Kentsel Dönüşüm Davası Hukuki Süreçler
Kentsel Dönüşüm neden yapılır ? Kentler sanayileşmenin hızlı gelişmesi ve nüfus artışının hızlı olmasıyla plansız kentleşme olarak büyümüştür. Plansız kentleşme yüzünden ve riskli yapıların bulunmasından dolayı kentsel dönüşüm projeleri hazırlanmaktadır. Kentsel dönüşüm projeleri yenileştirme, canlandırma temel olarak sorunlu bölgeleri kamu yararı göz edilerek yeniden planlamaktadır. Kentsel dönüşüm projeleri genel olarak nüfus, ulaşım sorunlarını ve iklim riski bulunan yerlerde özellikle yapılmaktadır. Kentsel dönüşüm projelerinde tarihi, kültürel, doğal sit alanlarını sürdürülebilirliği dikkate alınarak projeler hazırlanmaktadır. Kentsel dönüşüm projeleri mahalle ve konut sakinleri tarafından istenmeme durumu bulunmaktadır. Yaşadığı alanı sahiplenme, eskiyi kaybetmemeye duygu olmakla beraber zarara uğrayacaklarını düşünen çok sayıda konut sahibi bulunmaktadır.
Kentsel dönüşüm projeleri isteğe göre hazırlandığı gibi riskli yerlerde mecburi bırakılabilmektedir. Mülk sahibi kendi arsası üzerinde kamulaştırma yapılan yerler için dava yoluna gidip imar planının revizesini isteyebilmektedir.
Bu tür davalarda kanunların yanı sıra Danıştay kararları dikkate alınır ve imar planındaki plan notları kanun hükmündedir. Kentsel dönüşüm projesi, İmar kanunu olarak adlandırılan çalışma 3194 sayılı kanun maddesi uyarınca yürürlüktedir. İmar Kanunu kapsamında plansız yapılaşmanın önüne geçilmeye çalışılırken uyulması gereken kurallar da kanun koyucu vasıtası ile belirlenir.
Kentsel Dönüşüm Şartları
Kentsel dönüşümün uygulanabilmesi için bazı şartlar gereklidir;
Yapının bazı bölgelerinde özellikle taşıyıcı elemanlarda yani kolonlarında hasar ve güçsüzlük olduğuna dair rapor alınması gereklidir.
Konutta taşıyıcı elemanlara ait hasar tespit edilmiş ve raporu alınmışsa mülk sahibine kentsel dönüşüm bilgisi tebligat aracılığıyla verilmelidir.
Kentsel dönüşümün gerçekleşmesi için yapı sahibinin de onayı gereklidir. İtiraz edilmeyen tebligatlar yürürlüğe konulur ve kentsel dönüşüm gerçekleşir.
Kentsel dönüşüm yapılacak alanda sit alanı, kültürel alan ve doğal alanlar olan bölgeler bağlı oldukları yerlerden gerekli izinler alınarak hazırlanmaktadır.
Kentsel dönüşüm projeleri bulunduğu bölgenin özellikleri yani iklim, topografi, eğim, arazi yapısı gibi özelliklere bakıldığı gibi nüfusu, nüfus artış oranına ve bölgedeki ihtiyaçlarda dikkate alınarak bağlı olduğu Belediye ya da Belediye ile özel çalışan Şehir Plancıları tarafından yürütülmektedir. Hazırlanan Kentsel dönüşüm projeleri Resmi Gazete yayınlanır ve onaylanması beklenir. Onaylanan Kentsel dönüşüm projelerine itiraz hakkı bulunmaktadır.
Kentsel Dönüşüm Kanunu’nda İtiraz
Onaylanan imar ve parselasyon planları ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından 15 gün süreyle ilan edilir. Planlara itiraz, ilan süresi içinde ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği il Müdürlüğüne yapılır ve itirazlar bakanlıkça 5 gün içinde değerlendirilir. İtirazların reddedilmesi halinde karar kesinleşir.
İmar süreci de hızlandırılacaktır. Başkanlık tarafından üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi şartıyla müracaat tarihinden itibaren 30 gün içinde projeye göre yapı ruhsatının ve bu yapılarım tamamlanmasının akabinde de 30 gün içinde yapı kullanma izni verilecektir.
Kentsel Dönüşüm Hukukunda Arsa Maliklerinin Başvurabileceği Hukuki Yollar
Kentsel dönüşüm sürecinde arsa maliklerinin haklarının ihlal edilmesi durumunda başvurabileceği hukuki yollar ve açabileceği davalar oldukça önemlidir. İşte bu konuda arsa maliklerinin başvurabileceği bazı hukuki yollar ve davalara ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır.
Tazminat Davaları: Kentsel dönüşüm sürecinde arsa malikleri, mülklerinin devredilmesi veya yıkılması sonucu adil bir tazminat alamadıklarını düşünüyorsa, tazminat davası açabilirler.
İdari Davalar: Kentsel dönüşüm projelerinde arsa malikleri, yerel yönetimler veya diğer kamu kurumlarının aldığı kararlara karşı idari dava açabilirler. Örneğin, imar planının değiştirilmesi, projenin iptali veya projenin uygulanmasına ilişkin kararlar gibi konularda hukuka aykırılık iddiasıyla dava açabilirler.
Sözleşmeye Aykırılıklara İlişkin Davalar: Kentsel dönüşüm projelerinde arsa malikleri ile yüklenici firmalar arasında sözleşmeler imzalanır. Sözleşme hükümlerinin ihlal edildiği durumlarda, arsa malikleri sözleşmeye aykırılığa dayalı dava açabilirler.
İmar Hukuku Davaları: Kentsel dönüşüm sürecinde arsa malikleri, imar planlarına veya diğer imar düzenlemelerine karşı hukuka aykırılık iddiasıyla dava açabilirler.
Anayasa ve İnsan Hakları İhlali Davaları: Kentsel dönüşüm sürecinde arsa malikleri, anayasa veya insan haklarına aykırılık iddiasıyla dava açabilirler.
Kentsel Dönüşüm Davası Avukat’ın Önemi
Kentsel dönüşüm projesi yapılması karar verildiğinde, Kentsel dönüşümün başlayabilmesi için dönüşüme girecek olan apartmanda ya da alanda bulunan malikler tarafından ortak karar protokolü imzalanarak herkesin onayı alınmalıdır. Kentsel dönüşüm avukatları da burada ortak karar protokolünün imzalanması ve protokolün oluşturulması, uyuşmazlıkların çözümü, apartmanın yeniden inşası ve güçlendirilmesi konularında müvekkillerine hukuki destek verip müvekkillerine haklarını anlatarak daha doğru ve hak kaybının olmadığı bir süreç geçirilmesini sağlamaktadır. Kentsel dönüşüm avukatları kentsel dönüşüm konusunda apartmanın toplantılarına katılabilir, müteahhit tarafın avukatı olabilir müvekkilini her aşamada temsil edebilir ve böylece müvekkilinin haklarını koruyabilmektedirler. Bununla beraber kamulaştırma olan alanlarda itiraz davası açılıp imar planına itiraz edilebilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Kentsel dönüşüm davalarına hangi mahkeme bakar?
Kentsel dönüşüme itiraz edilirse ne olur?
Kentsel dönüşümün hukuki dayanakları nelerdir?
Kentsel dönüşümde parası olmayan ne yapacak?
Kentsel Dönüşüm Davası Hukuki Süreçler
