Vasi Tayini Davalarında İtiraz Süreci ve Hukuki Çerçeve
Bir kişinin kendi kendine bakamayacak durumda olması veya yasal işlemlerini yapamayacak kadar zihinsel bir yetersizliği bulunması halinde, bu kişinin haklarını korumak ve menfaatlerini gözetmek amacıyla vesayet davası açılır. Bu dava sonucunda mahkeme, ilgili kişi hakkında kısıtlılık kararı vererek bir vasi tayin eder.
Vasi Tayini Kimlere ve Neden Atanır?
Vasi, hukuki işlemleri yapma yeteneği bulunmayan bir kişinin hak ve menfaatlerini korumakla görevli, mahkemece atanan bir temsilcidir. Peki, hangi durumlarda bir kişiye vasi atanır? Gelin, bu konuyu daha detaylı inceleyelim:
Neden Vasi Tayini Gerekir?
Kendi Kendini Yönetememe: Akıl hastalığı, demans gibi nedenlerle karar verme yetisini yitiren kişiler,
Yaşlılık: Yaşlılık nedeniyle zihinsel ve fiziksel olarak zayıflayan kişiler,
Gelişimsel Engelliler: Zihinsel veya bedensel engelleri nedeniyle günlük yaşamlarını bağımsız sürdüremeyen kişiler gibi durumlarda vasi tayini gerekebilir.
Vasilik Hangi Kanun?
Vesayet Gerektiren Haller, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 404 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.
Kanun’un 448. maddesine göre vasi, vesayet altındaki kişiyi bütün hukuki işlemlerinde temsil eder, 451. maddesine göre ilke olarak vesayet altındaki kişi, vasinin açık veya örtülü izni veya sonraki onamasıyla yükümlülük altına girebilir ya da bir haktan vazgeçebilir.
Vasi Ne Yapar? – Vasi Tayini Nedir?
Vasi, mahkeme tarafından yetkilendirilmiş bir kişi olarak, vesayet altındaki kişinin;
Sağlık hizmetleri: Doktorlara gitme, tedavi kararları alma gibi konularda,
Mal varlığı: Banka işlemleri, gayrimenkul alım satımı gibi işlemlerde,
Yasal işlemler: Sözleşme yapma, dava açma gibi hukuki işlemlerde,
Kişisel bakım: Barınma, beslenme gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasında temsilcisi olur.
Vasi Tayini Davası Süreci
Dava Açma: Yakınları, doktorlar veya diğer ilgili kişiler tarafından dava açılır.
Değerlendirme: Mahkeme, kişinin durumunu değerlendirmek için sağlık raporları, bilirkişi incelemeleri gibi çeşitli delilleri inceler.
Karar: Mahkeme, kişinin kısıtlı olduğuna karar verirse bir vasi tayin eder.
Vasi Seçimi
Vasi genellikle kişinin yakınları arasından seçilir. Ancak, yakınların uygun bulunmaması durumunda mahkeme, tarafsız bir kişiyi vasi olarak atayabilir.
Vasiye Verilen Yetkiler: Vasiye verilen yetkiler, mahkeme kararında belirtilir ve kişinin durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Vasin Görevleri: Vasi, düzenli olarak mahkemeye rapor vermek zorundadır.
Vasin Değişimi: Gerekli durumlarda vasi değiştirilebilir.
Vasi tayini davası kimler açabilir?
Vesayet davasını, sadece gerçek kişiler açabilir. Kendini koruyamayacak durumda olanlar, kimsesi olmayan ergen kişiler ve korunması gereken çocuklar için vesayet davası açılabilir. Vesayet altına alınması gereken kişiler için öncelikle vasi ataması yapılması gerekir.
Vasi olmak için hangi belgeler gerekli?
Vasi tayin belgesi alınabilmesi için aşağıdaki belgelerin varlığı gerekmektedir:
Dilekçe.
Nüfus cüzdanı fotokopisi.
Kısıtlı veya çocuk için sağlık raporu.
Vasi olmak isteyenin ikametgâh belgesi.
Vasi adayının geçmişteki vasilik belgeleri.
Diğer gerekli belgeler.
Vasilik davası ne kadar sürer?
Vesayet davası, avukat desteği ile veya çeşitli sebeplerden dolayı kendilerini yönetecek durumda olamayan kişilerin akrabaları ya da yakınları tarafından açılabilir. İş bu dava ortalama 1 yıl içerisinde sonuçlanır fakat bu süre avukatlı olarak ilerletilen davalarda geçerlidir.
Vasilik davası nasıl açılır?
Kamu vesayeti, vesayet daireleri olan sulh hukuk ve asliye hukuk mahkemesidir. Özel vesayet ise kişinin bir veya iki yakın hısmının veya eşinin talebi ile mahkeme tarafından kurulur. Vasi davası ücreti, dava dilekçesi ve diğer masrafların usulüne uygun yapılması halinde ilgili mahkemeden dava açılabilmektedir.
Vasi Tayinine Gerekçe Olan Durumlar
Kısıtlılık Nedir?
Reşit Olmayan Küçükler: Kendi başına hukuki işlemler yapamayacak yaşta olan çocuklar için, genellikle anne veya baba velayet görevi üstlenir. Ancak, velinin bulunmaması veya uygun görülmemesi halinde mahkemece bir vasi atanır.
Akıl Hastalığı: Ruh sağlığı bozukluğu nedeniyle karar verme yeteneğini kaybetmiş kişilere, mahkemece vasi atanarak bu kişilerin hakları korunur.
Savurganlık: Mal varlığını bilinçsizce tüketen ve bu durumun kendisine veya ailesine zarar vereceği anlaşılan kişiler için de vasi tayini kararı verilebilir.
Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı: Bu bağımlılıklar nedeniyle normal karar verme yeteneği bulunmayan kişiler için de vasi atanması söz konusu olabilir.
Hükümlülük: Bazı hükümlülük durumlarında, hükümlünün mal varlığı üzerinde tasarruf yetkisi kısıtlanabilir ve bu durumda mahkemece vasi atanır.
Vasi Ne İş Yapar?
Vasi, atandığı kişinin;
Mal varlığını yönetir: Gelirlerini düzenler, borçlarını öder, gerektiğinde mal satışı veya alımı yapar.
Hukuki işlemlerini yapar: Sözleşmeler imzalar, davalara katılır, miras işleriyle ilgilenir.
Kişinin günlük yaşamına ilişkin kararlar alır: Sağlık hizmetleri, bakım ve yerleşim gibi konularda karar verir.
Vasinin Görev ve Yetkileri
Vasi tayini için genellikle bir yakın tarafından mahkemeye başvurulması gerekir. Mahkeme, başvuruyu değerlendirerek, kişinin durumunu inceleyerek ve dinleyerek vasi atayıp atmayacağına karar verir.
Vasi Tayini Kararına İtiraz
Vasi tayini kararı, bir kişinin hukuki işlemleri yapabilme yetkisinin kısıtlanması ve bir başkasına bu yetkinin verilmesi anlamına gelir. Bu kararın, ilgili kişi veya yakınları tarafından haksız veya yersiz görüldüğü durumlarda itiraz etme hakkı bulunmaktadır.
İtirazın Nedenleri
Vasi tayini kararına itirazın en sık görülen nedenleri arasında şunlar yer alır:
Yanlış kişiye vasi atanması: Atanan kişinin, vasilik görevi için uygun olmadığı düşünülmesi.
Vasi tayininin gerekçesinin bulunmaması: Kişinin kendi işlerini görebilecek durumda olmasına rağmen vasi atanması.
Vasin görevini kötüye kullanması: Vasi tarafından haksız işlemler yapılması veya kişinin haklarının ihlal edilmesi.
Vasi tayini kararının usulüne uygun olmaması: Hukuki süreçte herhangi bir hata yapılması.
İtiraz Süreci
Vasi tayini kararına itiraz etmek için belirli bir süre içerisinde ilgili mahkemeye başvurulmalıdır. Bu süre genellikle kararın tebliğinden itibaren 10 gün olarak belirlenir. İtiraz dilekçesinde, itirazın nedenleri açıkça belirtilmeli ve delillerle desteklenmelidir.
Vasi Davası İtiraz dilekçesinde yer alması gerekenler:
Mahkemenin adı
Davacının (itiraz edenin) kimliği ve adresi
Davalının (kararı veren mahkeme) kimliği ve adresi
İtiraz konusu kararın tarihi ve numarası
İtirazın nedenleri ve deliller
İstenen sonuç
Vasi Davası İtirazın Sonuçları
Mahkeme, yapılan itirazı değerlendirerek karara bağlar. Eğer itiraz yerinde görülürse, vasi tayini kararı iptal edilebilir veya değiştirilebilir. Aksi halde, itiraz reddedilir.
İtirazda Bulunmanın Önemi
Vasi tayini kararı, kişinin hayatını önemli ölçüde etkileyen bir karar olduğu için, haksız veya yersiz bir kararın devam etmesi ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle, kararın doğru olup olmadığı konusunda şüphe duyan herkesin itiraz hakkını kullanması önemlidir.
Vasi Davası Sık Sorulan Sorular Ve Cevapları
Yaşlılara vasi tayini nasıl yapılır?
Yaşlı kişinin yakınlarından biri ilgili sulh hukuk mahkemesine başvuru yaparak tam teşekküllü bir hastaneden vasi atanması için sağlık kurulu raporu alınmasını ve bu rapor doğrultusunda kendisinin veya bir başkasının vasi olarak atanmasını sağlayabilir.
Vasi Adayı Mahkemeye Gitmezse Ne Olur?
Vasi adayı mahkemeye gitmezse mahkeme tarafından başka bir vasi adayı belirlenebilir ve bu kişinin vasi olarak atanması da söz konusu olabilir.
Vasi kararı çıktıktan sonra ne yapılır?
Vasi olarak tayin edilen kişiye kararın tebliğinden itibaren 10 gün içinde ilgili herkes itirazda bulunabilir. İtiraz, kararı veren sulh hukuk mahkemesine yapılır. Mahkeme itirazı yerinde gördüğü takdirde vasi olarak atanan kişiyi değiştirebilir.
Vasilik kararını hangi mahkeme verir?
Vesayet işlerinde yetkili mahkeme, küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerindeki mahkemedir. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesi(vesayet makamı) olarak düzenlenmiştir. Vesayete ilişkin davalar, basit yargılama usulüne tabi olup hasımsız olarak açılmaktadır.
Vasi Tayini Davalarında İtiraz Süreci ve Hukuki Çerçeve
Benzer Konulardaki Makaleler
Velayet Davası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Vasi Tayini İptal ; ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
İTİRAZIN KONUSU: 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 407. ve 471. maddelerinin Anayasa’nın 35., 48. ve 49. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptallerine karar verilmesi talebidir.
OLAY: Hükümlüye vasi atanması talebiyle açılan davada itiraz konusu kuralların Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptalleri için başvurmuştur.
