Kamulaştırma Davası Nedir
Kamulaştırma davaları hakkında çok fazla soru alıyoruz. Kamulaştırma davası için sizlere genel bilgileri aktaracağım. Öncelikle Kamulaştırma nedir ve şartları nelerdir gelin onları inceleyelim.
Kamulaştırma diğer adıyla devletleştirme ya da istimlak, kamu yararı göz önünde bulundurularak şahsa ait taşınmazların belirli bir proje amacına göre kamunun ortak kullanım ihtiyacına hizmet etme maksadıyla ilgili hükümlerin uygulanması işlemine denmektedir. Kamulaştırma, kamu yararı gerekçe gösterilerek bir kimsenin özel mülkiyetine rızası dışında devlet tarafından son verilmesidir. Acele, kısmi ve trampa yoluyla olmak üzere üç adet kamulaştırma yöntemi mevcuttur. Kamulaştırma olması için gerekli şartlar bulunmaktadır.
Kamulaştırma işleminin gerçekleştirilebilmesi bazı şartların varlığına bağlıdır:
Kamulaştırma sadece “yetkili idare” tarafından yapılır.
Kamulaştırmayı zorunlu kılan bir “kamu yararı” bulunmalıdır.
Kamulaştırmanın konusu “özel mülkiyete konu olan taşınmaz” bir maldır.
Kamulaştırılan taşınmazın bedeli “peşin” ödenir.
Kamulaştırmanın nasıl yapılacağı yasadaki esaslara göre belirlenir.
Kamulaştırma Bedeli Nasıl Belirlenir?
Mahkeme tarafından bilirkişi heyeti oluşturulur bilirkişi heyeti ile birlikte yapılan keşif sonucu bilirkişi raporu düzenlenmektedir. Bilirkişi raporu taşınmazın değerini etkileyecek aşağıdaki konulara dikkat edilerek düzenlenir. Bu hususlar;
a) Cins ve nevini,
b) Yüzölçümünü.
c) Kıymetini ektileyebilecek bütün nitelik ve unsarlarını ve her unsurun ayrı ayrı değerini,
d) Varsa vergi beyanını,
e) Kamulaştırma tarihindeki resmi makamlarca yapılmış kıymet takdirlerini,
f) Arazilerde, taşınmaz mal veya kaynağın (…)(2) mevkii ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini.
g) Arsalarda, kamulaştırılma gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerini,
h) Yapılarda, (…) resmi birim fiyatları ve yapı maliyet hesaplarını ve yıpranma payını,
ı) (Değişik: 19/4/2018-7139/27 md.) (İptal ibare: Anayasa Mahkemesinin 10/4/2019 tarihli ve E.:2018/156; K.:2019/22 Sayılı kararı ile)(5) (İptal ibare: Anayasa Mahkemesinin 10/4/2019 tarihli ve E.:2018/156; K.:2019/22 Sayılı kararı ile) her bir ölçünün etkisi açıklanmak kaydıyla bedelin tespitinde etkili olacak diğer objektif ölçüleri,
Bilirkişiler yukarıda belirtilen unsurları esas tutarak düzenleyecekleri raporda bütün bu unsurların cevaplarını ayrı ayrı belirtmek suretiyle gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerini tespit etmektedir.
Kamulaştırma işlemine konu olan taşınmazın bedeli idare tarafından belirlenir. Bu bedel malik tarafından kabul edilirse sonradan dava açma veya bedel tespitinin yeniden yapılması hakları ortadan kaybolmaktadır. Kamulaştırmaya ilişkin en çok ihtilaf ise malik ile idarenin taşınmazın bedeli üzerine anlaşamadığı durumlarda ortaya çıkar. Malik, taşınmazın değerinin idarece tespit edilenin çok daha üzerinde olduğunu iddia edebilir. Bu nedenle kamulaştırma işlemine ilişkin ortaya çıkan uyuşmazlık, idarenin mahkemeye başvurusu yoluyla çözümlenmektedir.
Kamulaştırmada Malikin Geri Alma Hakkı
Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde, kamulaştırmayı yapan idarece;
Kamulaştırma ve devir amacına uygun hiç bir işlem veya tesisat yapılmaz veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz mal olduğu gibi bırakılırsa, mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödeyerek, taşınmaz malını geri alabilir.
Doğmasından itibaren bir yıl içinde kullanılmayan geri alma hakkı düşer. 2014 yılı 6552 sayılı Yasa’yla yapılan değişiklik gereğince, yukarıda sözü edilen süreler (beş yıl ve bir yıl) geçtikten sonra kamulaştırılan taşınmaz malda hakları bulunduğu iddiasıyla eski malikleri veya mirasçıları tarafından idareden herhangi bir sebeple hak, bedel veya tazminat isteminde bulunulamaz ve dava açılamaz. Taksitlendirme yapılan kamulaştırmalarda geri alma hakkı kullanılamaz.
Sık Sorulan
Kamulaştırma Bedeli Nasıl Tespit Edilir?
Arazinin Değeri = Net Gelir / Kapitalizasyon Faiz Oranı olarak formüle edilebilir. Bu formül ile bir dekarının fiyatı ve metrekare birim fiyatı bulunacak daha sonrasında ise taşınmazın sahip olduğu yüzölçümü ile bu değer çarpılarak taşınmazın toplam değeri tespit edilecektir.
Kamulaştırma Parası Kaç Günde Yatar?
Malikin tapuda ferağ vermesi ile istimlak bedeli bankadan ilgili şahsa ödenir. Normalde süreç böyle işler. Ancak bazen kamu kurumları bedeli hazır etmeden ve şahsa ödeme yapmadan tapuyu üzerine almaktadırlar ama bedeli ya ödememekte veya 45 günlük yasal süreden çok sonra ödemektedirler.
Devlet Arsaya El Koyabilir Mi?
Kamulaştırma uygulamaları ile kamu yararının gerektirdiği hallerde özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilere ait olan taşınmaz malların tamamına veya bir kısmına, bedeli devlet tarafından ödenmek üzere, devlet tarafından el konulmaktadır.
Kamulaştırma Bedeli Avukata Ödenir Mi?
Kamulaştırma davalarında da bu böyledir ancak bu davalarda önemli bir istisna vardır: Dava sonunda, dava nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın, ilgili devlet kurumu avukatlık asgari ücret tarifesine göre mülkü kamulaştırılan kişinin avukatına ilam vekalet ücreti öder.
Kamulaştırma Parası Nereye Yatar?
Tüm yargılama giderleri idareye ait olup, vekalet ücretleri mal sahiplerine yüklenir. Kamulaştırma bedeli nasıl ödenir? Kamulaştırma bedeli banka kanalıyla ödenir. Anlaşma sağlanamazsa mahkeme kararıyla belirlenen bedel, yerel bir banka şubesinde bloke edilir ve mahkeme kararında belirtilen hak sahiplerine ödenir.
Kamulaştırma Kararı Kesin Mi?
Kamulaştırma Kanunu kapsamında düzenlenen esaslara göre, kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası kapsamında mahkemenin taşınmazın idare adına tescil edilmesine yönelik verdiği kararlar kesin olup; bu karara itiraz mümkün değildir.
Kamulaştırma İptal Edilebilir Mi?
Kamulaştırma, idare tarafından kamu yararının gerektirdiği durumlarda, kişilerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazın tamamının ya da bir kısmının taşınmaz sahibinin rızası olmaksızın satın alınmasıdır. Kişiler özel mülkiyetinde bulunan taşınmazı kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açabilmektedir.
Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Tazminat Davası Ne Kadar Sürer?
Kamulaştırma davaları Asliye Hukuk Mahkemeleri’nde görüldüğünden ve mahkemelerin yoğunluğu göz önüne alınarak bir zaman dilimi tahmininde bulunulduğun ortalam 10 – 12 ay gibi bir süreç sonunda sonuçlanmaktadır.
Kamulaştırmaya İtiraz Edilebilir Mi?
Kamulaştırma işlemi bir “idari işlem” niteliğindedir. Anayasanın 125. Maddesine göre, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır. Dolayısıyla kamulaştırma işleminin iptali için de yargı yolu açık olup, bu işlemlere karşı dava açılabilmektedir.
Kamulaştırmada Zamanaşımı Var Mı?
Kamulaştırma Kanunun 38. maddesinde yer alan 20 yıllık süre doğrudan doğruya hakim tarafından dikkate alınması gereken ve zaman aşımı gibi kesme ve durma hükümlerine bağlı olmayan ve hakkın özünü ortadan kaldıran (hak düşürücü) bir süredir.
Kamulaştırma Kararı Nasıl İptal Edilir?
Bedel tespiti ve tescili davasına ilişkin mahkeme tarafından taşınmaz malikine yapılacak tebligat tarihinden itibaren otuz gün içinde, malik, kamulaştırma işleminde verilen kararının iptali talebiyle idari yargıda dava açabilir. Kanunda düzenlenen otuz günlük dava açma süresi, hak düşürücü süre niteliğindedir.
Sık Sorulan Sorular
Kamulaştırma bedeli kabul edilmezse ne olur?
Kamulaştırma bedeli avukata ödenir mi?
Kamulaştırma bedelini kim belirler?
Kamulaştırılan taşınmazın eski sahibine iadesi için gereken şartlar nelerdir?
Kamulaştırma davası kaç yıl sürer?
Kamulaştırma davalarında para ne zaman yatar?
Kamulaştırma parası nasıl alınır?
Kamulaştırmasız el atma yüzde kaç?
Kamulaştırma kararı ne zaman kesinleşir?
Kamulaştırma aşamaları nelerdir?
Kamulaştırma bedeli hangi tarihe göre hesaplanır?
Kamulaştırma bedeli nereden öğrenilir?
Kamulaştırma bedeli icraya konulabilir mi?
Kamulaştırma davalarında avukat yüzde kaç alır?
Kamulaştırma davalarında hangi faiz uygulanır?
Kamulaştırma davasında masrafları kim öder?
Kamulaştırma bedeli kaç günde ödenir?
Kamulaştırma nasıl kesinleşir?
Kamulaştırma bedeli nereye yatar?
İstimlak bedeli neye göre hesaplanır?
Kamulaştırma kararı kaç yıl geçerli?
Kamulaştırma kararı iptal edilebilir mi?
Kamulaştırma kararına itiraz nereye yapılır?
Acele kamulaştırma davası ne kadar sürer?
Kamulaştırma bedeli ödenmezse ne olur?
Kamulaştırma Davası
Kentsel Dönüşüm Davası