Soybağının Reddi Davası
Soybağının reddi davası, TMK’nın Aile Hukuku kitabının hısımlık başlıklı 2. kısmı olan soybağının kurulması bölümünde düzenlenmiştir. Soybağının reddine ilişkin hükümler TMK’nın 286. ve 291. maddeleri arasında yer almaktadır.
Soybağının Reddi davası ; Babalık karinesi gereğince evlilik birliği içerisinde ana rahmine düşen çocuk ile evlilik birliğinin kurulmasından itibaren 180 gün geçtikten sonra veya evlilik birliğinin sona ermesinden başlayarak en fazla 300 gün içerisinde doğan çocuğun babası kocadır. Yani babalık karinesinin mevcut olduğu durumlarda açılacak dava, soybağının reddi davasıdır.
Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğan çocuğun babası erkek eştir. Çocuğun erkek eşe ait olduğuna dair kabule “babalık karinesi” denilmektedir. Bu süre geçtikten sonra doğan çocuğun erkek eşe bağlanması, ananın evlilik sırasında gebe kaldığının ispatıyla mümkündür. Erkek eşin gaipliğine karar verilmesi hâlinde üçyüz günlük süre, ölüm tehlikesi veya son haber tarihinden işlemeye başlar. Soybağının reddi davasında davacı olan taraf evlilik birliği devam ederken ana rahmine düşen çocuğun, kocanın bu çocuğun babası olmadığını ispat etmesi gerekmektedir. Evlenmeden başlayarak 180 gün, boşanmadan itibaren 300 gün geçtikten sonra dünyaya gelen çocuk evlilik birliği içinde ana rahmine düşmüş sayılmaktadır.
Erkek eş, çocuğun kendisinden olmadığını iddia ediyorsa soybağının reddi davası açarak babalık karinesini çürütebilir. Soybağının reddi davası, ana ve çocuğa karşı ve çocuk da soybağının reddi davası açma hakkına sahiptir. Bu dava, ana ve kocaya karşı açılır.
DAVAYI KİMLER AÇABİLİR?
Soybağının reddi davası öncelikle çocuğun kendinden olmadığını düşünen baba tarafından açılmaktadır.
Yine babası arasındaki soybağından şüphe duyuyorsa çocuğun da dava açma hakkı vardır. Çocuğun açacağı dava hem babaya hem de anaya karşı açılmalıdır.
Ayrıca kocanın dava açma süresinin geçmesinden önce ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi yahut da ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybetmesi halinde dava hakkı, çocukla birlikte, kocanın anasına ve babasına da tanınmıştır.
Bunların dışında baba olduğunu iddia eden kişi de soy bağının reddi davasını açabilmektedir.
Soybağının reddi davasında davacı; koca, çocuk ve diğer ilgililerdir. Diğer ilgililer, dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hâllerinde kocanın altsoyu, anası, babası veya baba olduğunu iddia eden kişi ve ergin olmayan çocuğa atanacak kayyımdır.
Soybağının reddi davasının açılabilmesi için kanunda bazı şartlar sayılmıştır. Aşağıda sayılan şartların sağlanması durumunda soybağının reddi davası açılabilir:
Çocuğun evlilik birliği içerisinde anne rahmine düşmesi,
Ayrılık ya da evlilik öncesi çocuğun anne rahmine düşmesi,
Cinsel ilişkinin imkansızlığının ispatlanması,
İlliyet bağının yokluğunu kanıtlama.
Soybağının Reddi Davasında DNA Testi
Taraflardan birinin talebi ile birlikte kan muayenesi ya da genetik incelemeler (DNA) yolu ile doğrudan doğruya babalığın ispatını sağlamak amacıyla işlemler yapılabilir. Ancak belirtmek gerekir ki, Yargıtay; kan muayenesi sonucu davalının baba olma olasılığının bulunduğu sonucuna varılmasının ispat için yeterli olmayacağı, bu sonucun diğer deliller ile desteklenmesi gerektiği görüşündedir.
Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir?
Soy bağına ilişkin davalar, taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılır. Görevli mahkeme ise Aile Mahkemeleridir.
