İzinsiz Ses Kaydı Alınması
İzinsiz ses kaydı alınması belli usullere ve hukuk kurallarına aykırı biçimde gerçekleştirildiğinde suç teşkil eder. Bu kayıtlar alınırken hukuka ve usullere uygun davranılması kaydın delil niteliğine sahip olmasına yol açarken aksi durumda kaydı alan kişinin suç işlediği kabul edilir.
İzinsiz alınan kaydın sistematik bir şekilde ve planlanarak elde edilmiş olması hukuka aykırılık teşkil edeceğinden delil olarak da kullanılması uygun bulunmamaktadır. İzinsiz alınan ses kaydı sebebi ile oluşabilecek suçlar şunlardır:
Haberleşme gizliliğinin ihlali,
Kişiler arasındaki konuşmaları dinleme ya da kayda alma suçu,
Özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi suçu.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK 134)
TCK madde 134’e göre “Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır. Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.”
Maddenin birinci fıkrasında suçun basit hali ile ceza artırımına sebep olacak hallere yer verilmiş; ikinci fıkrasında ise suçun nitelikli hali düzenlenmiştir. Burada belirtmek gerekir ki suçun ikinci fıkradaki nitelikli halinin işlenmesi halinde fail; ilk fıkraya ek olarak ikinci fıkradaki suçtan da ayrı olarak cezalandırılacaktır. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun oluşması için bir kişinin hayatının gizli alanlarına başka bir kişi tarafından izinsiz olarak müdahale edilmesi gerekir.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu ve Cezası
Genel olarak, izinsiz ses ve görüntü kaydı yapılması durumunda, “özel hayatın gizliliğini ihlal” suçu oluşur. Türk Ceza Kanunu’nun 134. maddesinde, özel hayatın gizliliğinin görüntü veya ses kaydının izinsiz olarak yapılması durumunda suç oluştuğu kabul edilmektedir.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun gerçekleşmesi için, bir kişinin özel yaşam alanlarına başka bir kişi tarafından izinsiz müdahale edilmesi gerekmektedir. Bu, kişinin gizli alanlarına, örneğin evine veya kişisel eşyalarına izinsiz erişim sağlanması veya kişisel konuşmaların veya faaliyetlerin gizlice kaydedilmesi gibi çeşitli şekillerde gerçekleşebilir.
Bu suçun cezası, Türk Ceza Kanunu’na göre belirlenen kurallara göre değişiklik gösterebilir ve ihlalin niteliği, ciddiyeti ve sonuçlarına bağlı olarak değişebilir.
Casus yazılım nedir? Ne işe yarar?
Casus yazılım giriş yetkisinin bulunmadığı teknolojik cihazlara yazılım sayesinde giriş yapmaktır. Casus yazılım sayesinde kanıtlama imkanımızın bulunmadığı hukuka aykırı durumları ispatlayabilmemiz mümkündür. Fakat farklı amaçlarla kullanıldığında suç teşkil etmektedir. Casus yazılım kullanımı Türk Ceza Kanunu’nda işlenen bilişim sistemine hukuka aykırı girme suçu anlamına da gelecektir.
Casus yazılım hukuk davalarında hiçbir şekilde delil olarak kullanılamamaktadır. Hukuk davalarında hukuka aykırı olarak ele geçirilen deliller hükme esas alınmamaktadır. Anayasa mahkemesi ‘eşlerim birbirlerine karşı özel hayat alanlarının bulunmadığı sonucunu doğuracak mahiyetteki yaklaşımının anayasal güvencelere açıkça aykırı olduğunu vurgulamaktadır. Casus yazılım yoluyla elde edilen veriler hukuk davalarında delil niteliğinde kullanılamamaktadır.
Şikayet, Zamanaşımı ve Uzlaştırma Şartları
Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi veya kayda alınması suçu, takibi şikayete bağlı olan suçlar arasında yer almaktadır. Bu nedenle, failin ve fiilin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içerisinde yapılmış bir şikayet başvurusu olmadan, savcılık tarafından kendiliğinden soruşturma yapılamaz.
Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi veya kayda alınması suçu ile ilgili dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Mağdur tarafından suçun işlendiği veya faili daha geç öğrenilse bile, 8 yıl içinde şikayet başvurusu yapılmadığı takdirde suç zamanaşımına uğrayacaktır.
Sık Sorulan Sorular
Kişiler Hangi Sınırlar İçerisinde Fotoğraflanabilir?
Kişilerin fotoğraflanmalarında eğer fotoğrafta kişinin yüzü açıkça belirli ve kimliği anlaşılır ise fotoğraflanmadan önce kişiden mutlaka rıza alınmalıdır. Bu rıza açık rıza alınırken kişi bilgilendirilmeli, rızanın konusu belirli olmalı ve rıza özgür bir iradeyle açıklanmalıdır. Rıza yazılı olabileceği gibi sözlü olarak da alınabilir. Hatta söz konusu fotoğraflanma olduğunda poz vermek, fotoğraf çekilirken gülümsemek de rıza olarak nitelendirilebilmektedir.
İzinsiz alınan ses kaydı delil olur mu?
Ses kaydı, günümüzde birçok alanda kullanılan ve önemli delil niteliği taşıyabilen bir araçtır. Ancak, her kayıt hukuka uygun delil değildir. Özellikle, izinsiz ve hukuka aykırı şekilde elde edilen ses kayıtları, delil olarak kullanılamaz. Hatta, bu tür kaydetme eylemlerinin suç teşkil etmesi mümkündür.
Ses ve görüntü kaydı yasal mı?
Teknoloji çağı olarak nitelendirilen bu çağda kişiler belli sebeplerle ses ve görüntü kaydı almaktadır. Ancak ses ve görüntülerin kaydedilmesi Türk Ceza Kanununda suç olarak düzenlenmiştir. Sesin ya da görüntülerin nerede , ne zaman , nasıl kayda alındığı oluşacak suç açısından önem arz etmektedir.
Ses kaydı almak hangi durumlarda suç değil?
Zorunluluk halinde bulunan kişilerin ses, görüntü ve video kaydı alınması eylemi hukuka uygun kabul edilir. Hukuka uygun eylemler ise suç teşkil etmeyeceğinden söz konusu fiilleri gerçekleştiren kişiler cezalandırılmaz.
Telefon ses kaydı hangi durumlarda delil sayılır?
Kişiler kendisine karşı işlenen suçlarda hiç bir kanıta ulaşma imkanı bulunmayan ve aniden gelişen olaylarda o an yetkili bir makama başvurması mümkün olamayacağı durumlar için ses kaydı yapabilirler. Bu durumda elde edilen ses kayıtları hukuka uygun kabul edilir ve mahkemelere verilebilir.
Telefonla konuşurken ses kaydetmek suç mu?
Kişinin yaşam alanına izinsiz olarak müdahale edildiğinde ve ses-görüntü kaydı almak sureti ile kişinin mahremiyeti ihlal edildiğinde bu suç oluşur. Özel hayatın gizliliğinin ihlali suçu TCK 134 uyarınca cezalandırılır. Bu tür bir suç için ön görülen hapis cezası ise 2-6 yıl aralığında değişebilir.
Iş yerinde işçiyi kamera ile izleyebilir mi?
İşverenler yalnızca iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ile işyerinin korunması amacıyla güvenlik kamerası kullanabilirler. Kamera kullanımı bu amaçla sınırlı olmalıdır. İşçilerin performanslarını denetleyen ve onları iş süresi boyunca gözetlemeyi hedefleyen kamera kullanımları hukuka aykırıdır.
Işyerinde gizlice fotoğraf çekmek suç mu?
İzinsiz görüntü veya ses kaydı almanın bir suç olduğunu daha önce de belirtmiştik. Türk Ceza Kanunu’nun 134. maddesinde özel hayatın gizliliğini ihlal suçu düzenlenmiş olup suçun işlenmesi halinde fail hakkında verilecek olan ceza yer almaktadır.
Izinsiz ses kaydı almanın cezası nedir?
“Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Kendi kapımın önüne kamera takmak yasak mı?
Türk Ceza Kanunu’nun 134. maddesine göre; kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu ihlalin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle gerçekleştirilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
