Miras Sözleşmesi Nedir?
Miras sözleşmesi; mirasbırakanın mirasçısı veya üçüncü bir kişiyle yaptığı mirasbırakan açısından ölüme bağlı bir tasarruftur. Miras sözleşmesi ile mirasçıya veya üçüncü kişiye belirli bir mal bırakılabilir, mirasçı atanabilir veya bir mirasçının miras hakkından feragat etmesi sağlanabilir. Miras sözleşmesinin tarafları, arzularını resmi memura (noter, konsolosluk vs.) aynı zamanda bildirirler ve düzenlenen sözleşmeyi memurun ve iki tanığın önünde imzalarlar (TMK m.545/2).
Miras sözleşmesi Medeni Kanun 527. Maddesinde düzenlenmiştir.
Mirasbırakan, miras sözleşmesiyle mirasını veya belirli malını sözleşme yaptığı kimseye ya da üçüncü bir kişiye bırakma yükümlülüğü altına girebilir.
Mirasbırakan, malvarlığında eskisi gibi serbestçe tasarruf edebilir; ancak, miras sözleşmesindeki yükümlülüğü ile bağdaşmayan ölüme bağlı tasarruflarına veya bağışlamalarına itiraz edilebilir. (MK. m.527)
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 545 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. İki tür miras sözleşmesi mevcuttur:
1. Olumlu Miras Sözleşmesi: Mirasbırakanın mirasının tamamını veya bir kısmını veya belirli bir malını sözleşmenin tarafı olan şahsa veya üçüncü kişiye bırakması veya mirasçı atanması şeklinde yapılan miras sözleşmesi, olumlu miras sözleşmesidir.
2. Olumsuz Miras Sözleşmesi: Gelecekte mirasçı olacak bir kimsenin miras bırakan ile sözleşme yaparak miras hakkından feragat etmesi hususunu içeren sözleşme olumsuz miras sözleşmesidir. Olumsuz miras sözleşmesine mirastan feragat sözleşmesi de denilmektedir.
Miras Sözleşmesinin Kuruluşu
Türk Medeni Kanunu miras sözleşmesini ağır şartlara bağlamıştır. Adi şekilde yapılan bir sözleşme ile miras sözleşmesi yapmak mümkün değildir.
Miras Hukuku kurallarına göre uyulması zaruri olan bu şartlar şöyledir:
Miras sözleşmesi resmi vasiyetname şeklinde yapılmalıdır. Resmi vasiyetnamenin nasıl yapıldığını şu konudan inceleyebilirsiniz.
Mirasbırakan taraf ayırt etme gücüne sahip ve ergin olmalı ve kısıtlı olmamalıdır. Miras sözleşmesinin kimler tarafından yapılabileceği konusunda bu kurala uymak mecburidir.
Miras sözleşmesinin tarafları iradelerini memurun önünde aynı anda açıklarlar ve hem memurun hem tanıkların önünde sözleşmeyi imzalarlar.
Miras Sözleşmesinin Amacı
Miras sözleşmesi yapılmasının çeşitli amaçları olabilir:
– Miras sözleşmeleri, mirasçılar arasında veya mirasçı ile üçüncü kişiler arasında yapılarak, mirasın nasıl dağıtılacağını belirlemeyi amaçlar. Böylece miras bırakan kişi, kendi iradesine uygun olarak mirasının dağıtımını önceden planlayabilir.
– Miras sözleşmeleri, mirasın dağıtımı konusunda anlaşmazlıkları önlemek amacıyla yapılabilir. Önceden belirlenmiş bir plan, mirasçılar arasında olası tartışmaları azaltabilir ve mirasın düzenli bir şekilde paylaşılmasını sağlayabilir.
– Miras sözleşmeleri, mirasçıların haklarını korumak için yapılabilir. Özellikle bir kişi istediği kişilere miras bırakmak istediğinde, belirli yasal düzenlemelere uygun olarak mirasçıları koruyacak şekilde sözleşme düzenlenebilir.
– Miras sözleşmeleri, vasiyetname gibi ölüme bağlı tasarrufların bir alternatifi olarak kullanılabilir. Vasiyetnamede belirtilenlerin dışında, belirli koşullar altında mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerle mirasın dağıtımı düzenlenebilir.
Miras Sözleşmesinin İptali Dava Konusu Ve İspat
Türk medeni kanunun 558/2,3 hükmünde iptal davasının, ölüme bağlı tasarrufun tamamına veya bir kısmına ilişkin olabileceği belirtilmiş ayrıca aynı hükümde İptal davasının, ölüme bağlı tasarrufla kendilerine, eşlerine veya hısımlarına kazandırma yapılanların tasarrufun düzenlenmesine katılmalarının yol açtığı sakatlığa dayandığı takdirde tasarrufun tamamını değil, yalnız bu kazandırmaların iptal edileceği de düzenleme altına alınmıştır.
İptal davasında ispat yükü davacıya aittir. Davacı, ölüme bağlı tasarrufun iptalini gerektiren bir sebebin mevcut olduğunu ispatlamakla yükümlüdür.
Mirastan Feragat Sözleşmesi
Mirasçının miras hakkından vazgeçmesine ilişkin miras bırakan ile mirasçı arasında yapılan sözleşmedir. TMK m.528’te “Miras bırakan, bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir. Feragat eden mirasçılık sıfatını kaybeder.” denilmekte olup tam feragat halinde bu sözleşme ile mirasçının tereke ile olan ilişkisi kesilir, miras bırakanın ölümü halinde mirastan feragat edenin mirasçı sıfatı bulunmaz. Bu durumda sanki kişi miras bırakandan önce ölmüş gibi mirasa katılmaz.
Miras sözleşmesinin ivazsız yapılması halinde mirasçı, hiçbir menfaati olmaksızın miras hakkından feragat etmektedir. Bu halde miras hakkından feragat eden kişinin altsoyu bu feragatten etkilenmez. Mirastan feragat edenin hissesi altsoyuna geçer. Ancak mirastan feragat sözleşmesi ivazsız da olsa taraflarca feragatin, mirastan feragat edenin altsoyunu da kapsayacağı kararlaştırılabilir.
Miras sözleşmesinin ivazlı yapılması halinde mirasçı, bir menfaat karşılığında miras hakkından feragat etmektedir. Bu halde kural olarak sözleşme, mirastan feragat edenin altsoyu için de hüküm ve sonuçlarını doğurur. Ancak mirastan feragat sözleşmesinde taraflarca aksi kararlaştırılabilir. Miras sözleşmesinin ivazlı yapılması halinde, mirastan feragat eden kişinin, miras bırakanın alacaklılarına karşı sorumluluğu söz konusudur. Ancak ivazsız feragatte miras bırakanın alacaklılarına karşı sorumluluk söz konusu olmaz.
Sık Sorulan Sorular
Miras sözleşmesi nasıl ortadan kaldırılır?
Miras sözleşmesi nasıl geçersiz olur?
Miras sözleşmesi iptal edilebilir mi?
Miras sözleşmesinden tek taraflı dönülebilir mi?
Olumlu miras sözleşmesi
Olumsuz miras sözleşmesi
İvazl miras sözleşmes
Miras sözleşmesi ve Vasiyetname Farkı
Tek taraflı miras sözleşmesi
Olumlu miras sözleşmesi Nedir
Miras sözleşmesi şartları
