Güvenlik Tedbiri Nedir?
Güvenlik tedbiri, suçun işlenmesinden sonra failin tehlikelilik hali dikkate alınarak hakim tarafından hükmedilen bir yaptırım türüdür. Örneğin, akıl hastası olan kişiye akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri uygulanarak bir hastanede tedavi edilmesine karar verilebilir. Güvenlik tedbirleri, 5237 sayılı TCK’nın 53 ila 60. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Güvenlik tedbirlerinin uygulanmasının temel amacı, suçluyu ıslah ederek topluma kazandırma ve yeniden suç işlenmesinin önlenmesidir. Güvenlik tedbirlerine, cezaya ek olarak veya cezadan bağımsız bir şekilde hükmedilebilir.
Güvenlik Tedbirleri Nelerdir?
Güvenlik tedbirleri 5237 sayılı TCK’nın 53 ila 60. maddeleri arasında aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:
Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma (TCK m.53)
Eşya müsaderesi (TCK m.54)
Kazanç müsaderesi (TCK m.55)
Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri (TCK m.56)
Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri (TCK m.57)
Suçta tekerrür ve özel tehlikeli suçlular (TCK m.58)
Sınır dışı edilme (TCK m.59)
Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri (TCK m.60)
Güvenlik Tedbirlerinin Özellikleri
Güvenlik tedbirlerine sadece bir suç nedeniyle hükmedilebilir. Ortada haksızlık teşkil eden bir suç olmadığında, fiili işleyen kişinin güvenlik tedbirlerine tabi tutulmaz.
Güvenlik tedbirleri bakımından cezalarda olduğu gibi suçta ve cezada kanunilik ilkesi geçerlidir. Nitekim TCK 2. maddede, “Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz” ifadelerine yer verilerek bu husus açıkça belirtilmiştir.
Güvenlik tedbirlerine hükmedilebilmesi için fiilin suç teşkil etmesi yeterlidir; ayrıca failin kusurlu olması bir zorunluluk değildir. Ancak güvenlik tedbirlerinin bir kısmı, yapılan kusur araştırmasında, kusurluluğu ortadan kaldıran ya da azaltan nedenlerin varlığı halinde gündeme gelmektedir. Dolayısıyla güvenlik tedbirleri bakımından kusursuz ceza olmaz prensibinin geçerli olmadığını ifade etmek gerekir. Ancak güvenlik tedbirlerine hükmetmek bakımından failin kusurlu olmasına gerek yoksa da kusurlu faile de bir çok güvenlik tedbirleri tatbik edilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri nelerdir?
“Çocuklara özgü güvenlik tedbiri” olarak uygulanacak tedbirler Çocuk Koruma Kanununda koruyucu ve destekleyici tedbir olarak düzenlenen danısmanlık, egitim, bakım, saglık ve barınma tedbirleridir.
12 yaşından küçüklere güvenlik tedbiri uygulanır mı?
0-12 yaş aralığı: Türk Ceza Kanunu madde 31/1 uyarınca; fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmamış olan çocukların cezai sorumluluğu yoktur. Bu kişiler hakkında, ceza kovuşturması yapılması mümkün değildir. Fakat güvenlik tedbirleri uygulanabilecektir.
Çocuklara özgü güvenlik tedbiri adli sicile işler mi?
Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri kanunilik esasına göre uygulanır, yaptırımdır, mahkeme kararıdır, hükümdür, temyize tabidir, adli sicile geçer, kötüdür; koruyucu ve destekleyici tedbirler ise, kanunilik esasına göre uygulanmazlar, yaptırım değildir, hâkim kararıdır, itiraza tabidir, adli sicile kaydedilmez, iyidir.
Güvenlik tedbiri kararını kim verir?
Mahkûm olunan ceza süresi aynı olmak koşuluyla kısmen veya tamamen, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri olarak da (m.57/6) uygulanabilir. Böylece hükmü veren mahkeme cezanın infazı sırasında kalan sürenin akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri olarak uygulanmasına karar verebilir.
Güvenlik tedbiri ne zaman uygulanır?
Suç işleyen alkol veya uyuşturucu madde bağımlısı kişiler için, bunlara özgü sağlık kuruluşlarında tedavi altına alınmasına yönelik güvenlik tedbiri uygulanır. Amaç toplumun korunması ve kişinin bu bağımlılıktan kurtulmasıdır. Uygulanacak tedavi, kişinin bağımlılıktan kurtulmasına kadar devam eder.
Güvenlik tedbiri sicilden ne zaman silinir?
Kişi hakkında hükmedilen cezaların ve güvenlik tedbirlerinin infazı tamamlandığında, ilgili ceza ve güvenlik tedbiri adli sicil kaydından silinir. İnfazın tamamlanması ile kast edilen adli para cezası varsa ödenmiş olması, hapis cezası varsa tamamlanmış olmasıdır.
Güvenlik tedbiri istinaf edilir mi?
Müsadere, çocuklara veya akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri ile tüzel kişilere güvenlik tedbiri uygulanmasına dair kararlar aleyhine istinaf kanun yoluna başvurulabilir.
Güvenlik tedbiri için kusur gerekir mi?
Ceza ve güvenlik tedbirleri birbirinden farklı kavramlardır, aralarındaki farkları belirtmek gerekirse; Kusuru olmayan kişiye ceza verilmez, ancak güvenlik tedbirlerine kusur olmadan da hükmedilebilir. Örneğin akıl hastası bir kişinin suç işlemesi durumunda kendisine ceza verilmezken güvenlik tedbirine hükmedilebilir.
Koruma tedbirlerine kim karar verir?
Koruyucu tedbir kararlarını hem mülki amir hem de hakim verebilecekken önleyici tedbir kararlarına sadece hakim hükmedebilecektir. İdari koruma tedbiri kararlarında esas yetki mülki idari amirdir. Fakat gecikmesinde sakınca olan hallerde kolluk amiri de koruma tedbiri kararı verebilir.
Güvenlik tedbiri geçmişe yürür mü?
TCK m. 7 I’e göre, “İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sa- yılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılmaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanmaz.