Sigortasız İşçi Çalıştırma Nasıl Şikayet Edilir?
Sigortasız İşçi Çalıştırma durumunun tespit edildiği durumlarda, SGK İl Müdürlüğüne veya SGK Genel Merkezine bir dilekçe ile başvuru yapılarak şikayette bulunulabilir.
Bununla birlikte ALO 170 Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi aranarak ihbarda bulunulduğu takdirde SGK yasal işlem başlatacaktır.
Ayrıca CİMER’e yapılan şikayetler üzerine, CİMER’in SGK ya bildirim yapması üzerine sigortasız işçi çalıştığı iddia edilen işyerine tespit için SGK müfettişleri görevlendirilir.
Sigortasız İşçi Çalıştırmada Tazminat Davaları
İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için işyerinde 1 yıl süreyle çalışmış olması gerekmektedir. Ayrıca kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde işten çıkarılmış ya da kendisi çıkmış olmalıdır. Kıdem tazminatının şartları arasında işçiye sigorta yaptırmış olması söz konusu değildir. Bu nedenle sigortasız olarak çalışan işçi çalıştığı sürenin 1 yıl ve daha fazla olduğunu ispat edebilirse kıdem tazminatı alabilir.
İş güvencesi tazminatı; diğer adıyla işe başlatmama tazminatıdır. En az 30 işçinin çalıştığı bir işyerinde işçi işten çıkartılabilir. Bu durum işçinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na sigortasız olarak çalıştığını bildirmesi nedeniyle de yaşanabilir. Bu durumda işçinin ilk yapacağı şey işe iade davası açmak olacaktır. Eğer dava işçi lehine sonuçlanmışsa ve işveren hala işe iade yapmıyorsa iş güvencesi tazminatına hükmedilir. İş güvencesi tazminatı işçinin en az 4 ay en çok 8 aylık ücreti tutarında verilir. Eğer iş yeri 30 işçiden az kapasiteli ise işveren bu sefer kötü niyet tazminatı ödemekle yükümlü olur. Kötü niyet tazminatı ise ihbar tazminatının 3 katı olarak hesaplanmaktadır.
Sigortasız Çalışan İşçinin Hakları Nelerdir?
İşçinin sigortasız çalıştırıldığı süreler için hizmet tespit davası açma hakkı bulunmaktadır. Bu davayı açmak için 5 yıllık bir zamanaşımı süresi mevcuttur. Birçok işçi, sigortasız çalıştırıldığını veya sigorta primlerinin düşük ödendiğini fark ettiğinde, işverenin işine son vereceği korkusuyla yasal yollara başvurmaktan kaçınmaktadır. Böyle durumlarda, işçinin “kötü niyet tazminatı” alma hakkı olduğu unutulmamalıdır.
İşverene uygulanan cezai yaptırımlar şu şekildedir:
Bir işçi 30 gün veya daha uzun süre sigortasız çalıştırıldığını SGK’ya bildirdiği için işten çıkarılırsa, “iş güvencesi kapsamında” işe iade davası açabilmektedir. İşe iade davasını kazanmasına rağmen işçi işyerine geri dönemezse, işverenin işçiye en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarında “iş güvencesi tazminatı” ödemesi zorunludur.
İşçinin çalıştığı işyerinde 30’un altında işçi varsa, SGK’ya şikayeti sebebiyle işten çıkarıldığında işveren “kötü niyetli” sayılmakta ve ihbar tazminatının 3 katı tutarında “kötü niyet tazminatı” ödemek zorundadır.
Sigortasız İşçi Çalıştırma Nasıl İspatlanır?
Sigortasız çalıştırılan işçi, iş yerini çalıştığı sırada şikayet ederse Sosyal Güvenlik Kurumu müfettişleri inceleme yapmak amacı ile iş yerine denetime gitmektedir. Denetim sırasında sigortasız çalıştırılan işçi o an iş yerinde çalışıyor ise fiili çalışması tespit edilmiş olur.
Bununla birlikte işçi eğer tespitin gerçekleştiği tarihten daha önce işe başlamışsa, şikayet tarihinden önceki çalışmalarını ispatlamak için kanıt olabilecek evraklardan faydalanabilir.
Kaçak Yabancı İşçi Çalıştırma Cezasına Karşı Başvurulabilecek Hukuki Yollar
Kaçak yabancı işçi çalıştırma cezası olarak, hem çalıştıran işverene hem de çalışan yabancıya idari para cezası verilir. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesi uyarınca idari para cezasına karşı Sulh Ceza Mahkemesine, para cezasının ilgilisine tebliğinden itibaren 15 gün içinde dilekçe ile başvurulabilir.15 günlük sürede başvuruda bulunulmaması halinde karar kesinleşir. Dolayısıyla başvurunun süresinde yapılmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca, bildirim yükümlülüklerini ihlalden doğan idari para cezasına karşı itiraz da aynı usul ve esaslara tabidir.
Sık Sorulan Sorular
1 ay sigortasız çalıştırmanın cezası nedir?
SGK beyannamesinin verilmemesi durumunda 20.016,00 TL, 1 ay boyunca sigortasız çalıştırılması halinde 41.000,00 TL, İşçi sigortasız olarak 2 aydır çalıştırılıyorsa cezası 82.000,00 TL, yıl sigortasız işçi çalıştırma cezası işe giriş harici ortalama cezası 240.000,00 TL’dir.
Işveren sigorta Yatırmazsa ne olur?
İşveren İş Kanunu kapsamında sigorta primlerini gerçeğe uygun olarak yatırmakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda işçi şikayette bulunabilir. Hizmet tespit davası açabilir. İş akdini haklı bir nedene dayanarak sonlandırabilir.
3 yıl sigortasız çalışan ne kadar tazminat alır?
İşçi 6 aydan az çalışmış ise, 2 hafta, 6 ay-1,5 yıl arası çalışması var ise 4 hafta, 1,5-3 yıl çalışmış ise 6 hafta 3 yıldan fazla çalışmış işçi için 8 haftalık ücret tutarı ihbar tazminatı olarak talep edilebilmektedir.
Sigortasız çalışan işçi alacak davası açabilir mi?
Sigortasız çalışan bir işçi her ne kadar çalıştığını ispatlamak zorunlu olsa da, hizmet tespiti davası açmaya zorlanamaz. Sigortasız çalışan bir işçi işçilik alacaklarını talep ettiğinde mahkeme, işçiye hizmet tespit davası açması yönünden süre veremez. Hiç kimse hizmet tespiti davası açmaya zorlanamaz.
Sigortayı geç başlatmanın cezası nedir?
Sigortalı işe giriş bildirgesinin işveren tarafından yasal süreyi 30 gün geçmeden verilmesi durumunda; her bir sigortalı için 1/4 asgari ücret idari para cezası ödenir.
Sigortasız işçi hakkını nasıl arar?
Sigortasız bir şekilde çalıştırılan işçinin işverenini şikayet hakkı bulunmaktadır. Bu şikayetler öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılması gerekmektedir. SGK’ya yapılan bu şikayetler kuruma dilekçe yolu ile yapılabileceği gibi ALO 170 hattından sözlü olarak da yapılabilmektedir.
Geçmişte sigortasız çalıştım ne yapmalıyım?
İtiraz Süresi: Geriye dönük prim ödemek için belirlenen süreler içinde SGK’ya başvuruda bulunulmalıdır. Genellikle bu süre 5 yıldır, ancak özel durumlarda farklılık gösterebilir. İşverenin Onayı: İşverenin, çalışanının geçmişte sigortasız çalıştırdığını kabul etmesi ve primleri ödemeyi kabul etmesi gerekir.
İşçi davayı kaybederse ne olur?
Tazminat davasını kaybetmeniz durumunda belli bir Meblağda karşı tarafa borçlu hale gelirsiniz. Borcunuzdan dolayı hapis cezasına çarptırılmazsınız lakin borç ödemekle yükümlü hale gelirsiniz. Şayet borcu ödeyemezseniz tarafınıza icra takibi başlatılabilir.
İşçi mahkemelerinde kazanan kim olur?
Bu nedenle anlaşma halinde tüm taraflar kazanıyor. Olaya işçi-işveren uyuşmazlıkları bakımından yaklaştığımızda ise kazanan tarafların başında işveren geliyor.
