Yıkım Kararına İtiraz Edilir Mi?
Hakkında yıkım kararı bulunan yapı maliklerinin yıkım kararını vermiş idari merciye başvurarak bu kararın kaldırılmasını talep etmelerine yıkım kararına itiraz denir. Bunun haricinde dava yolu da vardır ki ona da aşağıda değineceğiz. Yıkım kararı kişilerin mülkiyet hakkını sınırlandıran önemli bir idari işlemdir. Bu nedenle kararın hukuka uygun bir şekilde düzenlenmiş olması önem arz eder. İdare tarafından verilen yıkım kararında hukuka aykırılık oluşturan bir durumun mevcut olması halinde, yapı maliklerinin başvurabileceği hukuki yollar bulunmaktadır. Bunlar idari işlemin iptali için itiraz ve dava yoludur.
Yıkım İşlemlerinin Aşamaları
Belediyeler, kendi sınırları içerisindeki yapıları denetlemek suretiyle imar planına veya inşaat ruhsatına aykırı olanları tespit etmekle yükümlüdür. Aykırılığın tespiti halinde, inşaatı durdurma ve yıkım kararı alma yetkisi belediye encümenindedir. Yıkım kararı, uygulanması halinde geri dönülemez sonuçlar ortaya çıkaracağından, idari işlemin unsurlarına uygun olacak şekilde karar alınmalıdır. Bu unsurlardan birisindeki sakatlık idari işlemi hukuka aykırı hale getirecek ve idari işlemin iptaline neden olabilecektir. İdarenin hukuka aykırı olarak verdiği yıkım kararlarına karşı, hak sahiplerinin itiraz ve/veya iptal davası yoluna başvurmaları mümkündür. Yıkım kararı işleminin iptali davalarında yürütmenin durdurulması talep edilmesi hususu son derece önem arz etmektedir. Yıkım kararının iptali için açılacak davada yetkili mahkeme hakkında yıkım kararı alınan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.
Ayrıntılı tespit tutanağının düzenlenmesi
İnşaatın tutanakla durdurulması
Yapıların mühürlenmesi,
Tutanağın bir nüshasının muhtara bırakılması
Yapının ruhsata bağlanıp bağlanamayacağının değerlendirilmesi
Ruhsata bağlanması mümkün değilse süre verilmeden encümenin yıkım kararı alması
Ruhsata bağlanması mümkün ise ruhsat alınması veya ruhsata aykırılığın giderilmesi için bir aylık süre verilmesi
Ruhsat alınırsa veya aykırılıklar giderilirse inşaatın devamına izin verilmesi
Ruhsat alınmaz veya aykırılıklar giderilmezse ruhsatın iptal edilmesi ve encümenin yıkım kararı alması
Yıkım kararının tebliğ edilmesi
Yıkım kararı kesinleşirse yıkımın gerçekleştirilmesi
Yıkım Kararı Süreci
İhbar üzerine veyahut resen yapılan denetimler sonucunda İmar Kanununa aykırılık tespit edilen yapı hakkında yetkili merciler tarafıdan yıkım kararı alınır. İdare yapılan tespit üzerinde devam eden inşaatlar bakımından derhal durdurma kararı verir ve yapıyı mühürler. İdare, İnşaat halindeki yapılar bakımından yapı durdurma tutanağı , bitmiş yapılar için yapı tespit tutanağı tutar. Belediye veya valilik 30 gün süre içerisinde yapı sahibinden ruhsat almasını yada yapıyı uygun hale getirmesini isteyebilir. Bu süre yapılacak tadilat gözetilerek 30 günden az da olabilir. Eğer idare eksikliğin süre vererek giderilemeyeceğini değerlendirirse yapı için doğrudan yıkım kararı verebilir. Ancak süre verilerek aykırılığın giderilmesi mümkün olan hallerde süre verilmeden yıkım kararı alınması hukuka aykırıdır. Diğer taraftan yapı sahibi eksikliği gidermiş veya ruhsat almışsa idare inşaatın devamına izin verir.
Yapı tadil zaptının taşınmazda görünür bir yere asılması ile ilgilisine tebliğ işlemi gerçekleşir. Tebligat memuru tebligatın bir örneğini de muhtarlığa bırakır. İdare, tadilat sonrası yapının uygun olduğunu onaylamazsa yıkıma karar verir. Yıkım işlemlerini idare gerçekleştirir. İşlem ile ilgili masraflardan yapı sahibi sorumludur. Yıkım kararına karşı en etkili itiraz yolu dava yoludur.
Yapı Tatil Zaptına Karşı İtiraz Yolu ve İptal davası
Yapı tatil zaptı, yapının/inşaatın kapısına veya uygun bir yerine asılınca yapının sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Yapı sahibi bu işleme karşı İdari Yargılama Usulü Kanununun 11. maddesi kapsamında itiraz edebilir. Ancak uygulamada belediye yahut valilikler verilen 30 günlük süre içinde eksikliğin giderilmesini beklediklerinden bu tarz itirazlar maalesef çoğunlukla reddedilmektedir.
Yapı tatil zaptına karşı 60 gün içinde iptal davası da açılabilir. Ancak her ne kadar bazı mahkemelerce tek başına yapı tatil zaptına karşı dava açılamayacağı şeklinde kararlar verilmişse de Danıştay bu kararları bozmuş ve yapı tatil zaptına karşı dava açılabileceğini kabul etmiştir. Bu nedenle henüz yıkım kararı verilmese bile yapı tatil zaptına karşı dava açmak mümkündür.
İptal Davası Açılması Yıkım Kararını Durdurur Mu?
Yapı tatil tutanağına veya yıkım kararına itiraz etmek ve bunların iptali için dava açmak yıkım işlemini durdurmak için yeterli olmayacaktır. İptal davası süreçleri genellikle uzun sürer. Dava süreci devam ederken, yapının yıkılmasını engellemek için iptal davasının yürütmenin durdurulması talebiyle birlikte açılması gerekmektedir.
Davanın bu taleple açılması durumunda, mahkeme talebin haklılığını değerlendirerek dava sonuçlanana kadar yıkım işleminin durdurulmasına ilişkin bir karar verebilir. Eğer mahkeme dava sonucunda iptal davasını reddederse, bu kararın ardından yıkım gerçekleştirilebilir.
Yıkım Kararı İptal Davası Görevli Mahkeme
Yıkım kararı iptal davası için İdare Mahkemesi’ne başvurulması gerekir. Yıkım kararının iptal edilebilmesi için açılması gereken davada yetkili kişilerin başvuru yapması gerekir. Davada taraf olanlardan biri de kararı veren idari mercidir. Bu nedenle dava açılacağı zaman bahse konu edilen yıkım kararını veren idare hangi yere bağlı ise dava o yerdeki idare mahkemesine açılır.
İdare mahkemesine dava açılması tek başına yürütmeyi durdurma kararı için yeterli olmayacağından ayrıca İYUK 27. Madde uyarınca da yürütmeyi durdurma kararı istenir. Yıkım kararının telafisi olmayan bir işlem olarak değerlendirilmesi nedeni ile mahkemeler genellikle yürütmeyi durdurma kararını vermektedir. İdare mahkemesine açılan dava sürecinde idarenin vermiş olduğu kararın hukuka uygunluğu incelenir.
İdarenin vermiş olduğu karar hukuka uygun olmadığında kararın iptali söz konusu olur. İdarenin kararı hukuka uygun bulunduğunda ise iptal davası reddedilir. İptal davasının konusu yıkım kararına itiraz olabileceği gibi yapı tatil tutanağının zaptının iptali de olabilir. Söz konusu olasılıklar üzerine nasıl bir yol izleneceği hususunda danışmanlık alınması yararlı olacaktır.
Sık Sorulan Sorular
Yıkım kararına itiraz edilir mi?
Belediyenin yıkım kararı nasıl durdurulur?
Yıkım kararı zaman aşımına uğrar mı?
Deprem yıkım kararına itiraz hangi mahkeme?
