Konut dokunulmazlığını ihlal suçu; bir kimsenin konutuna, işyerine veya bunların eklentilerine “rızaya aykırı olarak girme” veya “rıza ile girilen yerden çıkmama” fiilleriyle işlenen kişi hürriyetine karşı bir suçtur.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu TCK md.116’da “Hürriyete Karşı Suçlar” arasında düzenlenmiş olup; bu suçla kişilerin konutlarında veya işyerlerinde güvenlik duygusunun, sükun ve huzurları ile çalışma özgürlüğünün korunması hedeflenmiştir.
Halk arasında “eve zorla girme”, “haneye tecavüz” ismi ile bilinse de suçun oluşması için muhakak ev ya da hane olması gerekmemektedir. Bunların eklentilerine girilmesi halinde de söz konusu suç oluşacaktır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu TCK 116
Hüküm şu şekildedir:
(1) Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren fiillerin, açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
(3) Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
(4) Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”
Bireylere karşı işlenen ve aynı zamanda bireyin güvenlik ve sükununu ihlal eden fiiller, hürriyete karşı işlenen suçlar arasında yer almaktadır. Bu suçlardan biri de bu yazımızda incelenecek olan konut dokunulmazlığının ihlalidir.
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun maddi konusu olan konut bazı özellikler arz eder, bu özellikler şunlardır:
Ceza hukukunda konut devamlı veya geçici olarak kalınan; yapısı, karakteri, şekli, genişliğinden ziyade oturmaya, barınmaya veya yaşamsal ihtiyaçları gidermeye yarayan açık veya kapalı her türlü mekandır.
Konut insanların barınma ihtiyaçlarını giderdikleri, deyim yerindeyse sığındıkları her yerdir.
Konut, sadece kişinin ikametgahının bulunduğu yer değildir. Geçici olarak kullanılan yerler de konut sayılır. Önemli olan kişilerin geçici de olsa herhangi bir yeri oturma amacıyla kullanmasıdır.
Gece kalmaya tahsis edilemese bile, kişinin özel ihtiyaçlarını yerine getirdiği, hayati faaliyetlerini sürdürdüğü her yer konut olarak kabul edilir. Örneğin, insanların yemek yediği, misafirlerini ağırladığı ancak gece kalmadığı bir mekan konut sayılır.
Konutun bulunduğu yerin açık veya kapalı olması önemli değildir. Örneğin, kişinin kapısı yarı açık bir barakada yaşaması halinde, bu baraka konut niteliğindedir.
Fiilen hiçbir şekilde zaman geçirilmese veya oturulmasa bile, oturmaya hazır hale getirilen yerler de konut olarak kabul edilir.
Şikayete Bağlı mı?
TCK 116. Maddede geçen konut dokunulmazlığını ihlal suçu şikayete bağlıdır. Mağdurun yada müştekinin şikayeti üzerine Cumhuriyet Savcısı, soruşturma başlatır. Ancak kanunda belirtildiği üzere bu suçu işleyen kimse, mağdurun şikayeti üzerine cezalandırılır. Ancak fiilin cebir veya tehdit kullanılmak sureti ile gece vakti işlenmesi durumunda kovuşturma resen yapılır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunun Cezası Nedir?
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunu işleyen kişilere altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir. Eğer suç, işyeri ve eklentilerine karşı işlenmişse, ceza altı aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası olabilir. Suçun cebir veya tehdit kullanılarak ya da gece işlenmesi durumunda ceza bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası olarak artırılır.
Adli Para Cezasına Çevrilmesi
Suçun adli para cezasına çevrilmesi için, verilen hapis cezası 1 yıl veya altında olmalıdır. Konut dokunulmazlığının ihlal suçu için kanunda açık bir düzenleme mevcut olduğundan dolayı, 1 yıl veya altında olan durumlarda hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda Zamanaşımı
Konut dokunulmazlığı ihlali suçunda zaman aşımının dolması durumunda dava düşer. Bu suçun zaman aşımı süresi ise 8 yıldır. Fakat suç nedeniyle fail hakkında verilen karar hapis cezasına hükmolunması ile zaman aşımı süresi toplam 10 yıl olacaktır. Dolayısıyla 10 yıllık bir sürede infazı gerçekleşmeyen mahkûmiyet hükmü de zaman aşımına uğramış olacaktır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunda Görevli Mahkeme
Konut dokunulmazlığının ihlali suçu bakımından görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir.
Detaylı hukuki bilgi edinmek için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyiniz.
