Vasiyetname Nedir ve Nasıl Düzenlenir?
Vasiyetname bir kimsenin ölümünden sonra malvarlığının kaderini tayin ettiği, son dilek ve arzularını dile getirdiği beyanlarıdır. Vasiyetname tek taraflı bir hukuki işlem olması nedeniyle karşı tarafın kabulüne bağlı değildir. Bir diğer yandan tek taraflı bir hukuki işlem olması nedeniyle vasiyet eden kimse istediği zaman vasiyetini değiştirme ve ondan geri dönme hakkına sahiptir.
Vasiyetname Çeşitleri
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu vasiyetnamenin üç farklı şekilde düzenlenebileceğini hüküm altına almıştır; el yazılı, resmi yazılı ve sözlü vasiyetname. Eğer bir vasiyetname düzenlenmek isteniyorsa bu üç şekilden birinden düzenlenmelidir aksi taktirde geçerli bir vasiyetnameden söz edilemez.
Türk Medeni Kanunu “Miras Hukuku” başlıklı üçüncü kitabında vasiyet nasıl yazılır sorusunun cevabını üç usul göstererek vermiştir. Buna göre vasiyetname üç şekilde hazırlanabilir:
Sözlü vasiyetname. Sözlü vasiyetname ancak resmi vasiyetname veya el yazısı ile vasiyetname hazırlanmasının mümkün olmadığı olağanüstü durumlarda yapılabilir. Olağanüstü durumlara yakın ölüm tehlikesi veya savaş hali örnek olarak verilebilir. Mirasbırakan vasiyetini iki şahit önünde açıklar. Şahitlerin ayırt etme gücüne sahip olmaları ve mirasbırakan il bir akrabalıklarının bulunmaması gerekir. Sözlü vasiyetnamede şahitlerin okuryazar olmasına ise gerek yoktur. Mirasbırakan vasiyetini şahitlere açıkladıktan sonra şahitlerin bu vasiyeti en yakın sulh mahkemesine veya asliye mahkemesine bildirmeleri gerekir. Sulh mahkemesine veya asliye mahkemesine yapılacak bildirimlerin yazılı şekilde yapılması zorunlu değildir. Söz konusu bildirim sözlü beyan şeklinde de olabilir.
El yazısı ile vasiyetname. El yazısı ile vasiyetnamede adından da anlaşılacağı üzere mirasbırakanın vasiyetini kendi el yazısı ile yazması esastır. Başkasının el yazısı ile yazılan metnin imzalanması veya miras bırakanın kendisinin daktilo, bilgisayar vb. araçlarla vasiyetname hazırlayıp bunları imzalaması el yazısı ile vasiyetname bakımından geçerli değildir. El yazısı ile vasiyetnamede metnin tamamının mirasbırakanın el yazısı ile yazılması şartının yanında imzanın ve tarihin de mirasbırakanın el yazısı ile atılması gerekir. Sözlü vasiyetname veya resmi vasiyetnamede farklı olarak el yazısı ile vasiyetnamenin şahitler huzurunda hazırlanması gerekmez. Ancak söz konusu vasiyetname notere, sulh hâkimine veya yetkili memura tevdi edilebilir. El yazısı ile vasiyetnamede tevdi de bir geçerlilik şartı değildir.
Resmi vasiyetname. Resmi vasiyetname noter, sulh hâkimi veya kanunen yetkili kılınmış başkaca bir memur ile hazırlanan vasiyetnamedir. Mirasbırakan hazırladığı vasiyetnameyi yetkili makamlara onaylatabileceği gibi söz konusu makamlar da mirasbırakanın arzu ve istekleri doğrultusunda vasiyetname örnekleri hazırlayabilirler ve mirasbırakan bu vasiyetname örneğini okuyup imzalayabilir. Resmi vasiyetname hazırlanırken iki şahidin hazır olarak bulunması gerekmektedir. Şahitler ayırt etme gücüne sahip, okuryazarlığı bulunan ve mirasbırakan ile akrabalık ilişkisi bulunmayan kişiler olabilirler.
Vasiyetname Şartları Nelerdir?
Vasiyetnamenin geçerli olması için hem içeriğine yönelik, hem şekli bakımdan, hem de usule ilişkin birçok şart bulunur. Vasiyetname düzenlenmesi için ayırt etme gücüne sahip ve 15 yaşını doldurmuş olmak gerekir. Bu şartlarla birlikte vasiyetname hazırlarken saklı paylı mirasçıların saklı paylarının ihlal edilmemesi gerekliliği de unutulmamalıdır. Zira saklı paylı mirasçıların miras paylarına müdahale, mirasçılar arası vasiyetname iptal davası gibi hukuki süreçleri gündeme getirebilir. Genel şartlar bunlar olmakla beraber her vasiyetname şekli için özel şartlar aranmaktadır. Bu şartlar sıkı şekil şartlarıdır ve uyulmaması halinde vasiyetnamenin iptali gündeme gelebilmektedir.
Resmi Vasiyetname Hazırlanması
Resmi vasiyetname hazırlanması mevzuatımızda Türk Medeni Kanunu’nun 532. ve 537. Maddeleri arasında düzenlenmiştir. Resmi vasiyetname düzenleme sürecine başlamadan önce, bir avukat veya noter seçmek önemlidir. Profesyonel bir avukat, yasal gereklilikleri ve detayları anlamanıza yardımcı olabilir. Seçilen avukat veya noterle bir araya gelerek kişisel durumunuzu ve isteklerinizi paylaşın. Varlıklarınızı, mal varlığınızı ve mirasçılarınızı belirleyin. Avukat veya noter, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen yasal gereklilikleri açıklayarak vasiyetnameyi düzenleme sürecini anlamanıza yardımcı olacaktır. Mal varlığının nasıl dağıtılacağı, mirasçıların kimler olduğu, vasiyetin yürürlüğe girmesi için belirlenen şartlar gibi temel unsurları belirleyin. Vasiyetinizi yazılı hale getirirken net ve açık ifadeler kullanmaya özen gösterilmelidir.
Resmi vasiyetnamelerde genellikle iki tanık gereklidir. Tanıklar, vasiyetin düzenlendiği sırada hazır bulunmalıdır. Vasiyetnameyi düzenledikten sonra, avukat ile birlikte notere veya sulh hâkimine giderek vasiyetname düzenlenmesini sağlayın. Noter veya sulh hâkimi huzurunda tanıkların katılımıyla vasiyetnameyi imzalayın. Tanıklar, vasiyetin kişinin özgür iradesiyle yapıldığını doğrular. Düzenlenen resmi vasiyetname aslı, noter veya sulh hâkim tarafından saklanır. Vasiyetnameye ihtiyaç duyulduğunda, aslına ulaşmak için ilgili makama başvurulabilir.
Vasiyetnamenin Etki Süresi Ne Kadardır?
Sözlü vasiyetname haricinde, vasiyetnamelerin geçerliliğine ilişkin olarak kanunda herhangi bir süre yer almamaktadır; bu nedenle sözlü vasiyetnameler haricinde, vasiyetnamelerin geçerliliği herhangi bir süreye tabii tutulmamıştır. Mirasbırakan tarafından vasiyetnameyi geçersiz kılacak bir hukuki işlem yapılmadıkça, örneğin yeni bir vasiyetname düzenlenmedikçe, vasiyetname geçerliliğini koruyacaktır.
Sözlü vasiyetnamede ise vasiyetin başka türlü gerçekleştirilememesine sebebiyet veren durumun ortadan kalkması akabinde 1 aylık süre içerisinde vasiyetname geçersiz hale gelecektir.
Sık Sorulan Sorular
Vasiyetname nasıl hazırlanır?
Vasiyetname noter onaylı olmak zorunda mı?
Vasiyetname süreci nasıl işler?
65 yaş üstü vasiyetname nasıl yapılır?
Bozulmayan vasiyetname
65 yaş üstü vasiyetname
Noterde vasiyetname için gerekli belgeler
Noterde vasiyetname ücreti
El yazılı vasiyetname örnekleri
Resmi vasiyetname örnekleri
Noterde düzenlenen vasiyetnamenin açılması
Avukatın vasiyetname hazırlaması
