Boşanma Sürecinde Bilmeniz Gerekenler
Boşanma süreci ayrılan çiftler için zor bir süreçtir. Duygusal olarak yıpranan çiftler arasında çok fazla konuda tartışma çıkabilmektedir. Boşanma davalarını farklı başlıklar altında inceleyeceğiz.
Makalemizin Akışı
1. Boşanma Nedir?
2. Boşanma Sebepleri
3. Boşanma Davası Nasıl Açılır?
4. Boşanma Süreci
5. Anlaşmalı Boşanma
6. Çekişmeli Boşanma
7. Nafaka
8. Mal Paylaşımı
9. Çocukların Durumu
1. Boşanma Nedir?
Boşanma, evlilik ilişkisinin yasal olarak sona ermesidir. Boşanma Hukuku davaları kadın ve çocuk hakları dahil aileye yönelik tüm süreçlerde yürütücü ve karara bağlayıcıdır. Boşanma süreci aile hukuku avukatları tarafından yürütülür. Her iki taraf da kendi avukatını seçecektir.
Aile mahkemelerinin en çok ilgilendiği hukuki bir durum olan boşanma, evlilik ilişkisinin yasal olarak sona ermesidir. Boşanma Hukuku davaları kadın ve çocuk hakları dahil aileye yönelik tüm süreçlerde yürütücü ve karara bağlayıcıdır. Boşanma davası, aile hukuku avukatları tarafından takip edilmektedir. Her iki taraf da kendi avukatını seçme hakkına sahiptir.
2. Boşanma Sebepleri
Her boşanma davası farklı sebeplerle olmaktadır. Boşanma sebepleri genel boşanma sebepleri ve özel boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılır. Bunlar;
Genel Boşanma Sebepleri
Eşler arası anlaşmazlık
Beklentilerin farklı, geleceğe bakışın farklı olması sebebiyle ortaya çıkan tartışmalar
Kaba kuvvet
Güven sarsıcı davranışlar
Evliliğe dair sorumlulukları yerine getirmeme
Kötü söz
Özel Boşanma Sebepleri
Zina
Terk
Akıl hastalığı
Suç işleme
Haysiyetsiz hayat sürme
Hayata kast
Kötü davranış
3. Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Boşanma kararı veren ayrılık aşamasındaki çiftler için bu dava 2 farklı şekilde açılabilmektedir. Anlaşmalı ve Çekişmeli Boşanma Davası olarak 2 farklı şekilde açılabilmektedir. Anlaşmalı ve çekişmeli boşanma şekillerini aşağıda detaylı anlatacağız. Hangi dava yolunu seçilmiş olunursa olunsun boşanma dava dilekçesi davacı tarafından resmi bir dilekçe hazırlanmalıdır. Bu dilekçede nafaka, velayet durumu gibi konular varsa detaylıca eklenmelidir. Hazırlanmış olan bu dilekçe ile Aile mahkemesine başvurulmalıdır. Davanın açılacağı mahkeme, davalı eşin ikametgahına göre belirlenir. Boşanma davası için her davada olduğu gibi belirli mahkeme harçları ödenmesi gerekmektedir. Dava dilekçesi ve gerekli belgelerle birlikte mahkemeye başvuruda bulunulmalıdır. Boşanma davası açılması sürecini genel orak ele alarak size aktardık. Anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davaları birbirinden çok farklı ilerlemektedir.
4. Boşanma Süreci
Yukarıda belirtilen adımlarla boşanma davası ilk olarak açılır. Boşanma davasında taraflar davaya katılması gerekmektedir. Boşanma davasında hakim, tarafları dinlemek ve mahkemeye katılmasını bekler. Anlaşmalı boşanma davasında her konu netlikte olduğu için bir sorun çıkmasa bile çekişmeli boşanma davası için aynı şey geçerli değildir. Boşanma davası aktif bir şekilde takip edilmeli ve anlaşmaya gidilmeyen konular için mahkemeye iddiaları destekleyecek ispatlar sunulması gerekmektedir. Bu sürece eklenebilecek her detay eklenilmeli tanık varsa tanıkların gösterilmelidir. Boşanma davası açıldıktan sonra tensip zaptı hazırlanarak karşı tarafa tebligat yapılır ve cevap verme süresi başlamaktadır.
Duruşma aşamasına geçilen dava ile birlikte ön inceleme duruşmasının akabinde varsa tanık dinleme aşamasında geçilir. Boşanma davasında esasa yönelik yapılacak başka bir hukuki işlem kalmaz ise hakim delilleri değerlendirerek bir boşanma davasında karar verecektir.
5. Anlaşmalı Boşanma
Anlaşmalı boşanma davası en hızlı sonuçlanan davalardandır. Anlaşmalı boşanma için eşler anlaşmalı boşanma protokolü ve bir dava dilekçesi ile birlikte aile mahkemesinde dava açabilir. Ardından taraflar duruşmaya çıkarak hakim huzurunda boşanma protokolünü onayladıklarını ve boşanmak istediklerini beyan etmelidir. Bu şekilde tek celsede anlaşmalı boşanma gerçekleşir.
Anlaşmalı boşanma için gerekli şartlar:
Evlilik birliğinin nikah gününden itibaren en az 1 yıl sürmüş olması,
Eşlerin birlikte boşanma davası açması veya birinin açtığı davayı diğerinin kabul etmesi,
Hakimin tarafları duruşmada bizzat dinlemiş olması ve açık iradelerini alması ve
Hakimin tarafların üzerinde mutabık kaldıkları boşanma protokolünün mali konular ve çocuklara ilişkin düzenlemelerini uygun bulması gerekmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Kararı Alınır
Boşanma Protokolü Hazırlanır
Protokolde Velayet, Nafaka, Tazminat, Ev Eşyası vb Konular Düzenlenir
Protokol Taraflarca İmzalanır
Protokol Taraflarca İmzalanınca Dava Dilekçesi Hazırlanır
Protokol ve Dava Dilekçesi İle Boşanma Davası Açılır
İvedi Duruşma Günü İstenir
Taraflar Duruşma Günü Mahkemeye Giderler
Taraflar Boşanma İradelerini Açıklar ve Protokoldeki İmzalarını İkrar Ederlerse
Mahkemece Anlaşmalı Boşanmaya Karar Verilir
Gerekçeli Karar Yazılır
Gerekçeli Karar Tebliğ Alınır
Taraflar Temyizden Feragat Eder
Kararın Kesinleşmesi Yapılır
Nüfus Müdürlüğüne Karar Gönderilir ve Taraflar Kimliklerini Değiştirebilirler
6.Çekişmeli Boşanma Davası
Çekişmeli boşanma davası boşanmaya karar veren eşler, tazminat, nafaka, velayet gibi boşanmanın sonuçları üzerinde uzlaşamadığı durumlarda çekişmeli boşanma davası söz konusu olmaktadır. Eşlerden biri boşanmayı istemediği taktirde de çekişmeli boşanma sürecine girilmektedir. Bir çekişmeli boşanma davası ortalama olarak 5-6 duruşmada sona ermektedir. İlk olarak ön inceleme duruşması gerçekleşecektir. Ön inceleme duruşması sonrasında 4-5 celse delillerin incelenmesi, tanıklar varsa tanıkların dinlenmesi işlemleri tamamlanacaktır. Tarafların mahkemede bulunması gerekmektedir. Fakat boşanma davalarına katılmama halinde bunun karşılığı olarak hukuki bir yaptırım öngörülmemiştir. Boşanma davasını açan taraf ise eğer mahkeme görüleceği zaman orada bulunmazsa o halde davanın düşmesi durumu söz konusu olabilecektir.
7. Nafaka
Boşanma davasında nafaka, maddi destek sağlama amacıyla talep edilir. İki tür nafaka bulunmaktadır:
Tedbir Nafakası
Boşanma davası devam ederken, maddi sıkıntı yaşayan tarafın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla mahkeme tarafından belirlenen nafakadır. Kesinleşme kararı ile birlikte bu nafaka, boşanan eş bakımından yoksulluk nafakasına ve çocuklar bakımından ise iştirak nafakasına dönüşür. Nafaka alacaklarında zamanaşımı süresi 10 Yıldır.
İştirak Nafakası
Boşandıktan sonra çocukların bakımını sağlamak amacıyla talep edilen nafakadır. Mahkeme, nafaka miktarını belirlerken, tarafların mali durumunu ve çocuğun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurur.Nafaka miktarını mahkeme belirleyebileceği gibi, eşler de arlarında anlaşarak da belirleyebilirler. Hâkim eslere arasında iştirak nafakası hakkında bir anlaşma yoksa Medeni Kanun Madde 330’a göre nafakaya hükmedecektir.
Medeni Kanun Madde 330 – Nafaka miktarı, çocuğun ihtiyaçları ile ana ve babanın hayat koşulları ve ödeme güçleri dikkate alınarak belirlenir. Nafaka miktarının belirlenmesinde çocuğun gelirleri de göz önünde bulundurulur.
8. Mal Paylaşımı
Mal paylaşımı ve boşanma davalarının hukuki niteliği ve sonuçlarının farklı olması nedeniyle tek bir dava yolu ile açılması ve karara bağlanması mümkün değildir.
Boşanma sonrası mal paylaşımı, çiftlerin evlilik süresince edinilen mallarının nasıl bölüneceğini belirlemektedir.
Eşlerin evlilik boyunca kazandığı tüm mal varlıkları, boşanma sırasında eşit olarak paylaşılır.
Kişisel mallar, boşanma sırasında paylaşılmaz. Kişisel mallar, evlilik öncesinde edinilen veya miras yoluyla elde edilen varlıklardır.
Boşanmada mal paylaşımı davası, boşanma davasının sonuçlanmasından itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır. Eğer bu 10 yıllık süre geçerse, mal paylaşımı talebinde bulunmak mümkün olmayacaktır.
9. Velayet Durumu
Boşanma davasında çocukların durumu, en kritik konulardan biridir. Anne ve baba evli olduğu sürece ortak velayet söz konusudur. Anne ve baba birlikte yaşamıyor ancak evliler ise velayet hakim tarafından geçici olarak eşlerden birine verilir. Yasalarımıza göre, genellikle 12 yaşını doldurmuş çocukların görüşlerine mahkeme tarafından önem verilir. Ancak bu, kesin bir kural değildir. Çünkü velayet davasında kaç yaşında çocuğa sorulur sorusunun cevabı, çocuğun olgunluk seviyesine ve olayın özeline göre de değişkenlik gösterebilir.
Boşanma Sürecinde Bilmeniz Gerekenler