Kimler Sendikal Tazminat Talep Edebilir?
Sendikal tazminat talebini işçi, işverene yöneltecektir. İşçi, genel olarak herhangi bir iş sözleşmesi çerçevesinde çalışan kişidir. İşveren ise gene bir iş sözleşmesi etrafında işçi çalıştıran kişiye denir. Sendikal tazminat talep edebilmek için illa ki sendika üyesi olmaya gerek yoktur. Kanunda da bu şekilde bir şart veya ibare geçmemektedir. Sendikal nedenle ayrımcılığa uğrayan herhangi bir işçi tazminat talebinde bulunabilir.
Sendikal Tazminat Davalarının Süreci Nasıldır?
Sendikal tazminat davası, işçi sendikaları aracılığıyla çalışanların haklarını korumaya yönelik bir dava türüdür. Bu davalar, işçilerin sendikal haklarının ihlal edildiği durumlarda açılabilir. Sendikal tazminat davasının süreci genellikle şu adımları içermektedir:
Dava açma süreci
Dava dilekçesi hazırlama
Dava dilekçesi sunma
Duruşma hazırlığı
Duruşma günü
Karar aşaması
Sendikal Tazminat Davasında İspat Yükü
İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği iddiası ile açılacak davada, feshin nedenini ispat yükümlülüğü işverene aittir. Feshin işverenin ileri sürdüğü nedene dayanmadığını iddia eden işçi, feshin sendikal nedene dayandığını ispatla yükümlüdür. (6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu m.25/6)
Fesih dışında işverenin sendikal ayrımcılık yaptığı iddiasını işçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak işçi sendikal ayrımcılık yapıldığını güçlü biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduğunda, işveren davranışının nedenini ispat etmekle yükümlü olur. (6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu m.25/7) Yasal düzenlemelerden görüleceği üzere iddialarını ispatla yükümlü olan taraf ağırlıkla davacı işçidir.
Görevli Ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu 1. Maddesine göre İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya iş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevli olarak lüzum görülen yerlerde iş mahkemeleri kurulur.
Söz konusu iş kanunu 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile yürürlükten kaldırılmışsa paralel bir düzenlemeye bu kanunda da yer verilmiştir.
Zamanaşımı
Sendikal tazminata ilişkin alacak talepleri hakkın doğumundan itibaren 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Zamanaşımının başlangıç tarihi fesih tarihidir.
7036 sayılı kanun ile yapılan değişiklikle sendikal tazminat alacağının 5 yıllık zamanaşımına tabi olacağı düzenlenmediğinden bu süreden sonra açılan davalarda da zamanaşımı 10 yıl olarak uygulanmalıdır.
Sendikal Tazminat Davasında İspat
Sendikal tazminat davasında ispat yükümlülüğü bulunan çalışan açılması gereken davada fesih nedenine karşılık ispat gereklidir.
Çalışan kişi feshin sebebine karşılık bu nedene dayanmadığını iddia ederek feshin sendikal nedenlere dayandığını ispatla yükümlüdür.
Aynı maddenin 7. fıkrasına göre İşçi fesih dışında işverenin sendikal ayrımcılık yaptığını da ispat etmekle yükümlüdür. Eğer işçi, işverenin sendikal ayrımcılık yaptığını güçlü bir şekilde ortaya koyabiliyorsa işveren bu davranışının nedenini ispat etmekle yükümlüdür.
Sık Sorulan Sorular
Sendikal tazminat hangi durumlarda alınır?
Sendikal tazminat, işçilerin belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları halinde iş akdinin sona erdiği durumlarda istenilebilecek tazminat türüdür.
Sendikal tazminata nasıl hak kazanılır?
İşe iade davası sonucunda işverenin işçiyi işe davet etmesi ve işçinin işe başlamak istememesi durumunda işçi gene sendikal tazminata hak kazanacaktır. İşçinin işverene başvurmaması durumunda da gene aynı şekilde işçi sendikal tazminata hak kazanır.
Sendikal davalar ne kadar sürer?
Mahkeme iki ay içinde kesin olarak karar verir. Üyelik, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder. (5) İşveren veya işveren vekili sıfatını kaybedenlerin sendika ve üst kuruluşlardaki üyelikleri ve görevleri, bu sıfatı kaybettikleri tarihte kendiliğinden sona erer.
Sendikadan istifa edince tazminat alınır mı?
İş sözleşmesinde herhangi bir hüküm bulunmamasına karşın, ücret artışlarındaki anlaşmazlık nedeni ile işten ayrılan işçi istifa etmiş sayılacağından, herhangi bir tazminat hakkı oluşmaz.
Sendikal tazminatı kimler talep edebilir?
Sendikal tazminat, işçilerin belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları halinde iş akdinin sona erdiği durumlarda istenilebilecek tazminat türüdür.
Sendikal nedenle işe iade davası arabuluculuk zorunlu mu?
İş Hukukundan Kaynaklı Davalarda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’na göre, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvuru dava şartıdır.
Sendikal tazminat nasıl ispatlanır?
6356 sayılı Kanun 25/6 düzenlemesi uyarınca sendikal tazminatta ispat kuralları şu şekildedir; Sendikal nedenle iş sözleşmesinin feshedildiğinin ispat yükü davacı işçidedir. İşçinin bu feshin sendikal nedenle yapıldığını ispat etmesi gerekir. Sadece tanık ifadesi feshin sendikal nedenle yapıldığı göstermez.
Sendikal tazminat miktarı ne kadardır?
Sendikal tazminat hesaplama konusuna Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda yer alan “Sendika Özgürlüğünün Güvencesi” başlığı altında yer verilmiştir. Buna göre ilgili kanun maddelerine aykırı hareket etmesi hâlinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilir.
Sendikal tazminattan hangi kesintiler yapılır?
Sendikal tazminat, işçinin çıplak brüt ücreti üzerinden hesap edilir20. Bu sebeple prim, ikramiye, yol ve yemek yardımı gibi ücret eklerinin bu tazminatın hesabında göz önünde bulundurulması mümkün değildir. Ayrıca sendikal tazminatın hesabında damga vergisi ve gelir vergisi kesintilerinin de yapılması gerekmektedir.
