Yurt Dışına Çıkış Yasağı Nasıl Öğrenilir?
Sınır kapılarında sorun yaşamak istemeyen kişiler, yurtdışı çıkış yasağı nasıl öğrenilir? Konusunda sıklıkla araştırma yaparlar. Gerek soruşturma, gerekse yargılama aşamasında hakkında yurtdışına çıkış yasağı tedbirine hükmedilen kişiler, yargı merciinden kendilerine tebliği edilen kararla durumu öğrenirler. Bazen kişilerin adreste bulunamaması veya diğer nedenlerle karar tebliğinin mümkün olmaması gibi durumlarda.
Karar usulüne uygun ilan yolu ile duyurulur. Ayrıca mahkeme kararına ilişkin hükümler, ilgili birimlere usulüne uygun olarak bildirilir. Bu gibi kişiler pasaport veya vize işlemlerinde hakkında uygulanan tedbir kararlarını öğrenebilir.
Yurt Dışına Çıkış Yasağının Kaldırılması
Adli kontrol kararları itiraz edilebilir niteliktedir. CMK 11. Madde kapsamında adli kontrol kararlarına itiraz konusunun düzenlendiği görülmektedir. Şüpheli veya sanık istem yaptığında Cumhuriyet savcısının görüşü alınmak sureti ile itiraz kararı değerlendirilebilir. Bu değerlendirmeyi hâkim ya da mahkeme yapmaktadır.
Şüpheli ya da sanık sıfatına sahip olan kişinin yapacağı itiraz değerlendirildikten sonra uygun bulunması halinde yurt dışına çıkış yasağı kaldırılabilmektedir. Bunun yerine farklı bir yaptırım uygulanabilir. İlgili merci istemi değerlendireceği zaman hukuki zeminde geçerlilik arar. Bunun yanı sıra yurt dışına çıkış yasağı tedbirinin sanık ya da şüpheli için haksız olduğuna da kanaat getirilmesi icap eder.
Yurt Dışına Çıkış Yasağı Kararı Vermeye Yetkili ve Görevli Mahkeme
1. Soruşturma Aşamasında: Soruşturma aşamasında yurt dışına çıkış yasağı şeklinde adli kontrol kararı verme görevi Sulh Ceza Hakimliği’ne aittir (5235 sayılı Kanun m.10). Şüpheli, Cumhuriyet savcısının istemi ve sulh ceza hâkiminin kararı ile soruşturma evresinin her aşamasında adli kontrol altına alınabilir (CMK m.110/1). Sulh ceza hakimliği, soruşturma aşamasında hakim tarafından verilmesi gereken kararları veya işlemleri yapmakla görevli olduğundan şüphelinin yurt dışına çıkamaması şeklindeki adli kontrol tedbirine de hükmedebilir. Ancak, soruşturma aşamasında tutuklamaya itiraz edilmesi halinde asliye ceza mahkemesi şüpheli hakkında yurt dışına çıkış yasağı şeklinde adli kontrol kararı vererek şüpheliyi tahliye edebilir. Yetkili Sulh Ceza Hakimliği ise suçun işlendiği yer sulh ceza hakimliğidir.
2. Kovuşturma Aşamasında: Kovuşturma aşamasında ceza davasına hangi mahkeme bakıyorsa yurt dışına çıkış yasağı kararını verme görevi o mahkemeye aittir. Ceza davasına bakan mahkemenin kararına itiraz edilmesi üzerine, itirazı inceleyen ceza mahkemesi de yurt dışına çıkış yasağı şeklindeki adli kontrol kararını verebilir.
Yurtdışı Yasağının Sona Ermesi
Yurtdışı çıkış yasağı, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı tarafından kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi halinde kendiliğinden hükümsüz olur ve ortadan kalkar. Yine soruşturma evresinde, Cumhuriyet savcısı tarafından bu tür kontrol tedbirlerinin uygulanmasının gereksiz olduğunun anlaşılması üzerine, savcının kararı ile yasak kaldırılır. Kovuşturma evresinde ise, sanığın talebi üzerine Cumhuriyet savcısının görüşü alındıktan sonra, sulh ceza hâkimi veya mahkeme tarafından, 5 gün içinde karar verilecek şekilde, bu tedbirler kaldırılabilir. Aynı şekilde yukarıda da bahsedildiği gibi yasağa uymama halinde, şüpheli/sanık hakkında tutuklama kararı verilerek bu tedbirler sona erecektir.
Avukatlar yurt dışına çıkabilir mi?
Hukuk fakültesinden mezun öğrenciler günümüzde avukat, diplomat, savcı, hakim ve uluslararası şirketlerde danışmanlık gibi pozisyonlarda çalışabilirken, yurtdışında hukuk eğitimi almak öğrencilere sıradışı bir deneyim, kusursuz bir İngilizce ve uluslararası geçerli bir diploma sunar.
Avukat adli sicil kaydı görebilir mi?
Avukat veya stajyer, vekâletname olmaksızın dava ve takip dosyalarını inceleyebilir. Bu inceleme isteğinin ilgililerce yerine getirilmesi zorunludur. Vekâletname ibraz etmeyen avukata dosyadaki kâğıt veya belgelerin örneği veya fotokopisi verilmez.” Hükümlerini içermektedir.
Mahkemesi olan yurt dışına çıkabilir mi?
Şüpheli veya sanık konumundaki kişi hakkında hakim tarafından CMK m.109/3-a gereğince “yurt dışına çıkamamak” biçiminde adli kontrol tedbirinin uygulanmasına karar verilmesi halinde, yasak kaldırılıncaya kadar bu kişinin artık yurt dışına çıkması mümkün değildir.
Adli sicil kaydı neleri etkiler?
Bu kayıt, kişinin hukuki geçmişi hakkında önemli bilgiler içerir ve bu bilgiler iş başvuruları ve kamu görevlerine atanma süreçlerinde incelenir. Adli sicil kaydı, memuriyete etki edebilir ve birçok durumda önemli bir rol oynayabilir.
