İşe İade Davası
4857 Sayılı İş Kanunu, iş güvencesi hükümleri ile işveren tarafından yapılan sözleşmenin sona erdirilmesi serbestisini kaldırmıştır. İş sözleşmesinin feshinin geçerli olmasını yasada belirlenen nedenlere bağlamış, feshin geçersiz yapılması halinde işçiye işe iade hakkı ve işçinin boşta geçirdiği süreye ilişkin olarak en çok dört aya kadar ücretin ödenmesi imkanını tanımıştır. İşe iade davası, işveren tarafından iş akdi feshedilen ancak bu feshin geçersiz olduğunu düşünen işçinin, iş güvencesinden faydalanarak işe iadesini talep ettiği davadır. İşe iade davası, iş sözleşmesi geçersiz bir nedenle sonlandırılan işçi tarafından açılabilir. İşverenin bu davayı açma hakkı bulunmamaktadır. İş güvencesi kapsamında açılan işe iade davası sonucunda iş sözleşmesinin feshinin geçersizliği mahkeme tarafından hükmedilerek işçinin bir ay içerisinde yeniden işe başlatması zorunlu hale getirilmiştir. İşçinin işe başvurusu sonucu, işveren işçiyi bir ay içerisinde işe başlatmaz ise, işçiye en çok sekiz aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatını da işveren ödemekle yükümlü olur.
İŞE İADE DAVASI AÇABİLMENİN ŞARTLARI
1.İş Kanunu’na veya Basın İş Kanunu’na tabi olmak
2.İşyerinde otuz veya daha fazla işçi çalıştırılması
3.İşçinin en az altı aylık kıdeminin bulunması
4. İş sözleşmesinin belirsiz süreli olması
5. İş sözleşmenin işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın feshedilmesi
6.İşveren vekili ve yardımcısı olmamak
Arabuluculuk Zorunlu Mudur?
İş Kanunda yapılan düzenlemelere ilişkin 0.01.2018 Tarihinde Yürürlüğe giren değişiklik uyarınca, işçi işe iade davası açmadan önce, fesih bildirimin tarafına tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde arabuluculuğa başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonrasında anlaşamama halinde, son tutanağın düzenlendiği tarih baz alınarak iki hafta içerisinde iş mahkemelerinde işe iade davası açılabilir.
Dava Açma Süresi
İş Kanunu’nun 20/1 maddesine göre, iş sözleşmesi feshedilen işçi, geçersiz olduğunu düşündüğü fesih bildiriminin tebliğinden itibaren bir ay içinde dava açmalıdır. Bu süre içinde işçi dava açmadığı takdirde işe iade edilme hakkını hukuk mahkemeleri önünde savunamayacaktır. İşverenin ihbar önelli fesih bildirimi yapması durumunda; ihbar öneli sonundan itibaren değil, fesih bildiriminin işçiye tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde dava açılmalıdır.
Dava açma süresi hak düşürücü süre olduğundan hakim tarafından re’sen dikkate alınması gerekmektedir.
Dava seri muhakeme usulüne göre iki ay içinde sonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi halinde, Yargıtay bir ay içinde kesin olarak karar verir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işverenler veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya İş Kanunundan doğan her türlü hak iddialarından doğan uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. (İMK) İş Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde ise bu davalarda görevli mahkeme ‘’İş Mahkemesi sıfatıyla’’ Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise davalı işverenin yer mahkemesi ya da işin görüldüğü yer mahkemesidir. (İMK)
İşe iade davasını kazandım. İşe iademi sağlamak için işverene ne zaman başvurmalıyım?
İşe iade davasının kazanılması sonrasında işveren başvurup işe iade talebinde bulunabilmek için mutlaka işe iade kararının kesinleşmesi gerekmektedir. Karar kesinleşmediği sürece işveren başvuru yapılamaz. Kararın kesinleşmesi ise ya temyiz edilmeksizin ya da temyiz edildiği takdirde Yargıtay’ın onama kararı vermesiyle olur. Eğer karar, tefhimden(kararın yüze okunmasından) itibaren 8 günlük süre içerisinde taraflarca temyiz edilmezse kesinleşir. Bu takdirde kesinleşme tarihinden itibaren 10 gün içinde işverene işe iade için başvurulması gerekmektedir. Eğer karar davanın taraflarından biri tarafından temyiz edilirse bu kez Yargıtay’ın onama kararının işçi veya vekille temsil edilmişse vekiline tebliği tarihinden itibaren on işgünü içinde işverene başvuru zorunludur.
