi sağlık kurulu raporu ile tespit edilir.
Sosyal İnceleme
Mahkeme, kişinin yaşam koşulları, aile bağları ve günlük ihtiyaçlarını sosyal hizmet uzmanları aracılığıyla değerlendirir.
Sonuç
Vasi, vesayet altındaki kişinin hem malvarlığını hem de kişisel yaşamını koruyan hayati bir görevdir. Mahkeme tarafından atanan vasi, kanuni görev ve sorumlulukları yerine getirmek zorundadır.
Yakın akrabalardan uygun vasi bulunamazsa, mahkeme kamu görevlisi veya profesyonel vasi atayabilir. Bu süreçte profesyonel hukuk desteği, hem vasi atamasının hem de vesayet sürecinin sağlıklı ilerlemesi için kritik önem taşır.