Adli Para Cezası Nedir?
Adli Para Cezası Nedir?, bir suçun cezası olarak mahkemece belirlenen gün sayısı kadar hesaplanan bir meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesini gerektiren bir ceza yaptırımıdır (TCK m.52/1).
Adli para cezası, doğrudan hükümlüden tahsil edilir ve suçun mağduru veya zarar görenine değil, Devlet Hazinesine ödenir. Bu şekilde, suçun topluma verdiği zararın telafi edilmesi ve toplumun güvenliğinin sağlanması amaçlanır. Adli para cezasına ilişkin genel hükümler, Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesinde detaylı bir şekilde düzenlenmiştir ve suçun ciddiyetine göre farklı miktarlarda uygulanabilir. Bu nedenle, adli para cezası, suç işleyen bireylere adaletin sağlanması ve toplum düzeninin korunması için önemli bir yaptırım aracı olarak değerlendirilir.
Adli Para Cezası Çeşitleri
Doğrudan hükmedilen
Seçenek yaptırım olan
Hapis cezasından çevrilen
Hapis cezası ile birlikte hükmedilen
Hükmedilen adli para cezasının miktarı ne olursa olsun, tek mahkeme kararındaki para cezası çok fazla olsa bile en fazla 3 yıl hapis cezasına çevrilebilir. Birden fazla mahkeme kararıyla mahkumiyet söz konusu ise hapis cezası toplamı 5 yılı geçemez.
Hangi Cezalar Paraya Çevrilir?
Her hapis cezası dönüştürülmemektedir. Hapis cezalarının dönüştürülebilmesi için belli başlı şartlar bulunmaktadır.
Suçun cezasının bir yıldan az olan hapis cezaları çevrilebilmektedir.
Kasıtlı olarak işlenmemiş ve taksirle işlenmiş olan suçlar adına hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi adına herhangi bir süre sınırı tanınmamıştır. Ancak bilinçli taksirle işlenen suçlarda süre sınırı bulunmaktadır. Bilinçli taksirle işlenen suçlarda, hapis cezasının çevrilebilmesi için bir yıldan daha az süre ile hapis cezasına hükmedilmelidir. Bilinçli taksir olarak nitelendirilen suç sonucunun öngörülmesine rağmen istenilmeyen suçlar için geçerlidir.
Hapis Cezasının Adli Para Cezasına Çevrilmesinin Şartları
Taksirli veya kasten işlenen suçların tamamında hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. Yaptırımın değişmesi için şartların yerine getirilmiş olması gerekir.
İlgili şartlar şunlardır;
Hükümlü kişinin ekonomik durumu
Hükümlü kişinin sosyal durumu
Hükümlü kişinin davranışları
Hükümlünün suçu işleme özellikleri
Hükümlünün suçu nedeniyle pişman olması
Cezanın Ödenme Süresi ve Taksitlendirme
TCK 52/4 hakime, adli para cezasının hangi zaman yapılacağı hususunda takdir imkanı vermektedir. Sanığın ekonomik ve şahsi durumu göz önünde bulundurularak ödemeyi yapması için 1 yıllık bir süre verilebilir ya da ödeme taksitlendirilir. Ancak taksitlerin toplam süresi 2 yıldan fazla olamaz. Taksit sayısı da en az 4 olmalıdır. Zira taksitlendirme yapılmasa bile infaz sırasında 3 taksite ulaşmak mümkündür.
Adli para cezası ödenmez ise ne olacak?
Adli para cezası ödenmez ise, ceza hapis cezasına çevrilir. Ancak hükümlü kişi cezaevine girmiş dahi olsa her zaman adli para cezasını ödeyerek tahliye edilebilir. Ancak 18 yaşından küçük çocuklar için verilen adli para cezaları hapis cezasına çevrilemez.
Adli Para Cezası Ertelenebilir Mi?
Hapis cezaları için bulunan erteleme durumu, adli para cezaları için geçerli değildir. Hatta hapis cezasından adli para cezasına çevrilen cezalar için ise herhangi bir erteleme söz konusu değildir. Hükmedilen adli para cezası, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre doğrudan gün üzerinden hükmedilmişse, mahkeme hangi miktar üzerinden adli para cezasına hükmetmişse, adli para cezası ödenmediği takdirde o miktar üzerinden hapse çevirecektir. Bu takdirde hükümlü, koşullu salıverme hükümlerinden yararlanamayacaktır.
Mahkemede Para Cezası Sicile İşler mi?
Adli para cezası da belli suçlar karşısında uygulanan ceza olduğundan adli sicile işlemektedir. Seçenek yaptırım olarak bile verilmiş olsa dahi adli sicil kaydı sicile kaydedilmektedir. Suçun yaptırımı olarak adli para cezası verilmesi karşısında adli para cezasının da görece diğer suçlara oranla daha düşük seviyede bir yaptırım olması dolayısı ile çoğunlukla Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümler uygulandığından hükmün açıklanmasının geri bırakılması hükümlerine göre de hüküm verilip henüz açıklanmadığından adli sicilde bu kapsamda adli para cezasına hükmedilmesi ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının uygulanması durumunda Adli sicil kaydında (sabıka kaydı) gözükmeyecek. Yalnızca hükümlü hakkında denetim uygulanacak ancak kasıtlı yeni bir suç işlendiğinde yeni ceza ile birlikte adli para cezasına ilişkin hüküm de açıklanacağından bu durumda sicile işlenecektir.
Detaylı hukuki bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.